Olimpijska platforma rozmów Pekinu

Igrzyska olimpijskie są wyjątkowym wydarzeniem nie tylko dlatego, że są jedną z najważniejszych imprez w kalendarzu sportowym, ale również dlatego, że są jednocześnie szczytem politycznym, podczas którego panuje nieco odmienna atmosfera. Wizerunek państwa na zewnątrz to jedno, ale to, co się dzieje wewnątrz, to coś zupełnie innego. I nie jest to mniej istotne. Dyplomacja olimpijska Pekinu na początku Igrzysk była bardzo intensywna.

Dyplomacja olimpijska

Dyplomację sportową można rozumieć w dwóch kategoriach. Pierwsza stanowi sytuacje, w których międzynarodowy sport jest instrumentem dyplomatycznym w rękach rządów, druga natomiast oznacza międzynarodowy sport jako dyplomację samą w sobie. Spotkania dyplomatyczne w aurze rozpoczynających lub kończących się igrzysk olimpijskich wpisują się w obie te kategorie. Zbliżonym pojęciem do dyplomacji sportowej jest dyplomacja olimpijska, jednakże jest ona raczej postrzegana tylko jako dyskurs dyplomatyczny dotyczący Ruchu Olimpijskiego. To, co jednak zaprezentował Pekin, czyli stopień intensywności oficjalnych spotkań oraz ich liczba, zmusza do rozważenia redefinicji pojęcia dyplomacji olimpijskiej. Organizator igrzysk zawsze odbywa tego typu spotkania, więc i działania Chińczyków nie są niczym nowym. Dziś jednak, w obliczu wydarzeń z początku Igrzysk w Pekinie, należy ująć to jako platformę oficjalnych rozmów politycznych najwyższego szczebla w ramach Ruchu Olimpijskiego.

Ukryty sens organizacji igrzysk

Oceniając zasadność organizacji igrzysk, media oraz opinia publiczna zwracają najczęściej uwagę na kwestie ekonomiczne (koszty organizacji), ekologiczne (jej wpływ na środowisko), społeczne (przestrzeganie praw człowieka przez państwo je organizujące), infrastrukturalne (budowa aren czy infrastruktury drogowej) oraz – przede wszystkim – sportowe. To, co jednak umyka znacznej części odbiorców, to jeszcze jeden istotny aspekt organizowania igrzysk: rozmowy gabinetowe. Oficjalne wizyty delegacji z całego świata nie opierają się tylko na obecności na bankiecie oraz ceremonii otwarcia lub zamknięcia. Spotkania w trakcie igrzysk stanowią albo prolog do nowych rozmów i współpracy między aktorami międzynarodowymi, albo epilog dotychczasowych ustaleń oraz finalne potwierdzenie kooperacji. Dodatkowo podniosła atmosfera igrzysk, teoretycznie funkcjonujący Rozejm Olimpijski oraz szacunek do idei olimpizmu sprawiają, że wszelkie spotkania, do których dochodzi podczas igrzysk olimpijskich – szczególnie na ich początku lub końcu – stanowią bardzo mocny polityczny akcent, nie do porównania z żadnym innym spotkaniem najwyższego szczebla politycznego. To, czy spotkania te przynoszą skutek, jest już osobnym tematem.

Polityczna ofensywa Pekinu

Pekin 2022 będzie nie tylko synonimem igrzysk olimpijskich, ale również serii spotkań z początku lutego tego roku, które w dłuższej perspektywie czasowej mogą przynieść realne pozytywne skutki dla Chin.

Agenda oficjalnych spotkań dyplomacji chińskiej była bardzo intensywna, mimo ograniczonej liczby delegacji i nieobecności kluczowych polityków zachodnich w związku z bojkotami dyplomatycznymi Igrzysk Olimpijskich. Głównymi aktorami dyplomacji olimpijskiej ze strony Chin byli: Xi Jinping (przewodniczący ChRL), Li Keqiang (premier ChRL) oraz Wang Yi (minister spraw zagranicznych ChRL).

Piątek – 04.02.22

Przyjęło się, że już w dniu ceremonii otwarcia igrzysk organizowana jest większość spotkań politycznych. Xi Jinping odbył tego dnia rozmowę tylko z prezydentem Rosji Władimirem Putinem. Spotkanie to było pierwszym oficjalnym wydarzeniem w kalendarzu Xi Jinpinga, co wskazuje, że był to także najbardziej oczekiwany przez Pekin gość. Dodatkowo fakt, że spotkanie odbyło się przed ceremonią otwarcia świadczy o tym, iż Xi oraz Putin wspólnie pragnęli wysłać w świat przekaz o swoim bliskim stosunku politycznym. Było to wydarzenie na tyle istotne, że ceremonia otwarcia igrzysk olimpijskich zeszła na drugi plan obu polityków.

Sobota – 05.02.22

Dzień po ceremonii okazał się najbardziej obfitującym w spotkania Xi Jinpinga. Tego dnia przewodniczący ChRL odbył aż dziesięć spotkań, natomiast premier ChRL – sześć. Tego samego dnia odbył się również bankiet powitalny z okazji rozpoczynających się igrzysk olimpijskich. Obecne na nim były wszystkie przebywające w Pekinie delegacje. Moment ten warto wspomnieć, ponieważ – co jest zawsze podkreślane toastem gospodarza – jest to bardzo pozytywne spotkanie. Xi Jinping w tym roku zwracał się wręcz do swoich gości jako do „starych i nowych przyjaciół”, co sugeruje, że Xi docenia fakt ich osobistego przybycia do Pekinu pomimo trwającej pandemii.

Niedziela – 06.02.22

W niedzielę, gdy sportowa rywalizacja na arenach olimpijskich już na dobre się rozkręciła, przewodniczący oraz minister spraw zagranicznych ChRL odbyli kolejną serię spotkań. Choć było ich mniej, były one równie ważne, co poprzednie. Był to kolejny pracowity dzień. Xi Jinping odbył osiem spotkań, Wang Yi – cztery. Ofensywę Pekinu w ramach dyplomacji olimpijskiej najwyższego szczebla w tym momencie można uznać za zakończoną. Cykl 32 spotkań oraz bankiet dla wszystkich gości stanowią cały proces dyplomacji olimpijskiej Chin. Ich skutkiem mogą być nowe umowy oraz rozszerzenia współpracy między Chinami a obecnymi na miejscu państwami. Wszystko jednak już zależy od skuteczności rozmów z poszczególnymi przedstawicielami. Niemniej jednak należy się spodziewać nawiązania przez Pekin nowych lub rozwinięcie istniejących już relacji politycznych, ekonomicznych, kulturowo-społecznych czy militarnych w kolejnych dniach, tygodniach, miesiącach czy nawet latach. Organizacja igrzysk olimpijskich służy również temu. Jeśli nie przede wszystkim.

Spotkania dyplomacji chińskiej w ramach otwarcia Igrzysk Olimpijskich