Notatka z warsztatu dotyczącego polskiego przemysłu zbrojeniowego zorganizowanego przez Fundację Kulskich 27 września 2019 roku w Waszyngtonie

Notatka z warsztatu dotyczącego polskiego przemysłu zbrojeniowego zorganizowanego przez Fundację Kulskich 27 września 2019 roku w Waszyngtonie, w ramach konferencji “The next 100 years of relations with the U.S. – the case study of Poland”

Tytuł warsztatu: DEFENSE INDUSTRY – The development of security in the area of Poland and the eastern flank of NATO as a factor determining the development of the armaments industry and the defense potential of the State

Treść notatki:

Najczęściej poruszanym tematem warsztatu był transfer amerykańskich technologii na rynek polski. Strona polska wskazywała na potrzeby dostępu armii polskiej do najnowszych amerykańskich technologii wojskowych. Ze strony amerykańskiej najwięcej komentarzy dotyczyło zniesienia barier administracyjnych utrudniających przerzutu wojsk między krajami.

Większość polskich ekspertów zwracała podczas dyskusji uwagę na problemy pojawiające przy umowach offsetowych. Ideą umowy offsetowej jest to, aby zamawiający otrzymał nowoczesny sprzęt, na którym mu zależy a krajowy przemysł uzyskał dostęp do nowoczesnej technologii, która pozwoli mu nadrobić opóźnienie technologiczne. Według ekspertów, obecnych na warsztacie, przypadki umów offsetowych negocjowanych dotąd przez Polskę pokazały, że umowy te są negocjowane zbyt długo, są zbyt drogie dla polskiego przemysłu i nie zawsze zapewniają zadowalający poziom transferu technologii.

Do spraw transferu amerykańskich technologii na rynek polski nawiązał w swojej wypowiedzi Richard Aboulafia, wiceprezydent Teal Group Corporation – firmy zajmującej się doradztwem w zakresie analizy rynku lotniczego i kosmicznego. Aboulafia stwierdził, że przed Polską stoi sansa, aby przejąć część tureckiej produkcji komponentów do samolotów F-35. Turcja bowiem, z powodu zakupu rosyjskich systemów rakietowych S-400, w przeciągu trzech najbliższych lat, ma stracić dostęp do produkcji komponentów F-35. Amerykańscy eksperci stwierdzili, że radary zainstalowane w rosyjskich rakietach nauczą się dostrzegać i śledzić myśliwce F-35, przez co ich niewykrywalność stałaby się wątpliwa. W tej sytuacji stany zjednoczone będą szukać nowej bazy dla swojej produkcji i Polska mogłaby stać się takim miejscem. Byłoby to pozytywne wzmocnienie niedawnego zakupu przez Polskę 32 samolotów F-35.

Były dowódca sił Stanów Zjednoczonych w Europie gen. John Gorski komentując stan sił zbrojnych polski stwierdził, że z perspektywy Stanów Zjednoczonych ważne jest, aby wojska krajów Europy środkowo-wschodniej mogły w razie potrzeby bez przeszkód przemieszczać się pomiędzy terytoriami poszczególnych krajów. Ta mobilność wojsk jest ważna dla USA, które patrzą na polski teatr wojenny jako element większego teatru europejskiego i dlatego oczekują większej współpracy militarnej między krajami Europy środkowo wschodniej.

Prof. Hubert Królikowski, dyrektor Departamentu Analiz Obronnych w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, zauważył pozytywne aspekty współpracy ze Stanami Zjednoczonymi w zakresie przemysłu zbrojeniowego, takie jak wejście pierwszych polskich firm z branży zbrojeniowej na rynek amerykański, czy znacznie skrócenie czasu przetargów, które wcześniej potrafiły trwać nawet 10 lat (przypadek negocjacji zakupu myśliwców F-16 w latach 1991 – 2002). Królikowski wskazał także jednostkę wojskową GROM, jako modelowy przykład współpracy polsko-amerykańskiej w zakresie, zakupu uzbrojenia, transferu technologii i szkolenia personelu wg. standardów amerykańskich. Obecny na warsztacie były dowódca jw. GROM gen. Piotr Patalong, stwierdził, że dzięki wspomnianej współpracy z amerykanami, jednostka GROM jest w stanie realizować operacje bojowe wspólnie z najbardziej elitarnymi jednostkami specjalnymi USA zrzeszonymi w ramach United States Special Operations Command (SOCOM).

Opracował Dawid Lenik