Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
      • Publikacje

        Najważniejsze kategorie materiałów publikowanych przez Instytut w ramach prowadzonej działalności badawczej i analitycznej.

      • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE

      • Analizy
        Analizy międzynarodowe oraz komentarze bieżące przygotowywane przez naszych ekspertów i analityków
      • Raporty
        Kompleksowe opracowania tematyczne z zakresu stosunków międzynarodowych oraz zagadnień społeczno-politycznych
      • Wideo
        Nagrania z debat eksperckich oraz odcinki tematycznych wideopodcastów tworzonych przez naszych ekspertów
      • Mapy
        Selekcja map obrazujących międzynarodowe systemy sojuszy oraz wizyty zagraniczne kluczowych polityków
  • Programy
      • Programy

        Główne obszary działalności badawczej i publikacyjnej Instytutu z osobnymi zespołami ekspertów, funkcjonującymi pod kierunkiem dyrektora danego programu.

      • STRONA PROJEKTU TRÓJMORZE (ENG)

      • Europa
        Analizy i komentarze poświęcone integracji europejskiej oraz miejscu Europy na politycznej i gospodarczej mapie świata
      • Bezpieczeństwo
        Opracowania z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego poszczególnych państw, ze szczególnym uwzględnieniem roli NATO
      • Indo-Pacyfik
        Przegląd sytuacji polityczno- gospodarczej w regionie, stanu rywalizacji USA-Chiny oraz polityki
      • Trójmorze
        Analizy i opracowania dotyczące Inicjatywy Trójmorza z uwzględnieniem perspektyw tworzących ją państw
  • Ludzie
      • Ludzie

        Instytut Nowej Europy tworzy zespół zaangażowanych osób z zarządem na czele, a także eksperci i wolontariusze. Działania INE wspiera Rada Programowa, która stanowi zaplecze merytoryczne.

      • Zespół i eksperci
        Członkowie zespołu INE odpowiadają za bieżące funkcjonowanie Instytutu, piszą własne analizy, jak również pomagają ekspertom w tworzeniu ich opracowań.
      • Wolontariusze
        Wolontariusze INE stanowią ważną część naszego zespołu. Dzięki ich energii, pomysłowości i zaangażowaniu możliwe jest realizowanie wielu ważnych dla Instytutu projektów.
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • English
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
      • Publikacje

        Najważniejsze kategorie materiałów publikowanych przez Instytut w ramach prowadzonej działalności badawczej i analitycznej.

      • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE

      • Analizy
        Analizy międzynarodowe oraz komentarze bieżące przygotowywane przez naszych ekspertów i analityków
      • Raporty
        Kompleksowe opracowania tematyczne z zakresu stosunków międzynarodowych oraz zagadnień społeczno-politycznych
      • Wideo
        Nagrania z debat eksperckich oraz odcinki tematycznych wideopodcastów tworzonych przez naszych ekspertów
      • Mapy
        Selekcja map obrazujących międzynarodowe systemy sojuszy oraz wizyty zagraniczne kluczowych polityków
  • Programy
      • Programy

        Główne obszary działalności badawczej i publikacyjnej Instytutu z osobnymi zespołami ekspertów, funkcjonującymi pod kierunkiem dyrektora danego programu.

      • STRONA PROJEKTU TRÓJMORZE (ENG)

      • Europa
        Analizy i komentarze poświęcone integracji europejskiej oraz miejscu Europy na politycznej i gospodarczej mapie świata
      • Bezpieczeństwo
        Opracowania z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego poszczególnych państw, ze szczególnym uwzględnieniem roli NATO
      • Indo-Pacyfik
        Przegląd sytuacji polityczno- gospodarczej w regionie, stanu rywalizacji USA-Chiny oraz polityki
      • Trójmorze
        Analizy i opracowania dotyczące Inicjatywy Trójmorza z uwzględnieniem perspektyw tworzących ją państw
  • Ludzie
      • Ludzie

        Instytut Nowej Europy tworzy zespół zaangażowanych osób z zarządem na czele, a także eksperci i wolontariusze. Działania INE wspiera Rada Programowa, która stanowi zaplecze merytoryczne.

      • Zespół i eksperci
        Członkowie zespołu INE odpowiadają za bieżące funkcjonowanie Instytutu, piszą własne analizy, jak również pomagają ekspertom w tworzeniu ich opracowań.
      • Wolontariusze
        Wolontariusze INE stanowią ważną część naszego zespołu. Dzięki ich energii, pomysłowości i zaangażowaniu możliwe jest realizowanie wielu ważnych dla Instytutu projektów.
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • English
sie 04
Analiza, Bezpieczeństwo, Geopolityka, Klimat, Polityka międzynarodowa, Polityka wewnętrzna, Publikacje

Wpływ katastrofy klimatycznej na bezpieczeństwo i konflikty zbrojne

4 sierpnia, 2021
Wpływ katastrofy klimatycznej na bezpieczeństwo i konflikty zbrojnePobierz

Artykuł w skrócie:

– Coraz więcej dowodów wskazuje na poważne implikacje zmian klimatu dla pokoju i bezpieczeństwa. Mimo że pozaklimatyczne czynniki wciąż mają dominujący wpływ na konflikty zbrojne, zmiany klimatu również działają jako czynnik zaostrzający takie tendencje i napięcia. W tym sensie zmiany klimatu działają jako czynnik zwielokrotniający ryzyko (risk multiplier) wybuchu konfliktów zbrojnych.

– Głównymi zagrożeniami będącymi wynikiem zmian klimatu, które wpływają na ryzyko wybuchu konfliktów zbrojnych, są m.in. ograniczony dostęp do zasobów naturalnych, migracje, niestabilność polityczna i radykalizacja, poczucie niesprawiedliwości i nieufność wobec struktur międzynarodowych.

– Roli, jaką zmiany klimatu odgrywają dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, nie należy bagatelizować. Przykładami konfliktów, w których istotną rolę odegrał czynnik ekologiczny, są wojny w Darfurze, Mali, Republice Środkowoafrykańskiej czy Nigerii.

„Gdy inwestujemy w walkę ze zmianami klimatu, inwestujemy w nasze własne bezpieczeństwo.” — Federica Mogherini[1], 22 czerwca 2018[2]

Wstęp

Ocieplenie systemu klimatycznego jest bezdyskusyjne. Zmiany klimatu obserwowane przez ostatnie pół wieku „nie mają precedensu w skali wielu dziesięcioleci, a nawet tysiącleci”.[3] Temperatura oceanów wzrosła, zmalały masy śniegu i lodu, poziom mórz podniósł się, a stężenie gazów cieplarnianych w atmosferze uległo zwiększeniu. Trwające od epoki przedprzemysłowej do chwili obecnej ocieplenie, będące skutkiem emisji antropogenicznych, będzie zachodzić dalej, a jego następstwem będą długoterminowe zmiany w systemie klimatycznym.[4]

Eksperci nie pozostawiają wątpliwości co do oddziaływania zmian klimatu nie tylko na ekosystemy, ale także społeczeństwa i gospodarki narodowe. Zwłaszcza społeczeństwa państw tzw. Globalnego Południa oraz te o ograniczonych możliwościach adaptacyjnych będą w największym stopniu dotknięte skutkami zmian klimatu.[5]Wraz z uznaniem, jak poważne implikacje będą one miały dla bezpieczeństwa, badacze oraz decydenci coraz częściej wyrażają obawy, iż skutki zmian klimatu mogą również zwiększać ryzyko wybuchu konfliktów zbrojnych.

Niniejszy tekst ma na celu syntetyczne przedstawienie powiązań między zmianami środowiskowymi związanymi z klimatem (climate-related environmental change), bezpieczeństwem oraz konfliktami zbrojnymi.


Zmiany klimatu jako zagrożenie dla bezpieczeństwa

W ostatnim półwieczu zakres badań nad bezpieczeństwem znacząco poszerzył się o nietradycyjne, inne niż militarno-nuklearne, wymiary. Pierwsze katalogi zagrożeń ekologicznych pojawiały się w publikacjach i raportach z lat 70., jednak to rok 1988 zapoczątkował kroki sekurytyzacyjne. Wtedy bowiem Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło pierwszą rezolucję o ochronie klimatu, a na konferencji w Toronto porównano skutki zmian klimatu z konsekwencjami wojny jądrowej.[6]

Kiedyś uważane za problem mający implikacje zaledwie środowiskowe, dziś zmiany klimatu są coraz śmielej uwzględniane jako element krajowych i międzynarodowych agend bezpieczeństwa. Zaangażowanie w zwalczanie przyczyn i skutków zmian klimatu jest coraz istotniejszym elementem działalności Sojuszu Północnoatlantyckiego czy struktur Unii Europejskiej.[7]

Zależności między zmianami klimatu a konfliktami zbrojnymi

Stwierdzenie, że degradacja środowiska może stanowić czynnik wpływający na konflikty zbrojne nie jest nowe. Thomas Malthus analizował implikacje nagłego wzrostu liczby ludności dla produkcji i niedoboru żywności już 200 lat temu.[8]W kolejnych dziesięcioleciach o problemach ekologicznych jako katalizatorze konfliktów zbrojnych pisali Richard Ullman i Norman Myers, a także Robert Kaplan.[9]

Według badania naukowców z Uniwersytetu Stanforda z 2019 roku[10], obejmującego grupę 11 najbardziej doświadczonych ekspertów w dziedzinie klimatu i konfliktów, skutki zmian klimatu w połączeniu z dodatkowymi czynnikami (takimi, jak np. szybko rosnąca liczba ludności i niski poziom rozwoju społeczno-gospodarczego) mogą prowadzić do eskalacji napięć i zwiększać prawdopodobieństwo wybuchu wojen, zarówno wewnątrz, jak i między państwami. Według nich, wraz ze zmianami klimatycznymi i wzrostem globalnej temperatury rośnie ryzyko konfliktu zbrojnego. Niemniej jednak większość badaczy jest zgodna, że to inne, nieklimatyczne czynniki, takie jak niski poziom rozwoju społeczno-gospodarczego czy możliwości instytucjonalne wciąż mają znacznie większy wpływ na konflikty.[11] Innymi słowy, zmiany klimatu powinny być postrzegane jako czynnik zwielokrotniający zagrożenie (threat multiplier) oraz zwiększający ryzyko konfliktów zbrojnych poprzez nasilenie istniejących już problemów społecznych, gospodarczych oraz środowiskowych, znacznie obciążając zdolności reagowania państw i ich możliwości instytucjonalne.[12] Eksperci szacują, że zmiany klimatu wpłynęły do tej pory na 3-20% ryzyka wystąpienia konfliktu zbrojnego.[13]

Rys. 1. Czynniki, które w największym stopniu wpłynęły na ryzyko konfliktu w ciągu ostatniego stulecia.

(Źródło: opracowanie własne na podstawie K. J. Mach et al., “Climate as a risk factor for armed conflict”, Nature 571 (2019), 195.)

Według badania, ryzyko konfliktu zbrojnego będzie rosło w miarę wzrostu temperatur i pogłębienia globalnego ocieplenia. W scenariuszu przewidującym wzrost temperatury o 2 stopnie Celsjusza w stosunku do poziomu sprzed rewolucji przemysłowej wpływ klimatu na ryzyko wystąpienia konfliktu zbrojnego wzrósłby ponad dwukrotnie. Natomiast w sytuacji, gdyby temperatura wzrosła o 4 stopnie Celsjusza, wpływ klimatu na konflikty wzrósłby ponad pięciokrotnie.[14]


Rodzaje konfliktów związanych ze zmianami klimatu

Można wyróżnić następujące potencjalne rodzaje konfliktów związane ze skutkami zmian klimatu:

1. konflikty związane z ograniczonymi zasobami naturalnymi

Katalizatorem konfliktu może być niedobór określonych surowców, przyjmujący charakter deficytu ekologicznego — np. zmniejszenie powierzchni ziem uprawnych, niedobór wody, malejące zasoby żywnościowe (w tym np. rybne). Do napędzania przez zmiany klimatu konfliktów o wyczerpujące się zasoby dochodzić będzie zwłaszcza tam, gdzie dostęp do tych zasobów jest uwarunkowany politycznie.[15] Konsekwencje będą szczególnie dotkliwe na obszarach znajdujących się pod silną presją demograficzną.[16]

– konflikty związane z utratą terytoriów i spory graniczne

Przewiduje się, że w obecnym stuleciu zajdą poważne zmiany obszarów lądowych. Cofanie się linii brzegowej i zalanie dużych terenów mogłoby doprowadzić do utraty terytoriów, w tym całych krajów, jak małe państwa wyspiarskie. Można spodziewać się większej liczby sporów o granice lądowe i morskie oraz inne prawa terytorialne. Może zaistnieć potrzeba wprowadzenia zmian do obowiązujących przepisów prawa międzynarodowego, w szczególności prawa morza, dotyczących rozstrzygania sporów terytorialnych i granicznych.[17]

– konflikty na tle migracyjnym

Prognozuje się, że do 2050 roku liczba migrantów klimatycznych wzrośnie do ponad 140 milionów.[18]Migracje populacji mogą zwiększać ryzyko niestabilności politycznej i konfliktów, zarówno na terytoriach tranzytowych, jak i w państwach docelowych.[19] W latach 2009-2019, rocznie średnio 22 miliony osób opuściło swoje miejsca zamieszkania w wyniku susz, pożarów, ekstremalnych warunków pogodowych oraz innych czynników klimatycznych. Najbardziej narażonym regionem jest Afryka Subsaharyjska, gdzie do 2050 roku aż 86 mln mieszkańców będzie zmuszonych do przesiedlenia się. Pozostałymi regionami szczególnie podatnymi na migracje klimatyczne są Azja Południowa i Ameryka Łacińska.[20] Wiele osób przemieszczających się od 2015 roku w ramach tzw. kryzysu migracyjnego pochodzi z państw, w których szczególnie odczuwalne są skutki zmian klimatu. Katastrofa klimatyczna zwiększa intensywność istniejących migracji oraz będzie wywoływać nowe kryzysy migracyjne.[21]

– konflikty spowodowane zwiększeniem niestabilności oraz radykalizacją w państwach niestabilnych lub upadłych, wynikające ze zmian klimatycznych

Zmiany klimatu mogą znacznie zwiększyć niestabilność w państwach upadłych, nadmiernie obciążając już i tak ograniczoną zdolność rządzących do sprostania stojącym przed nimi wyzwaniom. Wskazuje się, że niemożność zaspokojenia przez rządzących potrzeb społeczeństwa mogłaby wywołać frustracje, doprowadzając do napięć pomiędzy grupami etnicznymi czy religijnymi oraz do radykalizacji postaw politycznych.[22]

– konflikty o zasoby energetyczne i kontrolę nad nimi

Wiele światowych rezerw węglowodorów mieści się w regionach szczególnie narażonych na skutki katastrofy klimatycznej, a państwa produkujące ropę naftową i gaz ziemny stoją przed poważnymi wyzwaniami gospodarczymi i demograficznymi wynikającymi ze zmian klimatu. W związku z tym, jeden z największych potencjalnych konfliktów związanych z zasobami wynika z nasilonej rywalizacji o dostęp do zasobów energetycznych i kontrolę nad nimi.[23]

– konflikty jako efekt presji na struktury międzynarodowe

Jeżeli społeczność międzynarodowa nie zdoła przeciwstawić się zagrożeniom opisanym powyżej, system wielostronnej współpracy może być zagrożony. Wpływ zmian klimatu może podsycić niechęć zwłaszcza między tymi, którzy ponoszą największą odpowiedzialność za zmiany klimatyczne, a tymi, których te zmiany najbardziej dotykają.[24]

Rys. 2. Główne rejony zapalne z zaznaczonymi konfliktogennymi uwarunkowaniami związanymi z klimatem.

(Źródło: Rada Naukowa ds. Globalnych Zmian w Środowisku Naturalnym, Świat w trakcie zmian  – zmiany klimatu jako zagrożenie bezpieczeństwa. Berlin: Springer, 2007, 175.)

Przykłady konfliktów, w których istotną rolę odegrały czynniki klimatyczne

Warto podkreślić, że konflikty zbrojne, które uwarunkowane są zmianami klimatu, już się toczą. Jednym z nich jest konflikt w Darfurze, który w 2007 roku eksperci UNEP (Programu Środowiskowego ONZ) nazwali pierwszym w historii konfliktem wywołanym zmianami klimatycznymi.[25] Według badaczy, istnieje bardzo silny związek pomiędzy degradacją ziemi i pustynnieniem a konfliktem darfurskim. Niekorzystne zmiany środowiskowe stworzyły warunki dla rozwoju konfliktu, który dodatkowo pogłębiany jest przez walki polityczne i etniczne.[26]

Według klimatologów czynniki klimatyczne miały też wpływ na rewolucję w Syrii. Jak udowodniono, rekordowo długa i głęboka susza, która w latach 2006-2010 objęła terytorium Syrii i spowodowała masową migrację mieszkańców wsi do syryjskich miast, stała się zarzewiem rewolucji 2011 roku.[27] Dotkliwość suszy, połączona z brakiem skutecznego wsparcia poszkodowanych ze strony rządu Baszara al-Assada, nasiliła inne napięcia, począwszy od wysokiego bezrobocia po narastające nierówności, co łącznie doprowadziło do wybuchu społecznego niezadowolenia. Niemniej jednak warto podkreślić, że sama antropogeniczna zmiana klimatu nie wywołała bezpośrednio rewolucji. Raczej czynniki takie jak długoterminowy trend spadku opadów i wzrostu temperatury w regionie zwiększyły napięcia społeczne.[28] Innymi przykładami konfliktów, w których istotną rolę zwielokrotniającą zagrożenia pełni bądź pełnił czynnik ekologiczny są m.in. konflikt w Mali[29], Republice Środkowoafrykańskiej czy Nigerii.[30]

Podsumowanie i rekomendacje

Przewiduje się, że zmiany klimatu wywołają bezprecedensowe sytuacje w dziedzinie bezpieczeństwa i poważnie zagrożą głównym filarom pokoju i stabilności. Mimo iż nie istnieją bezpośrednie dowody na to, że zmiany klimatu mogą być główną i jedyną przyczyną konfliktów zbrojnych, z pewnością przyczyniają się one do ich wybuchu i podsycają je poprzez nasilanie istniejących społecznych, politycznych i gospodarczych napięć.[31]

W związku z powyższym niezbędne dla bezpieczeństwa międzynarodowego jest podjęcie działań wobec zmian klimatu jako realnego zagrożenia bezpieczeństwa i pokoju:

– Zaleca się podjęcie wzmożonych działań w celu zwiększenia świadomości na temat implikacji zmian klimatu dla bezpieczeństwa wśród decydentów i opinii publicznej, co na poziomie lokalnym i regionalnym przyczyniłoby się do zwiększenia aktywności skierowanej na walkę z katastrofą klimatyczną. Zaleca się jeszcze większe uwzględnianie zmian klimatu w polityce państw i agendach dotyczących wzmocnienia bezpieczeństwa narodowego oraz międzynarodowego.

– Istnieje pilna potrzeba wprowadzenia zmian do obowiązujących przepisów prawa międzynarodowego, dotyczących rozstrzygania ewentualnych sporów terytorialnych i granicznych związanych z klimatem. Działania prawne, jak ostatnie przyjęcie przez UE europejskiego prawa klimatycznego i zobowiązanie się do uzyskania neutralności klimatycznej do 2050 roku, powinny być przykładem dla innych regionów.

– Zaleca się ułatwienie transgranicznej koordynacji i wymiany informacji w przygotowaniu projekcji zmian klimatycznych oraz oceny wpływu i podatności, a także poszukiwanie wspólnego, międzynarodowego podejścia do środków adaptacyjnych i sposobów reagowania. Współpraca globalna przeciwko zmianom klimatu powinna być rozumiana jako walka ze wspólnym wrogiem.


[1] Wysoki przedstawiciel UE do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa w latach 2014-2019.

[2] SDG, EU Event Addresses Linkages Between Climate Change and Security, http://sdg.iisd.org/news/eu-event-addresses-linkages-between-climate-change-and-security/, dostęp: 20.06.2021.

[3] IPCC, Zmiana klimatu 2013,

 https://www.ipcc.ch/site/assets/uploads/2018/03/ar5-wg1-spm-3polish.pdf, 2, dostęp: 20.06.2021.

[4] Ibid.

[5] Polska Akcja Humanitarna, Zmiany klimatyczne — Impas i Pespektywy, https://www.pah.org.pl/app/uploads/2017/09/2017_Zmiany_klimatyczne_impas_i_perspektywy.pdf, dostęp: 20.06.2021.

[6] Do najważniejszych publikacji tego okresu należą m.in.: U Thant, Problemy ludzkiego środowiska (1969); Klub Rzymski, Limits to Growth(1972); Garrett Hardin, The Tragedy of the Commons (1968).

[7] SIPRI, A Reassesment of the European Union’s Response to Climate-Related Security Risks, https://www.sipri.org/sites/default/files/2021-03/sipriinsight2102_ccr_eu.pdf, dostęp: 20.06.2021; Thomas Diez, et al., The Securitisation of Climate Change: Actors, Processes and Consequences. Abingdon: Routledge, 2016.

[8] Thomas Malthus, The Essay on the Priciple of Population. Londyn, 1798.

[9] Zob.: Richard Ullman, Redefining Security (1983); Norman Myers, “Environment and Security”, Foreign Policy 74 (1989); Robert D. Kaplan, “The Coming Anarchy”, The Atlantic (1994).

[10] Katharine J. Mach, et al., “Climate as a risk factor for armed conflict”, Nature 571 (2019).

[11] Kamila Pronińska, „Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego: bezpieczeństwo energetyczne i ekologiczne”, w: Bezpieczeństwo Międzynarodowe, red. Roman Kuźniar et al. (Warszawa: Scholar, 2012), 325.

[12] OBWE, Climate change and security, https://www.osce.org/files/f/documents/9/1/331901.pdf, 3, dostęp 22.06.2021; Mach et al., “Climate as a risk factor for armed conflict”, 193.

[13] Ibid, 194.

[14] Ibid.

[15] Komisja Europejska, Zmiany klimatu a bezpieczeństwo międzynarodowe, http://europe-direct.kolobrzeg.eu/wp-content/uploads/2015/05/Zmiany-klimatu-a-bezpieczeństwo-narodowe.pdf, 5, dostęp: 24.06.2021.

[16] Pronińska, Nowe problemy bezpieczeństwa międzynarodowego, 105-106.

[17] Komisja Europejska, Zmiany klimatu a bezpieczeństwo międzynarodowe, 6.

[18] Europejska Sieć Migracyjna, https://www.emn.gov.pl/esm/aktualnosci/15342,Prognozy-wskazuja-ze-do-roku-2050-pojawi-sie-143-mln-migrantow-klimatycznych.html, dostęp: 24.06.2021.

[19] Polska Akcja Humanitarna, Zmiany klimatyczne — Impas i Perspektywy, 18.

[20] Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca, Responding to Disasters and Displacement in a Changing Climate Report 2020, dostęp: 14.07.2021; Europejska Sieć Migracyjna https://www.emn.gov.pl/esm/aktualnosci/15342,Prognozy-wskazuja-ze-do-roku-2050-pojawi-sie-143-mln-migrantow-klimatycznych.html, dostęp: 24.06.2021.

[21] Phil McKenna, Migrant Crisis, https://insideclimatenews.org/news/14092015/migrant-crisis-syria-europe-climate-change/, dostęp: 14.07.2021.

[22] Komisja Europejska, Zmiany klimatu a bezpieczeństwo międzynarodowe, 7.

[23] Ibid., 8.

[24] Ibid.

[25] UNEP, Sudan, https://www.unep.org/explore-topics/disasters-conflicts/where-we-work/sudan, dostęp: 26.06.2021.

[26] Beata Molo, „Bezpieczeństwo i prawa człowieka: analiza wybranych problemów globalnych”, Chorzowskie Studia Polityczne 7 (2014), 132.

[27] Colin P. Kelley, et al., “Climate change in the Fertile Crescent and implications of the recent Syrian drought”, PNAS 112 (2015), https://www.pnas.org/content/112/11/3241, dostęp: 27.06.2021.

[28] Ibid.

[29] SIPRI, Climate-related security risks and peacebuilding in Mali, https://www.sipri.org/sites/default/files/2021-04/sipripp60.pdf, dostęp: 28.06.2021.

[30] Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża, When rain turns to dust — report, https://www.icrc.org/en/publication/4487-when-rain-turns-dust, dostęp: 27.06.2021.

[31] Molo, Bezpieczeństwo i prawa człowieka: analiza wybranych problemów globalnych, 133.

JEŻELI DOCENIASZ NASZĄ PRACĘ, DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!

Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.

Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:

95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”.

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Karolina Fabirkiewicz Karolina Fabirkiewicz. Absolwentka studiów licencjackich na kierunku International Relations and Development Studies na SOAS University of London. Jest także aktualną studentką na kierunku LLM Public International Law na City, University of London.

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
  • Publikacje, Rosja

Oko na Rosję: Przegląd wydarzeń – maj 2025

Autorzy: Ksawery Stawiński, Adam Jankowski 08.05.25 Umowa Surowcowa Ósmego maja ukraiński parlament ratyfikował tak zwany Mineral Deal. Oficjalna, mniej dźwięczna,…
  • Adam Jankowski
  • 15 czerwca, 2025
  • Chiny, Indo-Pacyfik, Publikacje, Unia Europejska

PRZEGLĄD WYDARZEŃ UE-CHINY MAJ 2025

Autorzy: Mikołaj Woźniak, Konrad Falkowski. Wsparcie merytoryczne: Łukasz Kobierski 9.05. Słowacko-chińskie rozmowy w Moskwie Na tle uroczystości związanych z obchodami…
  • Mikołaj Woźniak
  • 15 czerwca, 2025
  • Analiza, Nowe technologie, Publikacje

Suwerenność technologiczna – nowe wyzwanie dla geopolityki europejskiej

W XXI wieku bardziej niż kiedykolwiek rywalizacja państw przeniosła się do sfery technologii. W związku z tym od kilkunastu lat…
  • dr Tomasz Pawłuszko
  • 8 czerwca, 2025
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Karolina Fabirkiewicz Karolina Fabirkiewicz. Absolwentka studiów licencjackich na kierunku International Relations and Development Studies na SOAS University of London. Jest także aktualną studentką na kierunku LLM Public International Law na City, University of London.
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Oko na Rosję: Przegląd wydarzeń – maj 2025
    przez Adam Jankowski
    15 czerwca, 2025
  • PRZEGLĄD WYDARZEŃ UE-CHINY MAJ 2025
    przez Mikołaj Woźniak
    15 czerwca, 2025
  • Suwerenność technologiczna – nowe wyzwanie dla geopolityki europejskiej
    przez dr Tomasz Pawłuszko
    8 czerwca, 2025

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Geopolityka NATO Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2024 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas