Wstęp
W lipcu 2020 roku Polska, Litwa i Ukraina, odwołując się do wielowiekowej wspólnej historii trzech narodów, podjęły decyzję o utworzeniu nowego, stałego formatu współpracy trójstronnej – Trójkąta Lubelskiego. Głównym celem L3 od samego początku było wzmocnienie dialogu pomiędzy trzema państwami oraz pomoc Ukrainie w odzyskaniu integralności terytorialnej i integracji z Unią Europejską oraz NATO. Zgodnie z przyjętą w 2021 roku mapą drogową trójstronny sojusz Polski, Litwy i Ukrainy ma opierać się m.in. na dialogu politycznym, współpracy w zakresie bezpieczeństwa i obronności, a także bezpieczeństwa energetycznego i cyberbezpieczeństwa, współpracy w zakresie rozwoju gospodarczego i infrastruktury oraz rozwijaniu dialogu L3 z zagranicznymi partnerami[1]. Od momentu rosyjskiej inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku relacje pomiędzy państwami L3 stały się bliższe niż kiedykolwiek po zakończeniu zimnej wojny.
Od wielu lat można zauważyć coraz to bardziej rosnące zainteresowanie Europą Środkową w Seulu. Współpraca, szczególnie gospodarcza, przynosi wymierne korzyści zarówno środkowoeuropejskim państwom, jak również i Korei Południowej. Jednocześnie rozwijany jest dialog polityczny. Co więcej, głównie dzięki Polsce, rośnie także znaczenie współpracy w sferze obronności. Jednak kontrakty na zakup sprzętu wojskowego to nie jedyne zaangażowanie Korei Południowej w bezpieczeństwo europejskie. W czerwcu 2022 roku prezydent Korei Południowej po raz pierwszy w historii wziął udział w szczycie Sojuszu Północnoatlantyckiego. Widoczny jest tutaj spory potencjał – południowokoreańsko-środkowoeuropejskie partnerstwo może być rozwijane w wielu dziedzinach i w wielu formatach, także w nowych, jak dotąd niepowstałych. Stąd też artykuł ma na celu przedstawienie dotychczasowej współpracy Korei Południowej z państwami Trójkąta Lubelskiego wraz z określeniem możliwości rozwoju współpracy czterostronnej „L3 – Korea”.
Polska
Rzeczpospolita Polska nawiązała oficjalne stosunki dyplomatyczne z Republiką Korei (Koreą Południową) 1 listopada 1989 roku. Niemal od początku zaczęto intensywnie rozwijać relacje – przede wszystkim polityczne i gospodarcze, ale także naukowe czy kulturalne. Od 2013 roku oba państwa łączy partnerstwo strategiczne. Koreę Południową kilkukrotnie odwiedzali polscy prezydenci, podobnie Polskę prezydenci południowokoreańscy. Dialog polityczny utrzymywany i rozwijany jest także na poziomach ministerstw. Ostatnia wizyta polskiego polityka w Korei Południowej miała miejsce w marcu bieżącego roku. Minister spraw zagranicznych Zbigniew Rau złożył oficjalną wizytę w Seulu, gdzie spotkał się m.in. ze swoim południowokoreańskim odpowiednikiem[2]. Kilka tygodni wcześniej z kolei z wizytą w Polsce przebywał minister obrony Korei Południowej Lee Jong-Sup.
Niemal od początku nawiązania relacji południowokoreańskie przedsiębiorstwa, w tym m.in. LG, Hyundai, Samsung, SK Group czy Heesung Electronics, inwestują w Polsce. Pierwszą firmą pochodzącą z Korei Południowej, która zainwestowała w Polsce, było Daewoo Motors. Stało się to w 1993 roku. Obecnie na polskim rynku obecnych jest niemal 550 firm z kapitałem koreańskim. Korea Południowa jest drugim, po Stanach Zjednoczonych, największym pozaeuropejskim inwestorem zagranicznym w Polsce. Według danych NBP na koniec 2020 roku wartość wszystkich południowokoreańskich inwestycji w Polsce wyniosła ponad 3 miliardy EUR[3].
Prawie co roku od wielu lat widoczny jest wzrost w wymianie handlowej Polski i Korei Południowej. Obecnie Polska jest czwartym w Unii Europejskiej i szóstym co do wielkości w całej Europie partnerem Korei Południowej pod względem obrotów handlowych[4]. W 2022 polsko-południowokoreański handel wyniósł niemal 9 miliardów USD, z czego zdecydowaną większość stanowi import do Polski.
Nie tylko inwestycje związane z lokowaniem własnego kapitału w postaci otwierania zakładów czy filii firm są w kręgach zainteresowań Koreańczyków. Na początku 2021 roku Incheon International Airport Corporation, zarządzające lotniskiem Incheon, zostało doradcą strategicznym Centralnego Portu Komunikacyjnego. Na razie współpraca skupia się jedynie na wsparciu w planowaniu CPK, jednak w momencie rozwoju projektu niewykluczone, że Incheon zostanie partnerem operacyjnym i finansowym.
Co więcej, Korea Południowa zainteresowana jest także energetyką jądrową w Polsce. Koreańska spółka Korea Hydro&Nuclear Power ubiegała się o możliwość realizacji budowy pierwszej polskiej elektrowni jądrowej. Pomimo, że ostatecznie wybór padł na amerykańską spółkę Westinghouse, to KHNP razem z PGE i ZE PAK (Zespół Elektrowni „Pątnów-Adamów-Konin”) pod koniec października 2022 roku podpisały list intencyjny dotyczący planu rozwoju elektrowni jądrowej w lokalizacji Pątnów pod Koninem. Byłaby to druga elektrownia. Na ten moment jednak trzeba dokonać oceny infrastruktury, kwestii środowiskowych i warunków wodnych pod kątem chłodzenia siłowni. Wszystkie te trzy spółki planują, by do końca tego roku podpisać umowę inwestycyjną.
Przez lata Korea Południowa kojarzona była przede wszystkim jako partner związany z inwestycjami gospodarczymi. Jednak decyzje podjęte w 2022 roku sprawiają, że także w sferze obronności Polski zaczyna ona odgrywać jedną z kluczowych ról. Współpraca ta rozpoczęła się w 2013 roku, kiedy to Polska i Korea Południowa podpisały umowę o współpracy w zakresie obronności, a w kolejnym roku umowę na dostawę podwozi do samobieżnych haubic AHS Krab. We wrześniu 2021 roku doszło do podpisania memorandum o polsko-koreańskiej współpracy badawczo-rozwojowej w obszarze uzbrojenia[5]. Jednak 2022 rok wzniósł polsko-południowokoreańską współpracę obronną na nowy poziom.
Rosyjska pełnoskalowa inwazja na Ukrainę spowodowała wzrost znaczenia Korei Południowej na globalnym rynku uzbrojenia. Polska przekazując Ukrainie sprzęt wojskowy o wartości kilku miliardów USD potrzebuje dość pilnie uzupełnić braki. Najszybciej w tym pomóc mogła Korea Południowa. Nie będzie przesadą stwierdzić, że polskie władze w lipcu 2022 roku zaskoczyły światowy przemysł zbrojeniowy informacją o podpisaniu z Koreą Południową kilku umów ramowych na czołgi K2, haubice samobieżne K9 i lekkie samoloty bojowe FA-50, o łącznej wartości co najmniej kilku miliardów USD. Do tego dochodzi także umowa na zakup wyrzutni rakietowych K239 Chunmoo wraz z amunicją oraz pakietami logistycznymi i szkoleniowymi – to kolejne ponad 3 miliardy USD. Poza sprzedażą sprzętu Korea Południowa oferuje także przeniesienie części produkcji na teren Polski oraz transfer technologii. Tak wielkie kontrakty sprawiają, że naturalnym kolejnym etapem wydaje się zacieśnianie współpracy przemysłów obronnych obu państw, wspólna produkcja, a także możliwe wspólne projekty w przyszłości. Na dniach Polska Grupa Zbrojeniowa i Wojskowe Zakłady Motoryzacyjne oraz Hyundai Rotem podpisały umowę o utworzeniu konsorcjum, które będzie odpowiadać za produkcję czołgów K2PL. Polska potencjalnie mogłaby się także zaangażować w program produkcji nowego południowokoreańskiego myśliwca KF-21.
Litwa
Korea Południowa i Litwa nawiązały oficjalne stosunki dyplomatyczne w październiku 1991 roku. Wkrótce potem odbyła się pierwsza oficjalna wizyta przedstawiciela Litwy – premier Gediminas Vagnorius odwiedził Koreę Południową i spotkał się z ówczesnym prezydentem Roh Tae-woo. Koreę Południową dwukrotnie odwiedzała prezydent Litwy Dalia Grybauskaite. Jak dotąd żaden prezydent Korei Południowej nie przebywał z wizytą w Litwie.
Korea Południowa odegrała dość istotną rolę we wzmacnianiu litewskiego bezpieczeństwa energetycznego. Od 2014 roku Litwa posiada własny terminal LNG w Kłajpedzie, dzięki któremu mogła ograniczyć import gazu z Rosji. Jest to pływająca jednostka typu FSRU (ang. Floating Storage Regasification Unit). Została ona zbudowana w Korei Południowej przez Hyundai Heavy Industries[6].
Przez wiele lat relacje pomiędzy Litwą a Koreą Południową nie należały do zbyt rozwiniętych. Niemniej jednak od pewnego czasu można zauważyć rosnące obroty handlowe, choć i tak są one relatywnie niewielkie.
Dla Litwy Korea Południowa jest corocznie czwartej dziesiątce partnerów handlowych. Z kolei dla Korei Południowej Litwa jest 20. pod względem wielkości partnerem handlowym w Unii Europejskiej. W 2022 roku wymiana wyniosła łącznie 518 milionów USD, przy czym należy zauważyć, że w stosunku do roku poprzedniego nastąpił wzrost o 48% (w 2021 obroty handlowe wyniosły 350 milionów USD)[7].
Korea Południowa jest trzecim po Chinach i Japonii partnerem handlowym Litwy w Azji. Jednak z uwagi na pogarszające się relacje między Wilnem a Pekinem, Litwa podjęła próby zintensyfikowania współpracy z Koreą Południową. Wyrazem tego było otwarcie litewskiej ambasady w Seulu w październiku 2021 roku – wcześniej Litwa była reprezentowana w Korei Południowej przez ambasadę w Pekinie[8]. We wrześniu 2022 roku w Seulu pracę rozpoczął litewski attache handlowy. Zdaniem minister gospodarki i innowacji Litwy Aušrinė Armonaitė dzięki temu możliwe będzie poprawienie możliwości współpracy gospodarczej[9].
Co istotne, to zainteresowanie rozwijaniem dwustronnej współpracy widoczne jest także w Seulu. W trakcie oficjalnej wizyty południowokoreańskiego ministra handlu, przemysłu i energetyki w Wilnie Litwa i Korea Południowa podpisały umowę o zacieśnianiu współpracy handlowej i przemysłowej. Oba państwa planują powołać Wspólny Komitet ds. Współpracy Przemysłowo-Handlowej, który ma określać główne obszary współpracy i inwestycji. Zainteresowanie Litwą widoczne jest także w sektorze prywatnym. W ubiegłym roku z wizytą do Wilna udali się także przedstawiciele SK Group – drugiego największego południowokoreańskiego chaebolu, w skład którego wchodzi ponad 200 podmiotów zajmujących się m.in. energetyką, sektorem IT, mobilnością czy produkcją półprzewodników. Z kolei na początku 2023 roku do Seulu przybył minister spraw zagranicznych Litwy. Spotkał się on zarówno z przedstawicielami południowokoreańskiego rządu, jak i sektora prywatnego, w tym Samsunga. Była to pierwsza od 17 lat wizyta szefa litewskiego MSZ w Korei Południowej[10].
Rosyjska pełnoskalowa inwazja na Ukrainę była katalizatorem dla próby rozwoju współpracy litewsko-południowokoreańskiej w zakresie obronności. Nie zaowocowała na razie kontraktami, jednak rozmowy toczące się od kilku miesięcy dotyczą dwóch kwestii. Pierwszą z nich są zachęty ze strony litewskiego rządu, by południowokoreańskie zakłady zbrojeniowe rozpoczęły inwestycje na Litwie. Co więcej, Litwini wyrażają także zainteresowanie pozyskaniem z Korei Południowej artylerii i wyrzutni rakietowych, a także amunicji.
Ukraina
Nawiązanie oficjalnych stosunków dyplomatycznych pomiędzy Ukrainą a Koreą Południową miało miejsce 10 lutego 1992 roku. Ambasada Republiki Korei działa w Kijowie od listopada 1992 roku, zaś Ambasada Ukrainy w Seulu – od października 1997 roku. Koreę Południową od czasu nawiązania oficjalnych stosunków dyplomatycznych odwiedziło trzech ukraińskich prezydentów: Łeonid Kuczma, Wiktor Juszczenko i Wiktor Janukowycz. Jak dotąd Ukrainy z kolei nie odwiedził żaden prezydent Korei Południowej.
Od 1992 roku Korea Południowa zaczęła udzielać Ukrainie pomocy rozwojowej. Skupia się ona głównie na wsparciu edukacji, w szczególności szkół i uczelni technicznych, poprzez współfinansowanie inwestycji czy stypendia naukowe, oraz na projektach infrastrukturalnych. Od 2014 roku Korea Południowa przekazuje także Ukrainie pomoc humanitarną. Środki przekazywane są poprzez organizacje międzynarodowe, w tym Biuro Narodów Zjednoczonych ds. Koordynacji Pomocy Humanitarnej, Międzynarodowy Czerwony Krzyż, Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców oraz UNICEF. Łączna wartość pomocy humanitarnej w latach 2014-2020 była jednak dość niewielka i wyniosła 3,8 miliona USD[11].
Podobnie jak w przypadku litewsko-południowokoreańskiej wymiany handlowej, w handlu pomiędzy Ukrainą a Koreą Południową również można zauważyć od kilku lat rosnący trend. Jednocześnie tak samo obroty handlowe nie są znaczące. Ukraina jest 24. partnerem handlowym Korei Południowej w Europie. Jednak zależność od importu z Ukrainy niektórych produktów, takich jak neon i krypton, jest wysoka i wynosi odpowiednio 23% i 30,7% ogólnego południowokoreańskiego importu[12]. W 2022 roku wymiana handlowa pomiędzy oboma państwami wyniosła 920 milionów USD[13].
Po rosyjskim ataku na Ukrainę i aneksji Krymu w 2014 roku Seul zawiesił dwustronne spotkania z Rosją na wysokim szczeblu, jednocześnie nie chciał ani dołączyć do międzynarodowych sankcji nałożonych na Federację Rosyjską, ani tym bardziej nałożyć własnych[14]. Jednak po rosyjskiej pełnoskalowej inwazji na Ukrainę w 2022 roku, Korea Południowa podobnie jak UE i USA nałożyła sankcje na Rosję. Rozpoczęła także proces zmniejszania importu surowców energetycznych z Rosji – w ciągu roku import rosyjskiej ropy naftowej i produktów naftowych spadł o ponad 70%, a import LNG o 40%[15].
W 2022 roku południowokoreańska pomoc dla Ukrainy wyniosła 100 milionów USD. W jej skład wchodziła pomoc humanitarna w postaci leków, żywności, generatorów prądu, ale też maski przeciwgazowe, kamizelki kuloodporne i środki medyczne dla wojska. W rocznicę rosyjskiej inwazji Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało o przygotowywaniu nowego pakietu pomocy humanitarnej dla Ukrainy.
Ma on objąć m.in. pomoc finansową i wsparcie w zakresie odbudowy ukraińskiej infrastruktury energetycznej. Jego wartość wyniesie 130 milionów USD, co oznacza, że wsparcie Seulu dla Ukrainy zwiększy się ponad dwukrotnie[16].
Ukraina kilkukrotnie składała prośby do południowokoreańskich władz w sprawie dostaw sprzętu wojskowego oraz amunicji. Ministerstwo Obrony Korei Południowej poinformowało jednak oficjalnie, że pomoc wojskowa dla Ukrainy będzie ograniczona ze względu na sytuację związaną z bezpieczeństwem na Półwyspie Koreańskim oraz możliwości południowokoreańskiej armii. Co więcej, możliwości eksportowe Korei Południowej w zakresie uzbrojenia są również ograniczone przez jej własne prawo. Ustawa o handlu zagranicznym wskazuje, że eksport ten możliwy jest wyłącznie do „celów pokojowych” i „nie może wpływać na pokój międzynarodowy, utrzymanie bezpieczeństwa i bezpieczeństwo narodowe”, przez co Koreańczycy uznają, że nie mogą przekazywać Ukrainie sprzętu wojskowego[17]. Prezydent Yoon Suk-yeol wprost określał, że decyzja o niedostarczaniu Ukrainie broni to „kwestia suwerenności” kraju. Rosja jako stały członek Rady Bezpieczeństwa ONZ z prawem weta, jedna ze stron dawnych Rozmów Sześciostronnych oraz państwo współpracujące z Koreą Północną, ma duży wpływ na sytuację na Półwyspie Koreańskim. Stąd też południowokoreańskie władze podejmując decyzje odnoszące się do nakładania sankcji na Federację Rosyjską oraz pomocy dla Ukrainy przede wszystkim kierują się tym, by zapobiegać wszelkim negatywnym skutkom dla kwestii denuklearyzacji KRL-D oraz procesu pokojowego na Półwyspie Koreańskim, a także dla samego bezpieczeństwa Korei Południowej.
Niemniej jednak wydaje się, że po zakończeniu wojny istnieją pewne możliwości dla współpracy Ukrainy i Korei Południowej w zakresie obronności. Już teraz Ukraina korzysta z polskich armatohaubic Krab, które oparte są na koreańskim podwoziu i z których ukraińskie wojsko jest bardzo zadowolone. Niewykluczone, że w przyszłości będzie zainteresowana kupnem koreańskiego sprzętu wojskowego – czy to sprowadzanego bezpośrednio z Półwyspu Koreańskiego czy też z mających powstać w Polsce zakładów. W sytuacji bezprecedensowego zacieśniania współpracy przemysłów obronnych Polski i Korei Południowej wydaje się, że w planowane inicjatywy mogłaby się także włączyć Ukraina. Być może Koreańczycy byliby zainteresowani utworzeniem zakładów produkcyjnych na terenie Ukrainy.
Koreańczycy są zainteresowani ukraińską energetyką jądrową. W 2020 roku KHNP wyraziło chęć rozbudowy Rówieńskiej Elektrowni Jądrowej[18]. Doszło w tej sprawie do spotkań z przedstawicielami Energoatomu. Ukraina nie podjęła jednak ostatecznie decyzji, zatem można przypuścić, że oferta wciąż leży na stole. Koreańskie media wskazują także, że jeśli Westinghouse zacznie budować nowe reaktory jądrowe na terenie Ukrainy, to koreańska spółka z dużym prawdopodobieństwem będzie uczestniczyć jako partner w budowie nowej elektrowni jądrowej[19].
Nowy format współpracy „L3 – Korea”
Korea Południowa z każdym z wyżej omówionych państw Trójkąta Lubelskiego rozwija relacje na poziomie bilateralnym. Przede wszystkim z Polską, która jest jednym z największych państw Unii Europejskiej. Litwa dopiero rozpoczęła zacieśnianie współpracy z Seulem. Z kolei Ukraina na ten moment ma ograniczony potencjał dla Seulu, ale jednak z dobrą perspektywą na przyszłość. Warto jednak byłoby także rozważyć współpracę na poziomie wielostronnym. Utworzenie formatu spotkań „Trójkąt Lubelski – Korea Południowa” mogłoby ją z pewnością wzmocnić. Szczególnie, że istnieje już precedens w postaci formatu współpracy państw Europy Środkowej i Korei Południowej. W 2015 roku odbył się pierwszy szczyt „Grupa Wyszehradzka – Korea Południowa”. Spotkania odbywają się w formacie szczytów szefów rządów, ministrów lub wiceministrów spraw zagranicznych, jak również ministrów odpowiedzialnych za inne obszary. Ostatni szczyt miał miejsce w 2021 roku w Budapeszcie. Jednak od tego czasu, z uwagi na rozbieżności pomiędzy członkami V4 w podejściu do rosyjskiej inwazji na Ukrainę, współpraca wewnątrz Grupy Wyszehradzkiej jest mocno ograniczona, nie wspominając o jakiejkolwiek współpracy Grupy z innymi państwami.
Jednocześnie od momentu pełnoskalowej inwazji rosyjskiej na Ukrainę widać wzmacniającą się współpracę pomiędzy Polską, Litwą i Ukrainą, zarówno w relacjach dwustronnych, jak i w formacie Trójkąta Lubelskiego. Stąd też utworzenie formatu „Trójkąt Lubelski – Korea Południowa” stwarza szanse na umacnianie powołanego w 2020 roku sojuszu trzech środkowoeuropejskich państw. Korea Południowa posiada globalne ambicje i spore możliwości. Dla jej władz taki format byłby narzędziem do jednoczesnego rozwijania stosunków z trzema państwami Europy Środkowej, jak również pozwalającym na rywalizację z konkurującymi o wpływy w regionie Japonią i Chinami.
Format „L3 – Korea” mógłby być dobrym rozwiązaniem z uwagi na wiele elementów, które spajają lub w najbliższej przyszłości mogą spajać wszystkie państwa. Sektor obronny, inwestycje z zakresu elektromobilności, high-tech, współpraca przemysłu elektrotechnicznego i elektronicznego czy energetyka to tylko kilka przykładów. Okazją do spotkania w nowym formacie mógłby być najbliższy szczyt NATO. Odbędzie się on w lipcu 2023 roku w Wilnie. Zaproszenie do udziału otrzymała już Ukraina, w tym prezydent Wołodymyr Zełenski. Jeśli państwa Sojuszu Północnoatlantyckiego ponownie zdecydują się zaprosić południowokoreańskiego prezydenta, to zakładając taką wolę polityczną, mogłoby dojść do spotkania liderów L3 i Korei.
Foto: PAP/EPA
[1] Plan współpracy pomiędzy Rzeczpospolitą Polską, Republiką Litewską i Ukrainą w ramach Trójkąta Lubelskiego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, https://www.gov.pl/attachment/cd34e295-7b9a-45cd-9c54-352f2e2cac04
[2] Minister Zbigniew Rau z wizytą w Republice Korei, Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, https://www.gov.pl/web/dyplomacja/minister-zbigniew-rau-z-wizyta-w-republice-korei
[3] PAIH zorganizowała Polsko-Koreańskie Forum Biznesowe, PAIH, 22.09.2022, https://www.paih.gov.pl/20220923/paih_zorganizowala_polsko_koreanskie_forum_biznesowe
[4] Dane za 2022 rok. All Countries, Korea International Trade Association, http://kita.org/kStat/byCount_AllCount.do
[5] Polska zacieśni współpracę obronną z Koreą Południową, RP, 10.09.2021, https://www.rp.pl/polityka/art18907561-polska-zaciesni-wspolprace-obronna-z-korea-poludniowa
[6] Lithuanian and Korean relations are growing stronger, Office of the President of the Republic of Lithuania, https://www.lrp.lt/en/media-center/news/lithuanian-and-korean-relations-are-growing-stronger/32545
[7] Dane za 2022 i 2021 rok. All Countries, Korea International Trade Association, http://kita.org/kStat/byCount_AllCount.do
[8] Natomiast Korea Południowa wciąż jest reprezentowana w Litwie poprzez ambasadę w Warszawie
[9] Aušrinė Armonaitė pakvietė Pietų Korėjos verslo milžinę „SK Group“ investuoti Lietuvoje, Lietuvos Respublikos ekonomikos ir inovacijų ministeria, https://eimin.lrv.lt/lt/naujienos/ausrine-armonaite-pakviete-pietu-korejos-verslo-milzine-sk-group-investuoti-lietuvoje
[10] [INTERVIEW] Lithuania’s top envoy asks Korea to step up for Ukraine, Korea Joong Ang Daily, 11.01.2023, https://koreajoongangdaily.joins.com/2023/01/11/national/diplomacy/korea-lithuania-ukraine/20230111183639164.html
[11] 한국–우크라이나 관계, 주우크라이나 대한민국 대사관, 31.05.2021, https://overseas.mofa.go.kr/ua-ko/brd/m_20849/view.do?seq=1209932
[12] 우크라이나: '6.25전쟁 살아남은 한국 도움 필요’…젤렌스키 한국에 무기 지원, BBC News Korea, 11.04.2022, https://www.bbc.com/korean/news-61063375
[13] Dane za 2022. All Countries, Korea International Trade Association, http://kita.org/kStat/byCount_AllCount.do
[14] J. Lee, Why S. Korea is being cautious when it comes to sanctioning Russia, Hankyoreh, 24.02.2022, https://english.hani.co.kr/arti/english_edition/e_international/1032480.html
[15] T. Stangarone, How to Enhance South Korea’s Support for Ukraine, The Diplomat, 15.03.2023, https://thediplomat.com/2023/03/how-to-enhance-south-koreas-support-for-ukraine/
[16] S. Korea to offer $130 mln in additional aid to Ukraine: ministry, Yonhap News Agency, 24.02.2023, https://en.yna.co.kr/view/AEN20230224008100325
[17] Enforcement Decree Of The Foreign Trade Act, Presidential Decree No. 28212, Jul. 26, 2017, ELAWI, https://elaw.klri.re.kr/eng_mobile/subjectViewer.do?hseq=46087&type=subject&key=07&pCode=105&pName=Trade
[18] „Энергоатом” и корейская КНNP обсудили строительство новых блоков АЭС в
Украине Джерело, Бізнес Цензор,
es_v_ukraine
[19] S. Moon, 원전사업 美 선택한 우크라…韓, 동유럽 수주전 ’촉각’, https://www.edaily.co.kr/news/read?
newsId=02463286629177496&mediaCodeNo=257
Comments are closed.