Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
sty 13
Analiza, Białoruś, Europa Wschodnia, Gaz, Gospodarka, Polska, Publikacje, Ropa naftowa, Rosja

Białoruska droga do niezależności energetycznej

13 stycznia, 2021

Artykuł w skrócie:

Białoruska droga do niezależności energetycznejPobierz

– Białoruś jest mocno uzależniona energetycznie od Rosji, jednakże stosunki energetyczne między tymi partnerami wcale nie są jednoznacznie określone.

– Białoruś stara się podejmować działania służące jej niezależności energetycznej, jak i rozwojowi gospodarczemu państwa.

– Posunięcia te wpływają również na działania innych państw regionu w wymiarze energetycznym.

Priorytety energetyczne Białorusi

Najważniejszy dokument dotyczący polityki energetycznej Białorusi (Koncepcja Bezpieczeństwa Energetycznego Białorusi) wszedł w życie 1 stycznia 2016 roku. Zakłada on zapewnienie niezawodnej i zrównoważonej energii przy jednoczesnym zmniejszeniu uzależnienia od importu energii i poprawie sytuacji finansowej białoruskiego sektora energetycznego. Ponadto w dokumencie zawarte są inne postulaty, takie jak zwiększenie dywersyfikacji dostawców surowców oraz zmniejszenie udziału gazu w produkcji energii elektrycznej[1].

Kryzys energetyczny na początku 2020 roku

Wraz z początkiem 2020 roku Rosja wstrzymała dostawy ropy naftowej na Białoruś. Do zaprzestania tranzytu doszło w wyniku braku osiągnięcia porozumienia dotyczącego ceny ropy naftowej w kontrakcie na 2020 rok[2]. W kilkumiesięcznym okresie poprzedzającym wstrzymanie transportu ropy strona rosyjska miała określone żądania wobec białoruskiej: Rosja zgodziła się na niższe ceny dostawy surowca na Białoruś pod warunkiem realizacji określonych celów politycznych, mianowicie pogłębienia wzajemnej integracji w ramach Państwa Związkowego. Strona białoruska nie zgodziła się na realizację wysuniętych przez Federację Rosyjską (FR) żądań[3].

Dostawy ropy z innych źródeł

W związku z konfliktem rosyjsko-białoruskim o dostawy ropy białoruskie władze przyspieszyły dywersyfikację źródeł dostaw tego surowca. Zróżnicowanie źródeł dostaw ma służyć osłabieniu presji ze strony Moskwy poprzez pokazanie możliwości budowania bezpieczeństwa energetycznego przez stronę białoruską. Na tę strategię wskazuje między innymi doraźny i krótkoterminowy charakter zawieranych umów na dostawy ropy naftowej — kontrakty najczęściej dotyczą 3-4 tankowców, z których każdy dostarcza ok. 80 tys. ton ropy. Ponadto brakuje oficjalnych danych dotyczących cen importu ropy na Białoruś[4].

Norwegia

Do tej pory odnotowano jedną dostawę ropy naftowej z Norwegii na Białoruś — w drugiej połowie stycznia 2020 roku. Spółka zależna od białoruskiego państwowego koncernu naftowego Belneftechim kupiła pod koniec stycznia 2020 roku około 80 tys. ton ropy z Norwegii do przerobu w swojej rafinerii Naftan w Nowopołocku[5]. Białoruski koncern importował ropę z norweskiego pola Johan Sverdrup przez litewski port w Kłajpedzie[6]. Władze białoruskie nie zdecydowały się na kontynuację transportu norweskiej ropy. Decyzja ta wynikała ze znacznie wyższej ceny ropy naftowej z Norwegii w porównaniu do rosyjskiej ropy dostarczanej ropociągiem[7]. Koszt surowca norweskiego mógł wynieść nawet 67,6 dol. za baryłkę[8], natomiast ropa z Rosji była sprzedawana Białorusi za 1,65 dol. za baryłkę[9].

Stany Zjednoczone

5 czerwca 2020 roku do portu w Kłajpedzie przybył pierwszy tankowiec z 77 tys. ton amerykańskiej ropy Bakken dla Białorusi. Surowiec jest dostarczany do białoruskiej rafinerii w Nowopołocku koleją. Za transport ropy odpowiedzialna jest amerykańska firma energetyczna United Energy Trading przy wsparciu innej firmy amerykańskiej, Getka i polskiego koncernu UNIMOT[10].

Amerykańskie dostawy „czarnego złota” na Białoruś stały się możliwe po wypracowaniu porozumień podczas wizyty sekretarza stanu USA Mike’a Pompeo 1 lutego 2020 roku i jego spotkania z prezydentem Białorusi Alaksandrem Łukaszenką[11]. Pompeo, odnosząc się do redukcji dostaw ropy z Rosji na Białoruś, zadeklarował gotowość dostaw ropy naftowej z USA (co najmniej 18 mln ton rocznie)[12].

Arabia Saudyjska

Pierwsza dostawa saudyjskiej ropy Arab Light na Białoruś miała miejsce w połowie maja 2020 roku, jednak, jak zasugerował jeden z przedstawicieli białoruskiej spółki Belneftechim, kontynuacja współpracy energetycznej z Saudi Aramco będzie zależała od sytuacji rynkowej[13].

Azerbejdżan

W związku z kryzysem rosyjsko-białoruskim pierwszy ładunek azerbejdżańskiej ropy (85 tys. ton) dotarł na Białoruś w pierwszej połowie marca 2020 roku[14]. Ropa ta dostarczana jest przez Ukrainę rurociągiem Odessa-Brody. Wraz z rozpoczęciem transportu azerbejdżańskiego „czarnego złota” przewidywano, że koncern SOCAR może dostarczyć w 2020 roku nawet 1 mln ton ropy na Białoruś. Natomiast w kolejnych latach dostawy te mają wzrosnąć[15]. Dostawy ropy z Azerbejdżanu na Białoruś w 2020 roku szacuje się na ok. 6,5 mln baryłek (czyli ok. 0,89 mln ton ropy), która została dostarczona 10 tankowcami (stan na koniec listopada)[16], czyli prawie tyle, ile wcześniej przewidywano (1 mln ton ropy).

Polska

Zarówno Warszawa, jak i Mińsk wyrażały chęć przesyłania ropy na Białoruś przez terytorium Polski. Łukaszenka już w 2019 roku mówił o konieczności szukania nowych kierunków importu surowca. Przy czym białoruski prezydent powiedział, że najbardziej opłacalną opcją dostaw ropy na Białoruś jest pompowanie wsteczne tego surowca rurociągiem Przyjaźń z Polski[17]. Po uruchomieniu pompowania wstecznego przez Polskę na terytorium Białorusi mogłoby trafiać nawet 12 mln ton ropy rocznie[18]. Ropa ta ma pochodzić ze Stanów Zjednoczonych, które oprócz dostaw tego surowca przez port w Kłajpedzie mogłyby dostarczać surowiec przez polskie porty[19].

Tymczasem pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski podczas wizyty w USA po koniec lutego 2020 roku wyraził gotowość Polski do dostarczania ropy naftowej na Białoruś. Dzień po wizycie Naimskiego w Stanach Zjednoczonych spółka PERN poinformowała, że rozpoczyna prace przygotowawcze, aby stworzyć możliwości rewersowego dostarczania ropy na odcinku Płock-Adamowo. Dzięki modernizacji infrastruktury ropociąg Przyjaźń będzie mógł przesyłać ropę w przeciwnych kierunkach jednocześnie, co do tej pory nie było możliwe[20].

Po kryzysie na Białorusi

W wyniku trwającego od sierpnia 2020 roku kryzysu politycznego na Białorusi relacje tego państwa z krajami Zachodu uległy pogorszeniu. Jednocześnie nastąpiła poprawa stosunków białorusko-rosyjskich, bowiem Rosja wsparła prezydenta Łukaszenkę i brutalne metody tłumienia protestów przez białoruskie władze[21]. Kryzys polityczny z sierpnia 2020 roku wpłynął na zawieszenie współpracy energetycznej Białorusi z państwami innymi niż Rosja oraz na renegocjacje umów z Federacją Rosyjską, w zakresie dostaw ropy naftowej[22].

Premier Białorusi Roman Gołowczenko na antenie kanału telewizyjnego Belarus 1 zadeklarował, że większość ropy w 2021 roku Białoruś będzie kupować z Rosji[23]. Ponadto Mińsk i Moskwa prowadzą rozmowy odnośnie wykorzystania portów rosyjskich (między innymi w Ust-Ludze i Petersburgu) do transportu ropy naftowej i przekierowania m.in. z Litwy ok. 4-6 mln ton produktów naftowych[24].

Jednakże strona białoruska w dalszym ciągu zainteresowana jest dywersyfikacją źródeł ropy, korzystną dla przedsiębiorców z Białorusi. Alternatywne dostawy surowca mają pozwolić na zwiększenie produkcji lekkich produktów naftowych[25].

Elektrownia jądrowa na Białorusi

Awaria elektrowni jądrowej w Czarnobylu z 1986 roku istotnie wpłynęła na Białoruską SRR. Duża część państwa (głównie obwód homelski) została skażona radioaktywnymi substancjami, a skutki zatrucia środowiska nadal są odczuwalne (zakaz lub ograniczenie osiedlania się, obecność substancji szkodliwych w produkowanej żywności, zwiększony poziom zachorowań). Mimo tych negatywnych skutków w latach 90. XX wieku władze niepodległej Białorusi rozważały rozwój energetyki jądrowej służącej produkcji energii elektrycznej. Energetyka nuklearna była uznawana przez ówczesne władze Białorusi za jedną z priorytetowych gałęzi białoruskiej gospodarki w przyszłości. Ponadto bodźcem do jej rozwoju na Białorusi było całkowite uzależnienie państwa białoruskiego od dostaw gazu z Rosji. W 1993 roku powstała pierwsza koncepcja rozwoju energetyki jądrowej na Białorusi, która była jednym z głównych celów rozwoju sektora energetycznego w tym państwie. Jednakże w 1998 roku nałożono 10-letnie moratorium na realizację inwestycji w sektorze atomowym na Białorusi[26]. Zawieszono realizację przedsięwzięć w przemyśle jądrowym ze względu na obawy o bezpieczeństwo[27] oraz bezcelowość budowy elektrowni i ponownego rozpatrzenia tego projektu w przeciągu kolejnych 10 lat[28].

7 listopada 2020 roku, w rocznicę rewolucji październikowej, dokonano uroczystego otwarcia pierwszego bloku białoruskiej elektrowni jądrowej w Ostrowcu. Decyzja o budowie tej elektrowni została podjęta w 2006 roku[29]. Inwestycja była realizowana od 2012 roku przez rosyjską spółkę Atomstrojeksport, która wykorzystała rosyjską technologię i finansowana jest z rosyjskiej linii kredytowej o wartości 10 mld dol. Spłata kredytu rozpocznie się w 2022 roku i potrwa 15 lat. Uruchomiony blok jądrowy osiąga obecnie wydajność 40%, a pełną moc produkcyjną ma osiągnąć w I kwartale 2021 roku. Obecnie trwają prace przy drugim bloku, które mają zostać ukończone do 2022 roku. Uruchomienie obu bloków jądrowych ma pozwolić na zmniejszenie dostaw gazu o 4,5 mld m3 rocznie — czyli o ok. jedną czwartą — oraz na zwiększenie oszczędności o ok. 500 mld dol. rocznie[30].

Prezydent Łukaszenka podczas otwarcia pierwszego bloku uznał, iż projekt ma wymierne znaczenie dla bezpieczeństwa energetycznego i wzmocnienia suwerenności Białorusi[31]. Jednakże oprócz budowy i finansowania inwestycji przez Rosję elektrownia ta wykorzystuje też rosyjskie paliwo jądrowe. Tak więc realizacja tego projektu przyczyni się raczej do zmiany struktury uzależnienia Białorusi od dostaw źródeł energii z Rosji (wypieranie rosyjskiej ropy i zastępowanie go rosyjskim atomem w miksie energetycznym), a nie do zwiększenia bezpieczeństwa i suwerenności państwa białoruskiego[32].

Co warto podkreślić, krótko po otwarciu pierwszego bloku jądrowego miało miejsce wstrzymanie produkcji prądu przez elektrownię. Prawdopodobną przyczyną było zwarcie transformatorów (które zostały zainstalowane przez Atomstrojeksport) oraz niewłaściwa obsługa i montaż sprzętu podczas budowy reaktora[33].

Stanowisko Litwy

Elektrowni jądrowej na Białorusi sprzeciwia się głównie Litwa. Opór i zdecydowane działania strony litewskiej przeciw tej inwestycji wynikają z bliskiej odległości elektrowni od litewskiej stolicy. Jeszcze przed budową bloków jądrowych na Białorusi Litwa argumentowała, iż Ostrowiec jest nieodpowiedni na realizację tego projektu energetycznego. Strona litewska dostrzegała zagrożenie ze strony elektrowni atomowej ze względu na podwyższone ryzyko sejsmiczne (w związku z trudnymi warunkami geologicznymi), jak również dokonanie wyboru lokalizacji elektrowni przed zbadaniem jej wpływu na środowisko (co łamie postanowienia konwencji z Espoo i Aarhus dotyczących ochrony środowiska i konsultacji transgranicznych)[34].

Trudnością dla Litwy jest również konieczność podjęcia działań na rzecz zapobieżenia skutkom ewentualnej awarii. Strona litewska zmuszona byłaby do implementacji systemów przeciwdziałania w przypadku wystąpienia napromieniowania, opracowania planu ewakuacji Wilna i stworzenia infrastruktury umożliwiającej jego realizację[35].

Innym zagrożeniem płynącym z elektrowni atomowej jest możliwość skażenia Wilii, która jest głównym źródłem wody pitnej dla litewskiej stolicy. W związku z funkcjonowaniem bloków jądrowych w Ostrowcu może dojść do skażenia zasobów wodnych, z których korzysta cała Litwa —rzeka znajduje się bowiem w dorzeczu Niemna[36].

Co więcej, Litwa obawia się zwiększenia wpływów Rosji w związku z realizacją inwestycji. Obawa ta wynika z przekonania Wilna, iż elektrownia jądrowa na Białorusi to projekt ekonomiczno-polityczny realizowany przez Rosję przy użyciu spółki Rosatom[37]. Strona litewska obawia się większego zaangażowania Rosji w energetyce na obszarze Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW), które może wpłynąć na zachwianie bezpieczeństwa energetycznego Litwy, dążącej do uniezależnienia się od Federacji Rosyjskiej pod tym względem[38].

Odpowiedź dyplomatyczna na białorusko-rosyjską inwestycję

4 listopada 2020 roku (3 dni przed otwarciem inwestycji) Litwa wystosowała notę protestacyjną do MSZ Białorusi, żądając w niej, aby Białoruś nie produkowała prądu w elektrowni w Ostrowcu. W nocie podkreślono, że rozpoczęcie produkcji energii elektrycznej w białoruskiej elektrowni atomowej stworzy zagrożenie atomowe i środowiskowe zarówno dla Białorusi i Litwy, jak i dla całej Europy. Strona litewska żądała zaprzestania wytwarzania energii do czasu spełnienia najwyższych standardów bezpieczeństwa nuklearnego i wymogów środowiskowych[39]. Omawiana tu nota dyplomatyczna skierowana do władz białoruskich nie jest pierwszą tego typu — pisma o takim charakterze kierowane są od 2010 roku[40].

Władze Litwy starają się uniemożliwić Białorusi i Rosji realizację inwestycji, która doprowadziłaby do większego powiązania litewskiej gospodarki z białoruską elektrownią. 20 kwietnia 2017 roku Sejm Litwy przyjął więc ustawę o koniecznych środkach ochrony przed zagrożeniem ze strony niebezpiecznych elektrowni jądrowych państw trzecich. Na jej mocy energia pochodząca z elektrowni atomowych uznanych przez litewski parlament za niebezpieczne nie może być obecna na rynku litewskim. Zakaz ten wszedł w życie wraz z uruchomieniem elektrowni w Ostrowcu i będzie dotyczyć przepływów komercyjnych. 13 września 2017 roku rząd litewski zatwierdził plan działania, który ma zmierzać do blokowania handlu energią elektryczną z Ostrowca. Wprowadzony został też zakaz świadczenia usług bilansowania dla Białorusi przez elektrownię w Kroniach[41].

Poza Litwą również pozostałe państwa bałtyckie obawiają się inwestycji jądrowej w Ostrowcu. Mimo iż Łotwa wcześniej deklarowała chęć zakupu energii elektrycznej (dążenie do poszukiwania nowych źródeł dostaw energii elektrycznej) z białoruskiej elektrowni, to jednak zmieniła zdanie[42]. Na przełomie sierpnia i września 2020 roku Litwa, Łotwa i Estonia porozumiały się w sprawie importu energii elektrycznej z Białorusi. Kraje te uważają, że elektrownia w Ostrowcu jest zagrożeniem dla środowiska i budowana jest z naruszeniem prawa. Wymienione państwa bałtyckie mają zamiar wprowadzić system świadectw identyfikacji pochodzenia energii elektrycznej[43]. Prezydent Litwy Gitanas Nausėda prowadził wcześniej rozmowy w tej sprawie z przewodniczącą Komisji Europejskiej Ursulą von der Leyen. Nausėda prosił niemiecką polityk o mediację w tej sprawie między trzema republikami bałtyckimi[44].

20 czerwca 2019 roku ówczesny przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker wraz z szefami państw i rządów Litwy, Łotwy, Estonii i Polski uzgodnili plan działań zmierzających do synchronizacji sieci elektroenergetycznej krajów nadbałtyckich z siecią kontynentalną (która obecnie jest zsynchronizowana z systemem białoruskim i rosyjskim[45]). W ramach planu do końca 2025 roku powstanie kabel podmorski Polska-Litwa (Harmony Link). Dzięki tej inwestycji energia będzie przepływać z zachodu na wschód[46].

Podsumowanie

Rosja pozostaje głównym dostawcą surowców energetycznych na Białoruś. W obecnym czasie ma miejsce transformacja energetyczna w państwie białoruskim, polegająca na przejściu na produkcję energii elektrycznej z surowców mniej emisyjnych (z ropy naftowej na atom). Wspiera ją w tym Rosja, która w ostatnich miesiącach zaczęła dostarczać Białorusi paliwo atomowe. Federacja Rosyjska odgrywa więc kluczową rolę w transformacji białoruskiej energetyki.

Pomimo utrzymania zależności państwa białoruskiego od Rosji w wymiarze energetycznym (przy jedynie zmianie struktury uzależnienia) władze w Mińsku podejmują próby dywersyfikacji źródeł dostaw. Pozyskiwanie alternatywnych w stosunku do rosyjskich surowców energetycznych miało miejsce, kiedy obawiano się utraty niepodległości przez Białoruś. Taka sytuacja zdarzyła się ostatnio na przełomie 2019 i 2020 roku, gdy Białoruś sprzeciwiła się dalszemu uzależnianiu się od Rosji. Federacja Rosyjska zdecydowała się na wstrzymanie dostaw ropy do partnera białoruskiego. Łukaszenka uważany jest za polityka uległego wobec Rosji, choć białoruski prezydent podjął próby dostaw z innych kierunków niż rosyjski. Z racji niepewnej polityki rosyjskiej w tamtym czasie strona białoruska podejmowała elastyczne działania służące zapewnieniu stałych dostaw surowców energetycznych. Jednym z nich było zawarcie krótkoterminowych kontraktów na dostawy ropy naftowej z Norwegii, Stanów Zjednoczonych, Arabii Saudyjskiej i Azerbejdżanu.

Kolejne próby uniezależnienia się Białorusi od rosyjskich surowców energetycznych mogą mieć miejsce w przyszłości, gdy strona białoruska będzie obawiać się wchłonięcia przez Rosję. Na obecnym etapie wydaje się to niemożliwe. Na powrót do intensywnych kontaktów białorusko-rosyjskich w aspekcie energetycznym wpływ miał kryzys na Białorusi. Jeszcze przed białoruskimi wyborami w 2020 roku inne państwa regionu EŚW rozważane były przez Mińsk jako potencjalni pośrednicy dostaw ropy naftowej. Jednak sytuacja na Białorusi (i związany z nią sprzeciw państw zachodnich) uniemożliwiła kontynuację bilateralnych rozmów i działań na rzecz przyszłej dywersyfikacji źródeł dostaw ropy naftowej na Białoruś.

Procesy zachodzące w białoruskiej energetyce wpłynęły na zacieśnianie współpracy państw Europy Środkowo-Wschodniej. W zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego obszaru bałtyckiego zaangażowała się również Unia Europejska. Część inwestycji — synchronizację sieci elektroenergetycznych w krajach bałtyckich — finansuje Komisja Europejska. Dzięki synchronizacji ułatwiona zostanie dostawa energii elektrycznej do państw nadbałtyckich z kierunku pozarosyjskiego. Natomiast Litwa nie będzie musiała kupować energii z Białorusi.


[1] https://www.iea.org/reports/belarus-energy-profile [dostęp online 14.12.2020]

[2] https://biznesalert.pl/rosja-wstrzymala-dostawy-ropy-do-bialoruskich-rafinerii/ [dostęp online 14.12.2020]

[3] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-01-03/sygnal-ostrzegawczy-bialorus-bez-rosyjskiej-ropy [dostęp online 14.12.2020]

[4] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-05-22/bialorus-trudne-poczatki-dywersyfikacji-dostaw-ropy [dostęp online 14.12.2020]

[5] https://eng.belta.by/economics/view/belarus-to-import-oil-from-norway-127422-2020/ [dostęp online 14.12.2020]

[6] https://www.reuters.com/article/us-belarus-oil-norway-idUSKBN1ZP0AI [dostęp online 14.12.2020]

[7] https://biznesalert.com/klysinski-belarus-russia-oil-diversification-energy/ [dostęp online 14.12.2020]

[8] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-05-22/bialorus-trudne-poczatki-dywersyfikacji-dostaw-ropy [dostęp online 14.12.2020]

[9] https://oilprice.com/Energy/Energy-General/Sanctioned-Belarus-Moves-Closer-To-Russia-As-Crisis-Continues.html [dostęp online 28.12.2020]

[10] https://by.usembassy.gov/on-first-shipment-of-u-s-oil-to-belarus/ [dostęp online 14.12.2020]

[11] https://energetyka24.com/w-czwartek-pierwsza-dostawa-amerykanskiej-ropy-do-bialoruskich-rafinerii [dostęp online 14.12.2020]

[12] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-02-05/symboliczne-wsparcie-z-waszyngtonu-szef-amerykanskiej-dyplomacji-w [dostęp online 14.12.2020]

[13] https://www.hellenicshippingnews.com/belarus-buys-first-oil-from-saudi-arabia-refiner-belneftekhim/ [dostęp online 14.12.2020]

[14] https://caspiannews.com/news-detail/belarus-takes-interest-in-azerbaijani-kazakhstani-oil-as-dispute-with-russia-drags-on-2020-3-5-0/ [dostęp online 14.12.2020]

[15] https://www.belarus.by/en/business/business-news/azerbaijans-socar-to-deliver-250000t-of-oil-to-belarus-in-march_i_109503.html [dostęp online 14.12.2020]

[16] https://www.azernews.az/oil_and_gas/173162.html [dostęp online 28.12.2020]

[17] https://warsawinstitute.org/pl/drozeje-ropa-z-rosji-bialorus-szuka-alternatyw-import-z-polski/ [dostęp online 14.12.2020]

[18] https://warsawinstitute.org/belarus-crude-poland-may-new-alternative-costly-russian-oil/ [dostęp online 15.12.2020]

[19] https://esperis.pl/wp-content/uploads/2020/05/ESPERIS_Belarus_Oil_Diversification-MAY-2020.pdf [dostęp online 15.12.2020]

[20] https://biznesalert.pl/rosja-bialorus-ropa-tranzyt-import-polska-przyjazn-energetyka/ [dostęp online 15.12.2020]

[21] https://ecfr.eu/article/lukashenka-besieged-russias-plans-for-belarus/ [dostęp online 28.12.2020]

[22] https://www.energetyka24.com/minsk-grozi-polsce-w-sprawie-tranzytu-ropy [dostęp online 15.12.2020]

[23] https://eng.belta.by/economics/view/belarus-signs-oil-contracts-for-2021-with-russian-suppliers-136195-2020/ [dostęp online 28.12.2020]

[24] https://www.energetyka24.com/minsk-grozi-polsce-w-sprawie-tranzytu-ropy [dostęp online 15.12.2020]

[25] https://www.energetyka24.com/premier-bialorusi-w-2021-roku-kupimy-wiekszosc-ropy-w-rosji [dostęp online 15.12.2020]

[26] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 10 [dostęp online 19.12.2020]

[27] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf [dostęp online 28.12.2020]

[28] http://eko.org.pl/index_trendy.php?dzial=2&kat=17&art=1605 [dostęp online 28.12.2020]

[29] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/komentarze-osw/2012-07-23/budowa-elektrowni-atomowej-na-bialorusi-wzrost-zaleznosci [dostęp online 15.12.2020]

[30] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-11-10/inauguracja-bialoruskiej-elektrowni-jadrowej-w-ostrowcu [dostęp online 15.12.2020]

[31] https://www.reuters.com/article/us-belarus-nuclearpower-idUSKBN27N0BP [dostęp online 28.12.2020]

[32] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2020-11-10/inauguracja-bialoruskiej-elektrowni-jadrowej-w-ostrowcu [dostęp online 15.12.2020]

[33] https://biznesalert.pl/bialorus-rosja-atom-ostrowiec-awaria-usterka-elektrownia-jadrowa-energetyka/ [dostęp online 15.12.2020]

[34] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 26 [dostęp online 19.12.2020]

[35] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 26-27 [dostęp online 19.12.2020]

[36] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 26-27 [dostęp online 19.12.2020]

[37] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 29 [dostęp online 19.12.2020]

[38] https://pism.pl/publikacje/Polityka_energetyczna_Litwy [dostęp online 19.12.2020]

[39] https://www.energetyka24.com/bialorus-uruchamia-elektrownie-jadrowa-litwa-protestuje [dostęp online 19.12.2020]

[40] https://www.osw.waw.pl/pl/publikacje/analizy/2016-05-18/bialoruska-elektrownia-jadrowa-problemem-dla-litwy [dostęp online 19.12.2020]

[41] https://www.osw.waw.pl/sites/default/files/prace_ostrowiec_srodek_net.pdf, str. 33 [dostęp online 19.12.2020]

[42] https://www.euractiv.pl/section/energia-i-srodowisko/news/lotwa-kupi-bialoruska-energie-atomowa-pomimo-ostrzezen-litwy/ [dostęp online 19.12.2020]

[43] https://biznesalert.pl/litwa-lotwa-estonia-elektrownia-ostrowiec-porozumienie-energetyka/ [dostęp online 19.12.2020]

[44] https://www.pism.pl/publikacje/Panstwa_baltyckie__wobec_elektrowni_atomowej_w_Ostrowcu_na_Bialorusi [dostęp online 19.12.2020]

[45] http://seo.org.pl/synchronizacja-sieci-elektrycznych-panstw-baltyckich/ [dostęp online 19.12.2020]

[46] https://www.energetyka24.com/litwa-synchronizacja-sieci-energetycznych-zgodnie-z-planem [dostęp online 19.12.2020]

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Piotr Wójcik Piotr Wójcik. Absolwent studiów magisterskich na kierunku Stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w licznych projektach ponadnarodowych. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół procesów międzynarodowych w Europie Środkowo-Wschodniej. W szczególności interesuje go Inicjatywa Trójmorza. Pisał pracę magisterską i analizy dotyczące tego formatu regionalnego w EŚW dla różnych organizacji. Również fascynują go takie tematy badawcze jak współpraca międzynarodowa na Kaukazie Południowym oraz zaangażowanie podmiotów trzecich w tym regionie, i także na obszarze środkowoeuropejskim.

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
  • Analiza, Indo-Pacyfik, Publikacje, USA

Strategiczne okrążenie. Ewolucja porozumienia AUKUS i jego znaczenie dla regionu Indo-Pacyfiku

Tekst przygotowany w ramach Akademii INE, cyklu publikacji tworzonych przez młodych analityków i praktykantów Instytutu Nowej Europy. Na początku marca bieżącego roku, po 18 miesiącach…
  • Jakub Knopp
  • 25 maja, 2023
  • Analiza, Bezpieczeństwo, Publikacje, Wojsko i armia, Wywiad

Jakiej armii potrzebuje Polska? O reformie Sił Zbrojnych RP mówi gen. Leon Komornicki [cz. 2]

Leon Komornicki – generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku, były zastępca szefa Sztabu Generalnego WP. Od 1991 prezes Fundacji…
  • Aleksy Borówka
  • 23 maja, 2023
  • Media, Polityka międzynarodowa, Publikacje, Trójmorze

Program Trójmorze w INE – rekrutujemy do tworzonego zespołu!

Miło nam ogłosić, że tworzymy w INE Program Trójmorze, którego dyrektorem został dr Tomasz Pawłuszko! Jednocześnie mamy przyjemność uruchomić nabór…
  • Zespół INE
  • 20 maja, 2023
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Piotr Wójcik Piotr Wójcik. Absolwent studiów magisterskich na kierunku Stosunki międzynarodowe na Uniwersytecie Warszawskim. Brał udział w licznych projektach ponadnarodowych. Jego zainteresowania badawcze skupiają się wokół procesów międzynarodowych w Europie Środkowo-Wschodniej. W szczególności interesuje go Inicjatywa Trójmorza. Pisał pracę magisterską i analizy dotyczące tego formatu regionalnego w EŚW dla różnych organizacji. Również fascynują go takie tematy badawcze jak współpraca międzynarodowa na Kaukazie Południowym oraz zaangażowanie podmiotów trzecich w tym regionie, i także na obszarze środkowoeuropejskim.
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Strategiczne okrążenie. Ewolucja porozumienia AUKUS i jego znaczenie dla regionu Indo-Pacyfiku
    przez Jakub Knopp
    25 maja, 2023
  • Jakiej armii potrzebuje Polska? O reformie Sił Zbrojnych RP mówi gen. Leon Komornicki [cz. 2]
    przez Aleksy Borówka
    23 maja, 2023
  • Program Trójmorze w INE – rekrutujemy do tworzonego zespołu!
    przez Zespół INE
    20 maja, 2023

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Geopolityka NATO Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2023 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas