Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
sty 25
Analiza, Gospodarka, Nowe technologie, Publikacje, Rosja

Rusnano — sukces czy klęska rosyjskiej polityki innowacyjnej?

25 stycznia, 2021

Analiza w skrócie:

Rusnano — sukces czy klęska rosyjskiej polityki innowacyjnej?Pobierz

– Pomimo dużego potencjału rozwój branży innowacyjnej w Federacji Rosyjskiej zdominowany jest przez negatywne czynniki wynikające z sytuacji politycznej i gospodarczej.

– Od 2007 roku Rosja prowadzi aktywną politykę w zakresie stymulowania innowacji, m.in. poprzez państwowe instytucje rozwoju. Jedną z nich jest Rusnano, celem której jest przede wszystkim rozwój branży nanotechnologii, postrzeganej przez władze kraju jako niezwykle perspektywiczna.

– Dzięki wsparciu Rusnano na rynku komercyjnym pojawił się szereg innowacyjnych produktów oraz usług. Jednak, wbrew optymistycznym prognozom, nanotechnologie nie stały się istotną częścią rosyjskiej gospodarki.

Wstęp

2 grudnia 2020 roku prezydent Federacji Rosyjskiej Władimir Putin zaproponował pierwszemu zastępcy przewodniczącego kolegium kompleksu militarno-przemysłowego FR Siergiejowi Kulikowowi objęcie stanowiska szefa Rusnano[1], jednej z czołowych instytucji państwowych zaangażowanych w sferę rozwoju technologicznego. Tym samym zostały potwierdzone doniesienia medialne o planowanej dymisji z tego stanowiska Anatolija Czubajsa, jednego z głównych architektów liberalnej transformacji gospodarki Rosji w latach 90. Co warte podkreślenia, dymisja Czubajsa została ogłoszona w chłodnej atmosferze: podczas składania propozycji Kulikowowi Putin ani razu nie wymienił nazwiska Czubajsa[2]; następnie zostało oficjalnie ogłoszone, że prezydent Rosji nie zamierza spotykać się w tej sprawie z dotychczasowym szefem Rusnano[3].

Tak nietypowa — jak na warunki kultury politycznej Rosji w zakresie administrowania korporacjami państwowymi — zmiana na stanowisku szefa Rusnano stanowi doskonałą okazję dla podsumowania trzynastoletniej historii tej struktury. Stanowi ona symptomatyczny przykład rosyjskiej państwowej polityki innowacyjnej, odzwierciedlając jej metody, tendencje oraz skutki.

Jako politykę innowacyjną rozumie się, zgodnie z definicją Łukasza Nazarki, jako „obszar interwencji państwa zorientowanej na wzrost tempa innowacji. Jej nadrzędnym celem jest nasilenie procesów tworzenia, dyfuzji i aplikacji wiedzy w gospodarce, a w konsekwencji generowanie nowych lub istotnie ulepszonych: produktów, usług, procesów technologicznych oraz technik organizacji i zarządzania[4]”.

Charakterystyka rosyjskiej polityki innowacyjnej

Niemożliwe jest analizowanie działalności Rusnano w odosobnieniu od całokształtu rosyjskiej sfery innowacyjnej oraz państwowej polityki jej wsparcia. Współczesnego kształtu, cechującego się mocnym zaangażowaniem państwa, nabierała ona od 2007 roku.[5] Wiązać ją można z polityką prowadzoną przez Putina, dążącą do odbudowy mocarstwowego statusu Rosji, wyrażanego m.in. poprzez sukcesy w branży technologicznej[6], ustabilizowanie się sytuacji gospodarczej Rosji, co umożliwiło wiele inwestycji, a także chęć dywersyfikowania gospodarki, w tym znalezienia sposobu na przełamanie uzależnienia od eksportu surowców energetycznych. Kwestia ta nabrała szczególnego znaczenia po kryzysie finansowym 2008-2009, który uświadomił władzom Rosji, że modernizacja poprzez innowacje jest niezbędną dla utrzymania mocnej pozycji gospodarczej[7].

Wiele inwestycji zostało poczynionych podczas prezydentury Dmitrija Miedwiediewa (2008-2012), w czasie której publicznie naciskano na rozwój, liberalizację oraz modernizację kraju. Jednym z kluczowych elementów unowocześnienia Rosji miały stać się nanotechnologie. W 2011 przez rząd Federacji Rosyjskiej opublikował koncepcję długoterminowego innowacyjnego rozwoju państwa, znaną jako „Strategia 2020” (Стратегия 2020[8]). Zakładała ona m.in. wsparcie dla studentów inżynierii i nauk stosowanych, nacisk na współpracę międzynarodową w sferze innowacji, usprawnienie systemu edukacji oraz stworzenie platform technologicznych (технологическая платформа) mających na celu usprawnienie kontaktów pomiędzy przemysłem a nauką.

Po powrocie Putina na stanowisko głowy państwa polityka innowacyjna została nieco ograniczona, ponieważ priorytet inwestycyjny został przeniesiony z rozwoju technologii i innowacji na sferę militarną. Tym samym zaniechano realizacji „Strategii 2020”[9]. Jednakże, pomimo iż skala inwestycji, szczególnie po 2014 roku, została ograniczona, nie można mówić o całkowitym zaprzestaniu aktywnej państwowej polityki innowacyjnej. Inicjatywy, które zostaną omówione, nadal cieszyły się wsparciem państwa[10]. Zgodnie z rankingiem UNESCO Research and Development Spending z 2019 roku wydatki Rosyjskiej Federacji w obszarze R&D oceniane są na 40,3 mld dolarów według parytetu siły nabywczej, stanowiąc 1,1% PKB[11].

Charakteryzując rosyjską sferę technologiczną, należy zaznaczyć, że Rosja posiada duży potencjał w sferze innowacyjnej za sprawą bogactwa surowców naturalnych, wykształconego społeczeństwa oraz relatywnie dobrze rozwiniętego systemu szkolnictwa, szczególnie w zakresie inżynierii i nauk ścisłych. Należy jednak wymienić następujące negatywne czynniki:

– potencjał rozwoju technologicznego jest ograniczany poprzez niekorzystną sytuację gospodarczą, słabe instytucje ekonomiczne, korupcję, brak działających mechanizmów gwarancji prawa własności oraz ochrony praw intelektualnych oraz braki w systemie edukacji;

– rozwój innowacyjny oparty jest na gigantach technologicznych, bezpośrednio kontrolowanych przez państwo bądź otrzymujących od niego polityczne i finansowe wsparcie;

– możliwość rozwoju małych firm technologicznych jest bardzo utrudniona, w szczególności przez problemy z pozyskaniem inwestorów;

– niewiele jest prywatnych inwestycji w prace rozwojowo-badawcze; dominuje państwowe finansowanie, skupione w instytucjach państwowych (np. Rosyjska Akademia Nauk), uczelniach oraz państwowych instytucjach sektora R&D;

– inwestycji w modernizację oraz implementowanie technologii również jest niewiele, zarówno w prywatnych, jak i kontrolowanych przez państwo przedsiębiorstwach;

– komunikacja pomiędzy ośrodkami badawczymi a światem biznesu jest niedostateczna, utrudniając implementację nowych rozwiązań technicznych[12].

Powyższe czynniki skutkują sytuacją, w której wkład w branżę innowacyjną nie odpowiada zakładanym skutkom. Inwestycje władz Rosji w ostatnich latach miały na celu przełamanie tej tendencji, w szczególności poprzez:

– działania mające usprawnić komercjalizację produktów branży R&D, m.in. poprzez zakładanie nowych instytucji (parków technologicznych, inkubatorów przedsiębiorczości itp.);

– zapewnienie konkurencyjności dotacji naukowych oraz nacisk na współpracę naukową;

– wzmocnienie udziału sektora prywatnego w branży rozwojowo-badawczej[13].

Od Rosnanotech do Rusnano

Jednym z działań ukierunkowanych na wzmocnienie potencjału komercjalizacji produktów sektora R&D było stworzenie Rusnano. Struktura ta została powołana w 2007 roku pod nazwą Rosyjska Korporacja Nanotechnologii (Российская корпорация нанотехнологий, Роснанотех) na mocy ustawy Dumy Państwowej. Zgodnie z nią celem korporacji było: „sprzyjanie realizacji państwowej polityki w obszarze nanotechnologii, rozwoju innowacyjnej infrastruktury w sferze nanotechnologii, realizacji projektów stworzenia perspektywicznych nanotechnologii i przemysłu nanotechnologicznego[14]”. Ustawa zakładała, że zadania te będę realizowane poprzez działalność inwestycyjną w Rosji oraz za granicą. Władze korporacji stanowiły zarząd, generalny dyrektor oraz rada nadzorcza, której członkowie powoływani są przez władze państwowe (prezydenta, rząd oraz obie izby parlamentu)[15].

Koncepcja nanotechnologii pod koniec pierwszej dekady lat 2000 była jednym z priorytetów władz rosyjskich. Podczas dorocznego orędzia do Zgromadzenia Federalnego w 2007 roku Putin porównał potencjał nanotechnologii do potencjału technologii jądrowych w latach 30. XX w., stwierdzając, że „nanotechnologie już stają się kluczowymi kierunkami rozwoju współczesnego przemysłu i nauki”. Zainteresowanie państwa tą dziedziną prezydent Rosji podparł zapewnieniem, iż na jej rozwój z budżetu państwa zostanie wydzielone ok. 180 mld rubli (ok. 7,3 mld dolarów)[16], czyli kwota porównywalna z ogólnymi wydatkami na rozwój nauki[17]. Jeszcze większym zainteresowaniem gałąź nanotechnologii cieszyła się za prezydentury Miedwiediewa[18]. Na przykład, otwierając II Międzynarodowe Forum do spraw Nanotechnologii (Международный нанотехнологический форум) w 2009 roku wyraził on przekonanie, że rozwój tej gałęzi technologii uczyni Rosję jednym z liderów w obszarze wysokich technologii, dzięki czemu zostanie przełamane uzależnienie od eksportu surowców naturalnych[19]. Pomimo iż rozwój nanotechnologii obecnie nie jest w centrum uwagi władz Rosji, obszar ten nie został całkowicie zaniechany. Podczas wspomnianej na początku artykułu rozmowy z Kulikowem Putin stwierdził, iż bez rozwoju nanotechnologii rosyjska gospodarka nie ma żadnej przyszłości[20].

Pierwszym dyrektorem generalnym korporacji został mianowany Leonid Miełamied. Twierdzi on, iż podczas trwającej ponad rok kariery w korporacji jego zadaniem było jedynie uruchomienie jej działalności, m.in. poprzez opracowanie koncepcji, zgodnie z którą Rosyjska Korporacja Nanotechnologii miała być wyłącznie zapleczem infrastrukturalnym oraz funduszem dla licznych prywatnych inwestorów[21]. Po dymisji Miełamieda w 2008 roku dyrektorem korporacji został mianowany Czubajs.

W 2010 roku Duma przyjęła ustawę o reorganizacji Rosyjskiej Korporacji Nanotechnologii. Zgodnie z nią korporacja przekształcała się w otwartą spółkę akcyjną Rusnano (Роснано), 100% akcji której należy do państwa[22]. Proces reorganizacji skończył się w 2011 roku. Komentując to wydarzenie, Czubajs stwierdził, że „reorganizacja Rusnano w spółkę akcyjną nie jest po prostu zmianą szyldu. To przejście w stronę nowych wymagań co do przejrzystości i odpowiedzialności, która cechuje otwarte spółki akcyjne”[23].

Struktura grupy Rusnano

Obecnie grupa Rusnano składa się z trzech elementów. Pierwszym z nich jest sama Spółka Akcyjna Rusnano (Акционерное Общество „РОСНАНО”), której celem jest wspieranie państwowej polityki w dziedzinie nanotechnologii poprzez bezpośrednie inwestycje bądź fundusze inwestycyjne. Drugim elementem jest Firma Zarządzająca Rusnano (Управляющая компания „РОСНАНО”), zajmująca się aktywami Spółki Akcyjnej Rusnano oraz funduszami inwestycyjnymi tworzonymi razem z prywatnymi inwestorami. Ostatnim elementem jest Fundacja Infrastrukturalnych i Edukacyjnych Programów (Фонд инфраструктурных и образовательных программ) powstała w ramach reorganizacji w 2011 roku. Jej zadaniem jest rozwój infrastruktury w sferze nanotechnologii, w tym poprzez programy edukacyjne i infrastrukturalne Rusnano[24].

Należy zaznaczyć, iż Rusnano inwestuje fundusze w projekty już na zaawansowanym etapie rozwoju; na wcześniejszych etapach projekty mogą uzyskać wsparcie m.in. z Fundacji Skolkovo (Фонд „Сколково”) czy Russian Venture Company (Российская венчурная компания)[25]. Celem inwestycji Rusnano jest wsparcie rozwoju przemysłu opartego na innowacyjnych produktach. Przedsiębiorstwo inwestuje kapitał wyłącznie jako jeden z inwestorów, nie przejmując tym samym kontroli nad przedsiębiorstwem. Wsparcie udzielane jest w ramach udziału kapitałowego, kredytowania bądź udzielania gwarancji kredytowych, a także współpracy przy leasingu sprzętu. Po wykonaniu przez wspierane przedsiębiorstwa zobowiązań finansowych wobec Rusnano struktura ta wycofuje się z udziału[26].

Początkowo na rozwój przedsiębiorstwa z rosyjskiego budżetu zostało wydzielone 130 mld rubli (ok. 5,3 mld dolarów). Wkrótce po tym korporacja otrzymała gwarancje państwowe o wartości 252 mld rubli (ok. 10,3 mld dolarów). W 2015, pomimo początkowych planów, że do tego czasu Rusnano nie będzie potrzebowało wsparcia z budżetu państwa, Czubajs wnioskował o dodatkowe środki[27]. Zostały pozyskane gwarancje państwowe o wartości 70 mld rubli[28] (ok. 960 mln dolarów), ponadto prawdopodobnie państwo bezpośrednio wsparło przedsiębiorstwo dotacją o wartości 50 mld rubli (ok. 690 mln dolarów)[29].

Rusnano inwestuje nie tylko w dziedziny bezpośrednio powiązane z nanotechnologiami (nanomateriały, nanoelektronika, nanofarmaceutyka), ale też m.in. w projekty z dziedziny energetyki odnawialnej i energooszczędności, medycyny nuklearnej, inżynierii medycznej oraz nakładania i modyfikacji powierzchni[30].

Sukcesy…

Tuż przed opuszczeniem swojego stanowiska Czubajs, podsumowując działalność Rusnano, stwierdził, że firma wykonała swą misję: „Oczywiście, popełnialiśmy błędy. Oczywiście, nie wszystko się udawało. Ale oczywiste jest to, że przemysł nanotechnologiczny w Rosji został stworzony[31]”. Rok wcześniej podkreślał, że Rusnano poprzez zapłacone podatki zwróciło koszty, jakie poniósł budżet państwa w ramach zakładania struktury, zaś ogólna kwota eksportu firm w 2019 roku wyniosła 68 mld rubli (ok. 1,1 mld dolarów). Dzięki inwestycjom Rusnano miało powstać 97 fabryk oraz ośrodków R&D, zaś średnia rentowność inwestycji wynosiła 16%[32]. Przy pozytywnych ocenach działalności Rusnano podkreślane jest, że jej skuteczności nie należy mierzyć wyłącznie wynikami finansowymi, lecz pozytywnym wpływem na innowacyjny sektor w Rosji, przede wszystkim w dziedzinie nanotechnologii.

Wśród najlepszych inwestycji Rusnano wskazywane są takie projekty, jak:

– OCSiAl, producent nanorurek grafenowych — materiału posiadającego niski opór elektryczny, małą wagę oraz wysoką wytrzymałość, dzięki czemu możliwym jest jego zastosowanie w wielu branżach, od motoryzacji do budownictwa; przedsiębiorstwo to uzyskało miano „jednorożca”, gdyż jego wartość została wyceniona na ponad miliard dolarów (należy jednak zaznaczyć, że z tą oceną nie zgodził się szereg ekspertów)[33];

– ośrodki medycyny nuklearnej PET-Technology, działające w 11 miastach Rosji, oferujące szeroki wachlarz usług w ramach profilaktyki i leczenia chorób onkologicznych;

– Danaflex-Nano, producent elastycznych materiałów opakowaniowych z tworzywa polimerowego;

– Monocrystal, przedsiębiorstwo odpowiadające za 50% światowej produkcji syntetycznego szafiru;

– Elvees Neotek, ośrodek projektowania nanotechnologicznych układów scalonych wykorzystywanych w systemach monitoringu;

– Metaclay, fabryka produkująca modyfikowane nanokrzemiany, domieszki typu masterbatch oraz polimeryczne materiały nanokompozytowe nowej generacji, wykorzystywane przy produkcji rurociągów gazowych i naftowych.

…i klęski Rusnano

Struktura Rusnano, jej działalność oraz sama koncepcja kontrolowanej przez państwo instytucji venture capital jest obiektem wieloaspektowej krytyki. Symptomatyczną wydaje się debata, która w 2015 roku odbyła się pomiędzy Czubajsem a rosyjskim opozycjonistą Aleksiejem Nawalnym. Nawalny argumentował wtedy, że znaczne środki budżetowe zainwestowane w Rusnano zostały wykorzystane bez żadnej korzyści dla rosyjskiej gospodarki i nauki, będąc kolejnym świadectwem niewydolności rosyjskiego kapitalizmu państwowego.

Część projektów współfinansowanych przez Rusnano znalazła się w ogniu krytyki społecznej. Wśród nich można wymienić:

– opierający się na technologii atramentu elektronicznego oraz posiadający zginający się ekran czytnik Plastic Logic 100, który miał zastąpić uczniom rosyjskich szkół drukowane podręczniki, obwołany „rosyjską odpowiedzią na iPada”; czytnik nie uzyskał popularności na rynku komercyjnym, nie został też wprowadzony na masową skalą do szkół, czego powodem prawdopodobnie była wysoka cena urządzenia, wynosząca 12 tys. rubli (ok. 400 dolarów);

– preparat przeciwwirusowy Kagocel (Nearmedic Plus) reklamowany jako nadzwyczajnie efektywny lek przy leczeniu grypy; jego krytycy podkreślają, że nie zostały przeprowadzane badania kliniczne potwierdzające jego efektywność;

– fabryka akumulatorów litowo-jonowych (Liotech), która okazała się zbytkowną, prowadząc do bankructwa przedsiębiorstwa na skutek zerwania planów rosyjsko-chińskiej współpracy;

– fabryka krzemu polikrystalicznego dla baterii słonecznych (Usole Syberyjski Krzemian), która okazała się nierentowna na skutek sytuacji rynkowej.

Wiele wątpliwości wywoływał aspekt finansowy działalności Rusnano. Zarządcy przedsiębiorstwa wielokrotnie krytykowani byli za zbyteczne inwestycje oraz wątpliwe decyzje finansowe. W 2013 roku Izba Obrachunkowa Federacji Rosyjskiej przeprowadziła audyt działalności Rusnano w latach 2007-2012. Wykazał on, że przy zawieraniu części umów występował konflikt interesów, przy ocenie potencjalnych partnerów miało miejsce zawyżanie ich wartości, zaś ok. 35% inwestycji Rusnano skierowano za granicę, przy czym nie wykazano pozytywnych skutków tych działań. Ponadto eksperci Izby wskazywali, iż część inwestycji nosiła znamiona oszustwa finansowego, służąc praniu pieniędzy[34]. Negatywnie znaczną część inwestycji oceniał również audyt z 2016 roku.[35]

Działalność Rusnano była również przedmiotem śledztw kryminalnych. W 2015 roku trzech kierowników Rosnanotech, w tym pierwszy dyrektor generalny przedsiębiorstwa Miełamied, zostało oskarżonych o defraudację 220 mln rubli (ok. 7,3 mln dolarów[36])[37]. W styczniu 2020 roku sprawa została zamknięta ze względu na przedawnienie[38].

Wnioski

Podsumowując osiągnięcia Rusnano, należy stwierdzić, że optymistyczne prognozy władz Rosji nie spełniły się: nanotechnologie nie stały się w Rosji alternatywą dla eksportu surowców energetycznych. Pomimo iż przedsiębiorstwa rozpoczęły swoją działalność, ich udział w produkcji przemysłowej Rosji w 2019 roku to wyłącznie 2,3%, zaś udział firm projektowych Rusnano w rosyjskim rynku nanotechnologii wyniósł jedynie ok. 19%[39]. Działalność Rusnano — jak i innych projektów w ramach stymulacji branży innowacyjnej — nie skutkowała znacznym wzrostem potencjału innowacyjnego: zgonie z Global Innovation Index aktywność innowacyjna Rosji oceniana była w 2019 roku na 37,6 pkt. (46 miejsce na 125 miejsc w rankingu), co w porównaniu do 2011 roku stanowiło wzrost jedynie o 1,7 pkt.[40] Prawdopodobnie z rozczarowaniem brakiem wymiernych sukcesów oraz z trudną sytuacją gospodarczą należy wiązać decyzję o podporządkowaniu większości rosyjskich instytucji rozwoju, w tym Rusnano, państwowej korporacji VEB.RF[41].


[1] М. Юшков, Путин назвал преемника Чубайса в «Роснано», РБК, 2 XII 2020, https://www.rbc.ru/politics/02/12/2020/5fc7ae689a79479f99526cb6.

[2] С. Дианов, Пять вопросов об отставке Чубайса без аудиенции у Путина, URA.RU, 04 XII 2020, https://ura.news/articles/1036281543.

[3] В Кремле заявили об отсутствии в планах Путина встречи с Чубайсом, РБК, 2 XII 2020, https://www.rbc.ru/rbcfreenews/5fc7c3d19a7947a856ef2b6d.

[4] Ł. Nazarko, Polityka innowacyjna – inteligentny interwencjonizm?, „Optimum. Studia ekonomiczne” 2015, nr 1 (73), s. 86.

[5] И. Лукоянов, Инновационная политика России: история и современность, „Науковедение” 2016, t. 8, nr 3, http://naukovedenie.ru/PDF/118EVN316.pdf, s. 4.

[6] J. Wdzięczak, Rusnano i Skolkovo – czołowe rosyjskie przedsięwzięcia na drodze do innowacji, „Ekonomia Międzynarodowa” 2016, nr 13, s. 98.

[7] N. Gupta et al., Innovation Policies of Russia, Institute for Defense Analyses, Alexandria 2013, s. 13.

[8] Стратегия инновационного развития Российской Федерации на период до 2020 года, http://static.government.ru/media/files/4qRZEpm161xctpb156a3ibUMjILtn9oA.pdf.

[9] N. Gupta et al., Innovation Policies…, s. 23-24.

[10] I. Dezhina, Innovation policy in Russia: development, challenges and prospects, „Observatoire Franco-Russe” 2016, nr 12, https://www.researchgate.net/publication/295698993_Innovation_Policy_in_Russia_Development_Challenges_
and_Prospects, s. 16.

[11] How much does your country invest in R&D?, http://uis.unesco.org/apps/visualisations/research-and-development-spending.

[12] Diversifying Russia. Harnessing regional diversity, European Bank for Reconstruction and Development, London 2012, p. 68-73; I. Dezhina, Innovation policy…, s. 5-7; N. Gupta et al., Innovation Policies…, s. III-VII.

[13] N. Gupta et al., Innovation Policies…, s. 37.

[14] Федеральный закон от 19 июля 2007 г. N 139-ФЗ „О Российской корпорации нанотехнологий”, https://rg.ru/2007/07/25/nano-korporacia-dok.html.

[15] В. Путин подписал закон о создании корпорации нанотехнологий, РБК, 23 VII 2007,
https://www.rbc.ru/politics/23/07/2007/5703c84d9a79470eaf766388.

[16] Zgodnie z kursem walut na 31 XII 2007.

[17] В. Путин,Послание Федеральному Собранию Российской Федераци, http://kremlin.ru/events/president/transcripts/24203.

[18] W społeczeństwie rosyjskim nanotechnologie oraz mający na celu ich rozwój projekt Skolkovo stały się jednymi z głównych elementów kojarzonych z okresem rządów Miedwiediewa.

[19] Российские нанотехнологии должны стать доходнее нефти, Вести, 6 X 2009, https://www.vesti.ru/finance/article/2168921.

[20] Путин связал будущее российской экономики с развитием нанотехнологий, Газета.ру 2 XII 2020, https://www.gazeta.ru/business/news/2020/12/02/n_15307873.shtml.

[21] М. Меламед, «Абсолютно новая сущность, которая никому не была понятна» Чем «Роснано» хотело быть в самом начале — и что из этого получилось. Интервью первого гендиректора компании Леонида Меламеда, бес. С. Рейтер, Meduza, 10 XII 2020, https://meduza.io/feature/2020/12/10/absolyutno-novaya-suschnost-kotoraya-nikomu-ne-byla-ponyatna.

[22] Федеральный закон от 27 июля 2010 г. N 211-ФЗ „О реорганизации Российской корпорации нанотехнологий„,https://rg.ru/2010/07/30/nanotech-dok.html.

[23] „Роснано” завершила реорганизацию в ОАО, РБК, 11 III 2013, https://www.rbc.ru/economics/11/03/2011/5703e4819a79473c0df1b63d.

[24] О Группе РОСНАНО, https://www.rusnano.com/about.

[25] N. Gupta et al., Innovation Policies…, s. 34.

[26] И. Дмитриенко, Макроаллергия на нано-Чубайса, Профиль 7 VI 2017, https://profile.ru/economy/makroallergiya-na-nano-chubajsa-6273; J. Wdzięczak, Rusnano i Skolkovo…, s. 99-100.

[27] П. Юрьев, Есть ли жизнь на «планете «Роснано»?, Общая газета, 22 I 2019, https://og.ru/economics/2019/01/22/101723.

[28] Е. Серьгина, «Роснано» получит от государства еще 70 млрд рублей гарантий по кредитам, Ведомости, 3 IX 2015, https://www.vedomosti.ru/technology/articles/2015/09/04/607473-rosnano-poluchit-gosudarstva-esche-70-mlrd-rub-garantii-kreditam.

[29] О. Сальманов, А. Рожков, Дополнительное госфинансирование «Роснано» в 2016-2020 годах может составить 50,2 млрд рублей, Ведомости, 3 II 2015, https://www.vedomosti.ru/technology/articles/2015/02/03/rosnano-prosit-esche-50-mlrd-rub.

[30] Портфельные компании, https://www.rusnano.com/projects/portfolio.

[31] Е. Калюков, Чубайс сообщил о последнем рабочем дне в «Роснано», РБК, 3 XII 2020, https://www.rbc.ru/politics/03/12/2020/5fc8ad579a7947eb12019782.

[32] Чубайс: «Роснано» выполнило свою миссию, Бизнес Газета, 22 III 2019, https://www.business-gazeta.ru/news/494809; Встреча с главой «РОСНАНО» Анатолием Чубайсом, http://www.kremlin.ru/events/president/news/60109.

[33] А. Баулин, «Единорог» Чубайса: кто построил первый проект «Роснано» стоимостью $1 млрд, Forbes, 15 V 2019, https://www.forbes.ru/tehnologii/375977-edinorog-chubaysa-kto-postroil-pervyy-proekt-rosnano-stoimostyu-1-mlrd.

[34] Р. Фаляхов, Чубайс инвестировал в банкротов, Газета.ру, 27 IV 2013, https://www.gazeta.ru/business/2013/04/26/5281865.shtml.

[35] И. Осипов, И. Юзбекова, С. Рейтер, Доложили по Чубайсу: какие нарушения Счетная палата нашла в «Роснано», РБК, 24 IV 2016, https://www.rbc.ru/technology_and_media/26/04/2016/571e805d9a7947c6781397ea.

[36] Zgodnie z kursem walut z dnia 31grudnia 2015.

[37] П. Русяева, И. Юзбекова, А. Михайлова, Дело «Роснано»: кем еще интересуется следствие, РБК, 5 VII 2015,
https://www.rbc.ru/ins/business/05/07/2015/55992c5e9a7947c1ea6b0a5f.

[38] Г. Григоров, Источник: СК прекратил уголовное дело о растрате в отношении экс-главы „Роснано” Меламеда, ТАСС, 26 I 2020, https://tass.ru/proisshestviya/7608181.

[39] Обзор мирового и российского нанотехнологического рынка, https://fiop.site/o-fonde/godovye-otchety/2019/?/ru/25-overview-of-nanotechnology-market.

[40] Russia: Innovation index, https://www.theglobaleconomy.com/russia/gii_index.

[41] C. Алексашенко, «Освоили сотни миллиардов рублей, но никакого развития не принесли», бес. В. Ширяев, Новая Газета nr 130, 24 XI 2020, https://novayagazeta.ru/articles/2020/11/24/88101-osvoili-sotni-milliardov-rubley-no-nikakogo-razvitiya-ne-prinesli.

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Damian Zych Damian Zych. Absolwent studiów magisterskich na kierunku historia oraz student rosjoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, aktywny członek organizacji studenckich. Zainteresowania badawcze to sytuacja społeczno-polityczna Federacji Rosyjskiej, stosunki polsko-rosyjskie oraz rosyjska polityka historyczna.

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
  • Analiza, Bez kategorii, Indo-Pacyfik, Publikacje

Strategiczne okrążenie. Ewolucja porozumienia AUKUS i jego znaczenie dla regionu Indo-Pacyfiku

Tekst przygotowany w ramach Akademii INE, cyklu publikacji tworzonych przez młodych analityków i praktykantów Instytutu Nowej Europy. Na początku marca bieżącego roku, po 18 miesiącach…
  • Jakub Knopp
  • 25 maja, 2023
  • Analiza, Bezpieczeństwo, Publikacje, Wojsko i armia, Wywiad

Jakiej armii potrzebuje Polska? O reformie Sił Zbrojnych RP mówi gen. Leon Komornicki [cz. 2]

Leon Komornicki – generał dywizji Wojska Polskiego w stanie spoczynku, były zastępca szefa Sztabu Generalnego WP. Od 1991 prezes Fundacji…
  • Aleksy Borówka
  • 23 maja, 2023
  • Media, Publikacje, Trójmorze

Program Trójmorze w INE – rekrutujemy!

Miło nam ogłosić, że tworzymy w INE Program Trójmorze, którego dyrektorem został dr Tomasz Pawłuszko! Jednocześnie mamy przyjemność uruchomić nabór…
  • Zespół INE
  • 20 maja, 2023
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Damian Zych Damian Zych. Absolwent studiów magisterskich na kierunku historia oraz student rosjoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, aktywny członek organizacji studenckich. Zainteresowania badawcze to sytuacja społeczno-polityczna Federacji Rosyjskiej, stosunki polsko-rosyjskie oraz rosyjska polityka historyczna.
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Strategiczne okrążenie. Ewolucja porozumienia AUKUS i jego znaczenie dla regionu Indo-Pacyfiku
    przez Jakub Knopp
    25 maja, 2023
  • Jakiej armii potrzebuje Polska? O reformie Sił Zbrojnych RP mówi gen. Leon Komornicki [cz. 2]
    przez Aleksy Borówka
    23 maja, 2023
  • Program Trójmorze w INE – rekrutujemy!
    przez Zespół INE
    20 maja, 2023

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Geopolityka NATO Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2023 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas