Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera
  • TRÓJMORZE
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
sty 28
Afganistan, Afryka i Bliski Wschód, Analiza, Bezpieczeństwo międzynarodowe, Irak, Pakistan, Publikacje, Terroryzm

Współpraca między Islamskim Emiratem Afganistanu a Al-Kaidą. Historia, stan obecny i perspektywy

28 stycznia, 2022

Artykuł w skrócie:

– Pogranicze Afganistanu i Pakistanu, tworzące osławiony obszar Af-Pak, to kolebka współczesnego wcielenia Al-Kaidy (AQ) i jej faktyczny „matecznik”, gdzie organizacja ta nie miała żadnej konkurencji aż do pojawienia się Państwa Islamskiego (ang. Islamic State, IS) w 2014 roku. Od 2002 roku skutecznie ukrywała się tu większość najwyższych rangą członków kierownictwa AQ, a jej wpływy i pozycja nie zostały zagrożone, nawet w obliczu interwencji militarnej Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników po 2001 roku;

– w ciągu minionych 20 lat Al-Kaida wrosła głęboko w regionalne struktury plemienno-klanowe w Af-Pak, tworząc nierozerwalne więzi z tamtejszymi radykałami islamskimi zarówno w Afganistanie, jak i Pakistanie. Kluczową rolę w tych relacjach odgrywa Islamski Emirat Afganistanu (IEA), co wynika nie tylko ze strategicznych kalkulacji AQ, ale ma także głęboko umotywowane przyczyny natury religijnej. Z biegiem czasu wpływy AQ rozszerzyły się także na niepusztuńskie prowincje Pakistanu, czego efektem stało się powołanie w 2014 roku  Al-Kaidy Subkontynentu Indyjskiego (AQIS);

– Al-Kaida wykorzysta reaktywację władzy talibów w Afganistanie i swoje doskonałe z nimi relacje dla utrwalania pozycji w regionie afgańsko-pakistańskim (i szerzej: w całej Azji Południowej) dla dalszej konsolidacji znajdujących się pod jej wpływem lokalnych organizacji sunnickiego dżihadu, a także w celu intensyfikacji walki z IS. Średniookresowym celem strategicznym AQ wobec Azji Południowej niezmiennie pozostaje przejęcie władzy w Pakistanie, wraz z arsenałem nuklearnym tego państwa.

15 sierpnia 2021 r. oddziały afgańskiego Ruchu Talibów zdobyły niemal bez walki Kabul, stolicę Afganistanu, co oznaczało faktyczny kres istnienia prozachodniej, formalnie demokratycznej Islamskiej Republiki Afganistanu. Po dwudziestu latach walki i działań w charakterze partyzanckiego, rebelianckiego „ruchu oporu” – afgańscy talibowie mogli wreszcie oficjalnie ogłosić odtworzenie Islamskiego Emiratu Afganistanu (IEA), już jako formalnego bytu państwowego.

Ten niewątpliwy sukces strategiczny afgańskich talibów rodzi istotne z perspektywy bezpieczeństwa międzynarodowego (a zwłaszcza państw szeroko rozumianego Zachodu) pytanie o aktualny stan i perspektywy współpracy między IEA a Al-Kaidą. Al-Kaida – założona przez Osamę bin Ladena pod koniec lat 80. ub. wieku i aż do 2011 roku przez niego kierowana – była do niedawna (tj. do chwili powstania w 2014 roku Państwa Islamskiego) największą i najgroźniejszą organizacją islamskiego sunnickiego dżihadu („świętej wojny”), operującą w skali globalnej. „Centrala” AQ, a także jej liczne komórki operacyjne i bojowe, działają w Afganistanie od 1996 roku, gdy znalazły się w tym państwie za zgodą i na zaproszenie ówczesnego kierownictwa IEA. To właśnie pod gościnną opieką i protekcją talibów afgańskich „centrala” Al-Kaidy współtworzyła, koordynowała i wydzielała niezbędne fundusze, siły i środki w celu organizacji wielu dużych operacji terrorystycznych w różnych częściach świata, w tym m.in. zamachów na Stany Zjednoczone z 11 września 2001 roku. Po atakach na USA afgańscy talibowie zdecydowanie odrzucili żądania Waszyngtonu, dotyczące wydania osób odpowiedzialnych za tę tragedię oraz wydalenia z Afganistanu wszystkich struktur Al-Kaidy. Ta odmowa równała się wypowiedzeniu wojny, w wyniku której talibowie utracili władzę w Afganistanie. Obecnie, po dwóch dekadach, afgański Ruch Talibów ponownie sprawuje rządy, co daje sprzymierzonej z nim Al-Kaidzie szansę na odzyskanie pełnej swobody działania na terenie tego państwa, a tym samym zwiększenie perspektyw rozwoju jej aktywności w wymiarze regionalnym (Azja Centralna i Południowa) i globalnym.

Dla pełnego zrozumienia zainicjowanych w latach 2001-2002 procesów oraz ich wpływu na obecną sytuację strategiczną w Afganistanie niezbędne jest przypomnienie sekwencji zdarzeń w tym kraju i regionie, mających miejsce niedługo po obaleniu władzy talibów przed dwiema dekadami. Islamski Emirat Afganistanu został ostatecznie pokonany przez siły USA i afgańskiego Sojuszu Północnego na początku 2002 roku. Jednak brak zdecydowanego sukcesu (rozumianego jako całkowite rozbicie komórek Al-Kaidy zarówno w Afganistanie, jak i sąsiednim Pakistanie oraz likwidację „centrali” tej organizacji) nieuchronnie oznaczał, że działania wojenne w ramach operacji Enduring Freedom, prowadzone na przełomie lat 2001/02 pod Hindukuszem, okazały się z militarnej i strategicznej perspektywy faktycznie nierozstrzygnięte. Co gorsza, sytuacja ta nie uległa poprawie w kolejnych miesiącach. W tamtym czasie jedynie garstka ekspertów ostrzegała, że taki obrót spraw to przepis na porażkę w całej wojnie z islamskim ekstremizmem.[1]

Punktem zwrotnym dla wojny z Al-Kaidą (a szerzej: z islamskim sunnickim ekstremizmem i terroryzmem) stała się interwencja militarna Stanów Zjednoczonych w Iraku w 2003 roku. Kampania ta – źle zaplanowana i równie fatalnie przeprowadzona pod względem strategicznym (geopolitycznym) – okazała się źródłem późniejszych kłopotów koalicji w Afganistanie i przyczyną fiaska prób rozbicia struktur AQ w regionie afgańsko-pakistańskim. Już w 2004 roku kwestia iracka zaczęła bowiem zdecydowanie bardziej przykuwać polityczną uwagę administracji USA (i pochłaniać znacznie więcej środków finansowych), niż operacja Enduring Freedom i kierowana już wówczas przez NATO misja ISAF. Talibowie afgańscy i resztki struktur Al-Kaidy doskonale wykorzystali tę sytuację, systematycznie odbudowując własne zdolności operacyjne i zwiększając wpływy w Afganistanie oraz na pograniczu afgańsko-pakistańskim. Zmiana amerykańskich priorytetów strategicznych oraz związane z nią zmniejszenie presji wywieranej na niedobitki AQ w Afganistanie i Pakistanie pozwoliło islamistom rozpocząć proces odtwarzania ich struktur i sieci powiązań w skali regionu Azji Południowej. Jak pokazał czas, strategiczne „ugrzęźnięcie” sił USA i ich sojuszników w Iraku dało też Al-Kaidzie doskonałą sposobność propagandowego i militarnego wykorzystania tej sytuacji dla umocnienia jej roli lidera w globalnym ruchu dżihadu. Irak dawał bowiem dżihadystom idealną sposobność podjęcia w samym sercu Bliskiego Wschodu bezpośredniej walki zbrojnej z Amerykanami, prowadzonej nie tylko środkami terrorystycznymi, ale też typowo militarnymi (partyzanckimi).

Ekstremistom z AQ, ukrywającym się wśród pusztuńskich plemion na pakistańskim pograniczu z Afganistanem, sprzyjała także niestabilna sytuacja polityczna w samym Pakistanie, targanym wewnętrznymi kryzysami politycznymi i społecznymi. W pierwszej dekadzie obecnego wieku rząd w Islamabadzie faktycznie utracił realną kontrolę nad większością pusztuńskich terenów plemiennych na pograniczu kraju z Afganistanem. Al-Kaida mogła więc zacząć działać na tych obszarach zupełnie jawnie i swobodnie, wspierając stamtąd nie tylko afgańskich talibów, ale inicjując również konsolidację i koordynację działań wśród skłóconych dotychczas Pusztunów pakistańskich. Proces ten doprowadził w 2007 roku do powstania jednolitego ruchu talibów w Pakistanie (ang. Tehrik-e-Taleban Pakistan, TTP)[2]. Kombinacja tych czynników i procesów sprawiła ostatecznie, że Al-Kaida ponownie stała się ok. 2009-2010 roku liczącym się uczestnikiem rozgrywki strategicznej w i wokół Afganistanu. Ta wysoce niekorzystna sytuacja strategiczna na obszarze Af-Pak była jednak długo negowana przez USA i ich NATO-wskich sojuszników z ISAF, co zresztą było częścią szerszej strategii dezinformowania opinii publicznej Zachodu co do faktycznego przebiegu wojny w Afganistanie.[3]

Warto zauważyć, że sytuacja na plemiennych, pusztuńskich terenach pogranicza z Afganistanem nie uległa – z perspektywy Islamabadu – znaczącej poprawie aż do dzisiaj. Wymownym potwierdzeniem tego faktu jest konieczność negocjowania przez obecny rząd Pakistanu kolejnego – dziesiątego już (sic!) w ostatniej dekadzie – „rozejmu” z TTP.[4]

W efekcie licznych błędów strategicznych i operacyjnych USA oraz państw koalicji zachodniej (NATO/ISAF), szeroko pojęty nurt skrajnie radykalnego islamu sunnickiego – reprezentowany przez Al-Kaidę oraz talibów afgańskich i pakistańskich – uzyskał już ok. dekady temu silną pozycję w całym regionie afgańsko-pakistańskim. Afgańskie pogranicze Pakistanu – a zwłaszcza kontrolowane niemal w całości przez TTP tereny pakistańskiej prowincji FATA (ang. Federally Administered Tribal Areas, Terytoria Plemienne Administrowane Federalnie) – stało się faktyczną domeną Al-Kaidy i jej sojuszników. Od ok. 2008/2009 r. zaczęły powstawać tam liczne bazy, punkty logistyczne i inne obiekty infrastruktury niezbędnej w działalności terrorystycznej i partyzanckiej, prowadzonej na terenie Afganistanu, Pakistanu i innych krajów regionu lub jego części (m.in.Indie, Kaszmir, później także Bangladesz, Mjanma, Sri Lanka i Malediwy). Al-Kaida nadzorowała również tworzenie terrorystycznych obozów szkoleniowych, nierzadko o wyspecjalizowanym profilu (jak np. sieć „szkół” dla zamachowców-samobójców w pakistańskim Południowym Waziristanie[5]). Liczbę tych obiektów już w 2009 roku szacowano łącznie na ok. 100, a ich zadaniem było (i jest do dzisiaj) szkolenie adeptów dżihadu z całego świata, głównie jednak z państw Azji Centralnej i Południowej[6].

Co więcej, pod wpływem ideologii Al-Kaidy, a także organizowanych przez nią szkoleń bojowych oraz wsparcia militarnego (m.in. w postaci tysięcy arabskich lub kaukaskich ochotników dżihadu walczących przez lata w szeregach Talibanu jako doradcy, dowódcy polowi czy specjaliści od np. konstruowania improwizowanych urządzeń wybuchowych) – talibowie afgańscy i pakistańscy przeszli przyspieszony proces radykalizacji. W ciągu niespełna dekady doprowadził on do pełnego włączenia struktur IEA i TTP w szerszy, strategiczny plan Al-Kaidy obejmujący swym zasięgiem cały glob. To wtedy właśnie – w latach 2009-2010 – struktury bojowe IEA zaczęły już całkowicie samodzielnie (i to na szeroką skalę) stosować taktykę zamachów samobójczych, charakterystyczną dla operacyjnego „rzemiosła” AQ (dotychczas za tego typu ataki w Afganistanie odpowiadała sama Al-Kaida). W tym samym czasie pakistański TTP przeprowadził swą pierwszą zagraniczną operację terrorystyczną (nieudany zamach na Times Square w Nowym Jorku, 2 maja 2010 roku[7]), podjętą w imię i na rzecz globalnego ruchu dżihadu, uosabianego wówczas wyłącznie przez Al-Kaidę.

Omawiane tu procesy okazały się tak silne i trwałe, że nie uległy zatrzymaniu ani zachwianiu nawet po skutecznym wyeliminowaniu przez Amerykanów w maju 2011 założyciela i głównego lidera Al-Kaidy, Osamy bin Ladena, ukrywającego się w pakistańskim mieście Abbottabad. Jego następca, Ajman az-Zawahiri, jeszcze silniej i skuteczniej pchnął Al-Kaidę w kierunku uczynienia z niej swoistej „chmury” organizacji i ugrupowań sunnickiego dżihadu, działających wcześniej samodzielnie i z reguły zainteresowanych wyłącznie swoimi lokalnymi (regionalnymi) celami strategicznymi, jak np. pakistańskie grupy Laszkar-e-Taiba (LeT) i Dżaj’sz-e-Mohammed (DżeM), Islamski Emirat Kaukazu czy Islamska Partia Turkiestanu. Organizacje te prowadziły wcześniej aktywność na własny rachunek, niezależnie od Al-Kaidy, choć najczęściej zgodnie jej ogólnym zamysłem strategicznym i celami, a także z wykorzystaniem jej terrorystycznego „rzemiosła”. W ciągu minionej dekady Al-Kaidzie udało się ostatecznie przejąć polityczną i ideologiczną kontrolę nad zdecydowaną większością z tych ugrupowań. Ukoronowaniem tych wysiłków stało się powołanie do życia we wrześniu 2014 roku Al-Kaidy Subkontynentu Indyjskiego (AQIS) – kolejnego oficjalnego regionalnego odgałęzienia AQ, „dedykowanego” działalności ekstremistycznej właśnie na terenie Azji Południowej i Centralnej. Struktury i zasoby kadrowe IEA, w tym zwłaszcza osławionej Siatki Hakkanich, od początku stanowiły główny fundament organizacyjny AQIS. Warto też pamiętać, że sama organizacja Hakkanich – będąca istotnym łącznikiem organizacyjnym między IEA a Al-Kaidą – stała się w ciągu ostatnich ok. dziesięciu lat najważniejszym elementem struktur bojowych afgańskich talibów. Symbioza klanu Hakkanich ze strukturami AQ stała się w tym czasie tak głęboka, że w wielu regionach Afganistanu (w tym zwłaszcza na wschodzie) komórki AQIS stanowiły „organiczny” element lokalnej partyzantki IEA[8].

Symbioza między afgańskimi talibami a Al-Kaidą ma nie tylko charakter ścisłych związków politycznych i strategicznych, opartych na wspólnocie celów ideologicznych, ale także głęboki wymiar religijny (teologiczny), odnoszący się do specyficznej sunnickiej mitologii eschatologicznej. Chodzi tu o kwestię tzw. Chorasanu – historycznej krainy muzułmańskiej (wzmiankowanej już w VII w. n.e.), obejmującej onegdaj części obszarów współczesnych państw regionu – Iranu, Afganistanu, Pakistanu – i jej specyficznej roli w muzułmańskiej teologii, przynajmniej w jej interpretacji proponowanej przez radykałów z AQ. Zgodnie z przekazami zawartymi w kilku hadisach (apokryficznych opowieściach cytujących rzekome wypowiedzi i przepowiednie Mahometa), to właśnie z obszaru Chorasanu ma „u końca czasów” wyruszyć armia dżihadu, aby wyzwolić Jerozolimę z rąk „niewiernych”. Ten teologiczny podtekst ma dla islamskich ekstremistów fundamentalne znaczenie, w bezpośredni sposób rzutując na postrzeganie przez nich roli tej części Azji w ich długofalowej strategii oraz aktualnych działaniach militarnych. Dotyczy to nie tylko Al-Kaidy, ale także nowej i wrogiej wobec AQ formacji w łonie światowego dżihadu, powołanej do życia w 2014 roku – Państwa Islamskiego (IS). Nieprzypadkowo założyciel IS – kalif Ibrahim (Abu Bakr al-Bagdadi) – nadał afgańsko-pakistańskiemu odgałęzieniu Państwa Islamskiego nazwę „Prowincja Chorasan” (arab. Wilajeh al-Khurasan, ang. Islamic State – Khorasan Province, IS-KP). Warto w tym miejscu odnotować, że ten religijny, teologiczny aspekt aktywności Al-Kaidy w regionie Af-Pak jest całkowicie niezrozumiały dla większości ekspertów zachodnich i jako taki najczęściej bagatelizowany w ich analizach i diagnozach.

Zapewne właśnie ów kontekst teologiczny sprawia, że związki między afgańskim emiratem talibów a Al-Kaidą są dodatkowo utrwalane i wzmacniane tradycyjnymi w islamie formami zwyczajowych deklaracji podległości, w postaci przysięgi wierności (arab.: baja’h), składanej w imię Allaha. Co najważniejsze, to właśnie lider AQ (obecnie Ajman az-Zawahiri) występuje tu w roli „wasala”, a aktualny przywódca IEA emir Hajbatullah Achundzadza – jako „senior” odbierający przysięgę. Na przestrzeni minionych trzech dekad przywódcy Al-Kaidy już kilka razy składali baja’h na ręce liderów IEA, każdorazowo uznając ich za „przywódcę wszystkich wiernych” (arab.: amir al-muminin). Ostatni taki przypadek miał miejsce w 2016 roku, gdy przywódcą afgańskich talibów, po śmierci muły Omara, został właśnie Achundzadza[9].

Perspektywy

Obecnie nie ulega wątpliwości, że talibowie afgańscy wciąż pełnią rolę głównego sojusznika Al-Kaidy w jej strategicznych planach i zamiarach. Dzięki swej aktywności na pograniczu afgańsko-pakistańskim i skutecznej symbiozie z Islamskim Emiratem Afganistanu, Al-Kaida zdołała odzyskać dominującą pozycję w całym regionalnym nurcie islamistycznym, powracając do planowania i egzekwowania operacji na szczeblu strategicznym i w skali niemal całego świata.

Te trwające już od niemal trzech dekad ścisłe związki między afgańskimi talibami a Al-Kaidą z całą pewnością przełożą się na umocnienie pozycji tej ostatniej w reaktywowanym Islamskim Emiracie Afganistanu. Nauczona doświadczeniem, organizacja ta najpewniej nie będzie jednak prowadzić swej aktywności na terenie tego kraju w sposób ostentacyjny, unikać też będzie jawnego mieszania się w bieżącą politykę i działania talibów. Podstawowym zakresem aktywności Al-Kaidy w najbliższych miesiącach będzie konsolidacja własnych sił i środków w ramach nowej afgańskiej rzeczywistości. Pierwsze oznaki zwiększonej aktywności struktur AQ w Afganistanie zaobserwowano już w miesiąc po upadku Kabulu.[10]

Umocniona sukcesem talibów w Afganistanie Al-Kaida w pierwszej kolejności dążyć będzie zatem do rozbudowy własnej infrastruktury operacyjnej i szkoleniowej na terenie tego kraju, a także konsolidacji zasobów kadrowych (np. w postaci imigracji do IEA jej najbardziej doświadczonych bojowników z innych regionów świata). Kluczową rolę odegrają tu z pewnością członkowie najściślej powiązanej z AQ Siatki Hakkanich, pełniący obecnie wysokie funkcje w rządzie IEA (w tym zwłaszcza lider grupy, Siradżuddin Hakkani, aktualny minister spraw wewnętrznych w rządzie talibów[11]).

Kolejne etapy działań Al-Kaidy będą najpewniej obejmować odtworzenie (lub wzmocnienie) struktur sunnickiego dżihadu w krajach Azji Centralnej (przede wszystkim w Tadżykistanie) oraz w chińskim Regionie Autonomicznym Sinciang-Ujgur, gdzie Pekin brutalnie tłumi opór w większości muzułmańskiej ludności [12]. Równolegle Al-Kaida podejmie zapewne działania na rzecz dalszego wzmocnienia i aktywizacji AQIS, jako swej głównej siły operacyjnej w regionie Azji Południowej. Rządzony przez talibów Afganistan z pewnością będzie mieć w tym procesie kluczowe znaczenie.

W tym kontekście należy pamiętać, że jednym z głównych (obok walki z Indiami) celów AQ/AQIS pozostaje niezmiennie dążenie do obalenia obecnych władz w Islamabadzie, uznawanych przez dżihadystów za pro-zachodnie i antyislamskie. Pierwszy krok w procesie „wyzwalania” Pakistanu stanowiło udane podporządkowanie TTP oraz szeregu innych pakistańskich struktur islamistycznych celom i ideologii Al-Kaidy. Perspektywa wywołania w Pakistanie islamistycznej rewolty musi budzić poważny niepokój, państwo to dysponuje bowiem dużym potencjałem militarnym oraz znaczącym arsenałem nuklearnym, liczącym obecnie ok. 165 głowic[13] (według części źródeł może być  to nawet 225 sztuk[14]) i różnymi środkami jej przenoszenia. Działania Al-Kaidy i jej lokalnej struktury (AQIS) wobec Pakistanu na przestrzeni minionej dekady – zdają się potwierdzać wyrażane już kilkanaście lat temu obawy[15], że przejęcie tych arsenałów to jeden z ważniejszych celów strategicznych tej organizacji. Wiele wskazuje na to, że konkurencyjna wobec AQ struktura (IS-KP) także dąży do realizacji podobnych celów strategicznych.

Wnioski i rekomendacje:

– Składane od kilku miesięcy przez afgańskich talibów solenne zapewnienia o nieutrzymywaniu przez nich bliższych związków z „centralą” Al-Kaidy, z AQIS i z innymi islamistycznymi strukturami regionalnymi – należy traktować wyłącznie jako element kampanii propagandowej i PR-owej, obliczonej na uzyskanie określonych efektów politycznych względem międzynarodowej (szczególnie zachodniej) opinii publicznej. Twarde fakty i dane, m.in. przytoczone w powyższej analizie, całkowicie przeczą politycznym oświadczeniom kierownictwa Talibanu i nowego rządu IEA. Afganistan rządzony przez talibów oznacza Al-Kaidę, a Al-Kaida (przynajmniej w regionie Af-Pak) oznacza talibów – zarówno afgańskich, jak i pakistańskich.

– Związki IEA z Al-Kaidą i jej sojuszniczymi organizacjami regionu Azji Południowej i Centralnej, utrwalone przez dwie dekady walki talibów o powrót do władzy w Kabulu, mają obecnie nienaruszalny i organiczny charakter. Ich rola w obecnej sytuacji strategicznej w tej części świata znacząco wzrasta, ze względu na szybko pogłębiające się zagrożenie ze strony konkurencyjnych struktur Państwa Islamskiego. Aktywność komórek IS-KP, zwłaszcza we wschodnim Afganistanie sprawia, że zarówno AQ, jak i talibowie będą zmuszeni do dalszego zacieśnienia współpracy w celu skutecznego zwalczania wspólnego wroga.

– W tym kontekście z niepokojem należy obserwować działania niektórych mocarstw (Rosji i Chin), dążących do swoistego rapprochement z IEA jako „mniejszym złem”, mogącym wspomóc wspólnotę międzynarodową w walce z „większym złem”, czyli Państwem Islamskim. Coraz częściej podobne postawy pojawiają się również na Zachodzie (USA, część krajów UE), co stanowi bardzo niebezpieczny trend mogący ostatecznie doprowadzić do przynajmniej częściowej akceptacji i legitymizacji ludobójczego reżimu talibów w Afganistanie, w imię walki z zagrożeniem ze strony IS. Tymczasem zarówno IEA, jak i IS-KP to dwa bardzo zbliżone oblicza tego samego problemu, jakim jest fanatyczny, radykalny sunnicki fundamentalizm islamski, stanowiący śmiertelne zagrożenie dla wolnego, demokratycznego świata.


[1] Pogląd taki prezentował konsekwentnie m.in. Rick Francona, b. lotniczy attaché wojskowy USA w Damaszku i Bagdadzie, a obecnie niezależny analityk i komentator wydarzeń międzynarodowych z zakresu walki z terroryzmem islamskim oraz sytuacji na Bliskim Wschodzie. Szerzej patrz:  Francona, Rick. 2004. „Afghanistan – Define the U.S. National Interest”, The Middle East Perspectives by Rick Francona, http://francona.blogspot.com/2004/09/afghanistan-define-us-national.html (dostęp 18 listopada 2021).

[2] Szerzej patrz: Roggio, Bill. 2009. „The State of Jihad 2008”. The Long War Journal, https://www.longwarjournal.org/archives/2009/01/the_state_of_jihad_2_1.php (dostęp 20 listopada 2021).

[3] Patrz m.in.: Davis, Daniel L. 2012. “Truth, lies and Afghanistan. How military leaders have let us down”, Armed Forces Journal, http://armedforcesjournal.com/truth-lies-and-afghanistan/ (dostęp 21 listopada 2021). Więcej na temat dezinformowania opinii publicznej Zachodu w: Otłowski, Tomasz. 2012. „Cmentarzysko imperiów. Afganistan 2001-2014”. Wydawnictwo Rambler.

[4] Basit, Abdul. 2021. “Pakistan’s Peace Talks with Tehreek-e-Taliban Pakistan: Ten Times a Failure?”. The Jamestown Foundation Terrorism Monitor. Volume: 19, Issue: 20. https://jamestown.org/program/pakistans-peace-talks-with-tehreek-e-taliban-pakistan-ten-times-a-failure/ (dostęp 21 listopada 2021).

[5] Stewart, Scott. 2010. “Jihadism in 2010 – The Threat Continues”. STRATFOR – Strategic Forecasting (wersja drukowana).

[6] Roggio, Bill. op. cit.

[7] Więcej nt. tego zamachu m.in. w: Matoo, Ishita. 2010, „The Faisal Shahzad Story. Insights, Lessons and Implications”. IPCS Special Report No. 92. Institute of Peace and Conflict Studies (IPCS), New Delhi. https://www.files.ethz.ch/isn/118238/SR92.pdf (dostęp 20 listopada 2021).

[8] Rada Bezpieczeństwa ONZ. 2021. “Twelfth report of the Analytical Support and Sanctions Monitoring Team submitted pursuant to resolution 2557 (2020) concerning the Taliban and other associated individuals and entities constituting a threat to the peace stability and security of Afghanistan (S/2021/486)”. 1 czerwca 2021. https://www.undocs.org/pdf?symbol=en/S/2021/486 (dostęp 20 listopada 2021).

[9] Joscelyn, Thomas. 2016. “Ayman al Zawahiri swears allegiance to the Taliban’s new leader”. The Long War Journal. https://www.longwarjournal.org/archives/2016/06/ayman-al-zawahiri-swears-allegiance-to-the-talibans-new-leader.php (dostęp 24 listopada 2021).

[10] Fitsanakis, Joseph. 2021. „CIA sees early signs of al-Qaeda regrouping in Afghanistan, says US official”. Intelnews.org, https://intelnews.org/?s=CIA+sees+early+signs+of+al-Qaeda+regrouping+in+Afghanistan%2C+
says+US+official
. (dostęp 24 listopada 2021).

[11] Jesienią 2021 roku pojawiły się doniesienia o pierwszych przypadkach wystawiania przez talibskie MSW paszportów afgańskich wysokiej rangi komendantom Al-Kaidy i członkom ich rodzin, co teoretycznie umożliwi im legalne podróżowanie do i z Afganistanu, przynajmniej w obrębie regionu Azji Centralnej. Szerzej na ten temat: Roggio, Bill. 2021. „Sirajuddin Haqqani’s Ministry of Interior has begun issuing Afghan passports”. The Long War Journal. https://www.longwarjournal.org/archives/2021/10/sirajuddin-haqqanis-ministry-of-interior-has-begun-issuing-afghan-passports.php (dostęp 22 listopada 2021).

[12] Warto pamiętać, że aktualne kierownictwo Al-Kaidy często przywołuje sytuację w Sinciangu w swych odezwach, a tamtejsza organizacja islamistyczna  Hizb al-Islami al-Turkistani (pl. Islamska Partia Turkiestanu) jest jednym z głównych sojuszników AQ i AQIS w regionie Af-Pak. Szerzej: Joscelyn, Thomas. 2019. “Al Qaeda declares solidarity with Turkistan Islamic Party in the face of Chinese oppression”. The Long War Journal. https://www.longwarjournal.org/archives/2019/04/al-qaeda-declares-solidarity-with-turkistan-islamic-party-in-the-face-of-chinese-oppression.php (dostęp 24 listopada 2021).

[13] Kristensen, Hans M., Korda, Matt. 2021. „Nuclear Notebook: How many nuclear weapons does Pakistan have in 2021?”. Bulletin of the Atomic Scientists. https://thebulletin.org/premium/2021-09/nuclear-notebook-how-many-nuclear-weapons-does-pakistan-have-in-2021/ (dostęp 21 listopada 2021).

[14] “Pakistan Nuclear Stockpile”. 2021. GlobalSecurity.org. https://www.globalsecurity.org/wmd/world/pakistan/
nuke-stockpile.htm
(dostęp 21 listopada 2021).

[15] Eshel, Noam. 2009. “Pakistan’s nukes – Al Qaeda’s next strategic surprise?”, Defense Update. https://defense-update.com/20090424_pakistans-nukes-al-qaeda.html (dostęp 21 listopada 2021).

JEŻELI DOCENIASZ NASZĄ PRACĘ, DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!

Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.

Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:

95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”.

Źródło zdjęcia głównego: Unsplash.

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Tomasz Otłowski Tomasz Otłowski. Były analityk wywiadu i szef Zespołu Analiz w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego. Obecnie ekspert i konsultant wz. bezpieczeństwa międzynarodowego; Senior Fellow Programu Bezpieczeństwo i Obronność w Fundacji Pułaskiego, publicysta miesięcznika „Polska Zbrojna”. Specjalizuje się w tematyce ekstremizmu i terroryzmu islamskiego, a także geopolityce stosunków międzynarodowych Eurazji i bezpieczeństwie narodowym RP. Autor książki "Cmentarzysko imperiów. Afganistan 2001-2014", wydanej w 2012 r. przez wydawnictwo Rambler.

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
  • Analiza, Chiny, Indo-Pacyfik, Nowe technologie, Publikacje

Notatka z wydarzenia ‘’Measurement Problems: China’s GDP Growth Data and Potential Proxides’’: A Big Data China

Tekst przygotowany w ramach Akademii INE, cyklu publikacji tworzonych przez młodych analityków i praktykantów Instytutu Nowej Europy.  W dniu 5…
  • Patrycja Mizera
  • 21 września, 2023
  • Analiza, Europa, Publikacje, Republika Czeska

Forum Polsko-Czeskie 2023: Czeska polityka zagraniczna. Wywiad z Šárką Shoup [cz. 2]

Niniejszy tekst stanowi tłumaczenie transkrypcji rozmowy przeprowadzonej przez Michała Banasiaka. Šárka Shoup - dyrektor Instytutu Polityki i Społeczeństwa. Šárka zajmuje się…
  • Michał Banasiak
  • 19 września, 2023
  • Analiza, Publikacje, Trójmorze

Postanowienia ósmego szczytu Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie

6-7 września 2023 r. w Bukareszcie odbył się szczyt i forum biznesowe Inicjatywy Trójmorza. Wydarzenie z roku na rok przyciąga…
  • Julita Wilczek
  • 14 września, 2023
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Tomasz Otłowski Tomasz Otłowski. Były analityk wywiadu i szef Zespołu Analiz w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego. Obecnie ekspert i konsultant wz. bezpieczeństwa międzynarodowego; Senior Fellow Programu Bezpieczeństwo i Obronność w Fundacji Pułaskiego, publicysta miesięcznika „Polska Zbrojna”. Specjalizuje się w tematyce ekstremizmu i terroryzmu islamskiego, a także geopolityce stosunków międzynarodowych Eurazji i bezpieczeństwie narodowym RP. Autor książki "Cmentarzysko imperiów. Afganistan 2001-2014", wydanej w 2012 r. przez wydawnictwo Rambler.
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Notatka z wydarzenia ‘’Measurement Problems: China’s GDP Growth Data and Potential Proxides’’: A Big Data China
    przez Patrycja Mizera
    21 września, 2023
  • Forum Polsko-Czeskie 2023: Czeska polityka zagraniczna. Wywiad z Šárką Shoup [cz. 2]
    przez Michał Banasiak
    19 września, 2023
  • Postanowienia ósmego szczytu Inicjatywy Trójmorza w Bukareszcie
    przez Julita Wilczek
    14 września, 2023

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Europa Geopolityka Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2023 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas