Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
      • Publikacje

        Najważniejsze kategorie materiałów publikowanych przez Instytut w ramach prowadzonej działalności badawczej i analitycznej.

      • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE

      • Analizy
        Analizy międzynarodowe oraz komentarze bieżące przygotowywane przez naszych ekspertów i analityków
      • Raporty
        Kompleksowe opracowania tematyczne z zakresu stosunków międzynarodowych oraz zagadnień społeczno-politycznych
      • Wideo
        Nagrania z debat eksperckich oraz odcinki tematycznych wideopodcastów tworzonych przez naszych ekspertów
      • Mapy
        Selekcja map obrazujących międzynarodowe systemy sojuszy oraz wizyty zagraniczne kluczowych polityków
  • Programy
      • Programy

        Główne obszary działalności badawczej i publikacyjnej Instytutu z osobnymi zespołami ekspertów, funkcjonującymi pod kierunkiem dyrektora danego programu.

      • STRONA PROJEKTU TRÓJMORZE (ENG)

      • Europa
        Analizy i komentarze poświęcone integracji europejskiej oraz miejscu Europy na politycznej i gospodarczej mapie świata
      • Bezpieczeństwo
        Opracowania z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego poszczególnych państw, ze szczególnym uwzględnieniem roli NATO
      • Indo-Pacyfik
        Przegląd sytuacji polityczno- gospodarczej w regionie, stanu rywalizacji USA-Chiny oraz polityki
      • Trójmorze
        Analizy i opracowania dotyczące Inicjatywy Trójmorza z uwzględnieniem perspektyw tworzących ją państw
  • Ludzie
      • Ludzie

        Instytut Nowej Europy tworzy zespół zaangażowanych osób z zarządem na czele, a także eksperci i wolontariusze. Działania INE wspiera Rada Programowa, która stanowi zaplecze merytoryczne.

      • Zespół i eksperci
        Członkowie zespołu INE odpowiadają za bieżące funkcjonowanie Instytutu, piszą własne analizy, jak również pomagają ekspertom w tworzeniu ich opracowań.
      • Wolontariusze
        Wolontariusze INE stanowią ważną część naszego zespołu. Dzięki ich energii, pomysłowości i zaangażowaniu możliwe jest realizowanie wielu ważnych dla Instytutu projektów.
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • English
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
      • Publikacje

        Najważniejsze kategorie materiałów publikowanych przez Instytut w ramach prowadzonej działalności badawczej i analitycznej.

      • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE

      • Analizy
        Analizy międzynarodowe oraz komentarze bieżące przygotowywane przez naszych ekspertów i analityków
      • Raporty
        Kompleksowe opracowania tematyczne z zakresu stosunków międzynarodowych oraz zagadnień społeczno-politycznych
      • Wideo
        Nagrania z debat eksperckich oraz odcinki tematycznych wideopodcastów tworzonych przez naszych ekspertów
      • Mapy
        Selekcja map obrazujących międzynarodowe systemy sojuszy oraz wizyty zagraniczne kluczowych polityków
  • Programy
      • Programy

        Główne obszary działalności badawczej i publikacyjnej Instytutu z osobnymi zespołami ekspertów, funkcjonującymi pod kierunkiem dyrektora danego programu.

      • STRONA PROJEKTU TRÓJMORZE (ENG)

      • Europa
        Analizy i komentarze poświęcone integracji europejskiej oraz miejscu Europy na politycznej i gospodarczej mapie świata
      • Bezpieczeństwo
        Opracowania z zakresu bezpieczeństwa międzynarodowego i wewnętrznego poszczególnych państw, ze szczególnym uwzględnieniem roli NATO
      • Indo-Pacyfik
        Przegląd sytuacji polityczno- gospodarczej w regionie, stanu rywalizacji USA-Chiny oraz polityki
      • Trójmorze
        Analizy i opracowania dotyczące Inicjatywy Trójmorza z uwzględnieniem perspektyw tworzących ją państw
  • Ludzie
      • Ludzie

        Instytut Nowej Europy tworzy zespół zaangażowanych osób z zarządem na czele, a także eksperci i wolontariusze. Działania INE wspiera Rada Programowa, która stanowi zaplecze merytoryczne.

      • Zespół i eksperci
        Członkowie zespołu INE odpowiadają za bieżące funkcjonowanie Instytutu, piszą własne analizy, jak również pomagają ekspertom w tworzeniu ich opracowań.
      • Wolontariusze
        Wolontariusze INE stanowią ważną część naszego zespołu. Dzięki ich energii, pomysłowości i zaangażowaniu możliwe jest realizowanie wielu ważnych dla Instytutu projektów.
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • English
gru 15
Analiza, Bezpieczeństwo, Iran, Publikacje, Rosja

Współpraca Rosja-Iran: fałszywych przyjaciół poznaje się w biedzie

15 grudnia, 2022

Po rozpoczęciu rosyjskiej agresji w Ukrainie, doszło do rekordowej intensyfikacji kontaktów między najważniejszymi decydentami Iranu i Rosji – kilkunastu spotkań w ciągu 10 miesięcy. Nawet rosyjska interwencja w Syrii we wrześniu 2015 roku nie spowodowała podobnego natężenia relacji. Podczas spotkań podpisano porozumienia, które zacieśniają współpracę militarną, energetyczną, transportową i handlową, co ma być odpowiedzią na sankcje nałożone na Rosję i Iran przez USA oraz ich sojuszników. Najważniejsza wizyta, to przyjazd Władimira Putina do Teheranu 19 lipca br., podczas której najwyższy przywódca Iranu Ali Chamenei przedstawił pro-rosyjskie stanowisko wobec wojny w Ukrainie:

Gdyby [Rosja] nie podjęła inicjatywy, druga strona [USA i NATO] przejęłaby inicjatywę, wywołując wojnę.

To również wtedy Putin i Chamenei zadeklarowali podniesienie dwustronnej współpracy do poziomu „strategicznego”. Urzędnicy Białego Domu alarmowali na początku grudnia, że stosunki między dwoma państwami konsekwentnie przekształcają się w „pełnoprawne partnerstwo obronne”, co stanowi zagrożenie dla całego Bliskiego Wschodu oraz spowoduje wprowadzenie kolejnych sankcji.

Oczywiście nie można ignorować zbliżenia obu państw, zwłaszcza tego, że irańskie drony wraz z irańskimi instruktorami wojskowymi pomagają rosyjskiej armii zabijać Ukraińców. Jednak Iran i Rosja zaczynają blisko współpracować, tylko dlatego, że pozbawione są lepszych alternatyw, a przed ich współpracą stoi wiele przeszkód, które powodują, że potencjalne korzyści prawdopodobnie nie zrekompensują poniesionych kosztów.

Klub podminowanych dyktatorów

Irańscy i rosyjscy decydenci z uporem maniaka powtarzają, że dążą do obalenia globalnej hegemonii Stanów Zjednoczonych na rzecz „bardziej sprawiedliwego” świata policentrycznego. Jest to czysta propaganda bądź paranoiczny ogląd rzeczywistości przez tamtejsze elity polityczne, ponieważ amerykańska hegemonia odeszła w przeszłość wraz z inwazją USA na Irak i kryzysem finansowym 2007-2009. Obecna konstrukcja świata opiera się na istnieniu kilku centrów siły, tylko że żadnym z nich nie jest ani Moskwa ani Teheran. Jednak idea obalenia dominacji USA, jakoby pragnących odebrać Iranowi i Rosji suwerenność przez narzucanie im swojego ustroju politycznego, kultury i niesprawiedliwego dyktatu gospodarczego, stanowi dla obu reżimów potrzebę egzystencjalną. W irańską teokrację i putinizm wpisana jest bowiem konfrontacyjna trajektoria lotu – nieustanna walka przeciwko Ameryce, nazizmowi, szatanowi, liberalizmowi, Ukrainie, zagranicznej agenturze, piątej kolumnie, moralnemu zepsuciu, itd.- przez co państwo znajduje się w ciągłym stanie turbulencji, które wymagają silnego lidera, permanentnej militaryzacji państwa i mobilizacji społeczeństwa, a także wyrzeczeń materialnych nie-obywateli. Konfrontacyjna trajektoria lotu wytwarza też „pozytywne emocje”- fatamorganę mocarstwowości i totalnej suwerenności, które pozwalają przełknąć codzienne trudności i coraz większą represyjność reżimu, a przecież tylko twardy reżim może przeprowadzić walczące „mocarstwo” przez para-religijne zadanie stworzenia sprawiedliwego policentrycznego świata.

Prawda jednak wygląda na nieco bardziej banalną. Iran i Rosja należą do klubu antyzachodnich autorytaryzmów: obok Wenezueli, Białorusi, Korei Północnej, Kuby i Chin, które w mniejszym lub większym stopniu znajdują się pod parasolem gospodarczym mocarstwa chińskiego. Pozwala im to bowiem bez reformowania niewydolnych, archaicznych reżimów, stawiać wobec Zachodu kolejne żądania koncesji w międzynarodowym porządku gospodarczym i politycznym oraz systemie bezpieczeństwa. Oczywiście dzieje się to zawsze pod pretekstem dyskryminowania Iranu i Rosji przez tenże Zachód, a lista krzywd które winny być zrekompensowane nie ma końca.

Wspólnota zamordyzmu

Po nałożeniu najbardziej dotkliwych pakietów sankcyjnych na Rosję w pierwszych miesiącach wojny, jej analitycy i politycy powoływali się na doświadczenia Iranu, który w reżimie sankcyjnym funkcjonuje od 1979 roku. Rosjanie podkreślali, że brak zachodnich technologii i rynków zbytu oraz permanentny kryzys gospodarczy, nie doprowadził do wybuchu kolorowej rewolucji, upadku reżimu i załamania irańskiego państwa. Nie pozbawił także Iranu statusu regionalnego mocarstwa. W rosyjskiej narracji Iran dostosował się do funkcjonowania w warunkach odizolowanej, obłożonej sankcjami gospodarki, np. przechodząc na produkcję własnych samochodów, uzbrojenia i części do samolotów.

Powoływanie się na „pozytywny” przykład Islamskiej Republiki to zabieg propagandowy ponieważ równanie w dół do Iranu oznaczałoby hiobową degradację poziomu życia w Rosji. Według Banku Światowego dochód PKB w przeliczeniu na 1 mieszkańca Iranu wynosi zaledwie 2,8 USD (133 miejsce na świecie), podczas gdy w Rosji 12,1 USD (62 miejsce). Z drugiej jednak strony, odwołanie się do „pozytywnego” przykładu Islamskiej Republiki oznacza wspólny dla post kagiebistów i ajatollahów sposób myślenia o państwie. Władimir Putin i Chamenei poświęcają dobrobyt Rosjan i Irańczyków w imię siły militarnej „mocarstwa”, która stanowi najważniejszy instrument oddziaływania na środowisko międzynarodowe. Nawet jeśli ubóstwo i brak perspektyw awansu społecznego miałyby doprowadzić do wybuchu masowych protestów – które w optyce Putina i Chameneiego są przecież synonimem amerykańskiej ingerencji w wewnętrzne sprawy pod postacią kolorowej rewolucji – obaj przywódcy gotowi są na masowe użycie siły, tak jak robi to od września reżim ajatollahów wobec antyrządowych protestów.

Rosyjsko-irańska wspólnota polega również na tym, że jeśli stłumienie protestów kosztować będzie dziesiątki tysięcy istnień ludzkich, ani Kreml ani ajatollahowie- a także inni przywódcy klubu autorytaryzmów z Xi Jinpingiem na czele – nie wyrażą krytyki wobec brutalności służb, łamania praw człowieka i ofiar śmiertelnych. Wszak wewnątrz klubu autorytaryzmów jest to „wewnętrzna sprawa każdego państwa” oraz cena, jaką należy zapłacić za suwerenny opór wobec dictum Zachodu. Wyjątek stanowią represje – prawdziwe bądź urojone – dokonywane za granicą wobec etnicznych Rosjan i szyitów, gdyż dają one pretekst do interwencji zbrojnych.

Przemoc państwowa – obok telewizyjno-internetowej propagandy – stanowi najsilniejszy firewall dla przywilejów, majątku i władzy elit rządzących, zwłaszcza kiedy niewydolna gospodarka autorytaryzmów ulega erozji i nie jest w stanie zapewnić większości społeczeństwa ani stabilności ani perspektyw rozwoju. Wówczas sankcje Zachodu jedynie pomagają propagandzie uzasadnić trudności gospodarcze i represje reżimu, jako obronę przed zagraniczną ingerencją, odsuwając w niebyt informację na  temat wysokości majątków reżimowego establishmentu.

Między Iranem i Rosją istnieje jednak pewna różnica. Teokratyczny reżim ajatollahów posiada bardziej przekonujący mandat do użycia przemocy niż konstrukcja putinowska. Spora część duchownych, intelektualistów i szefów struktur siłowych w Iranie gotowa jest na mordowanie protestujących w imię szczerej wiary w obronę państwa o boskim rodowodzie i egzystującego w oparciu o odwieczne boskie prawa. Dotyczy to także szeregowych funkcjonariuszy irańskiej administracji państwowej i służb tłumiących manifestacje. W przypadku rosyjskiego aparatu bezpieczeństwa, administracji i kremlowskich decydentów – oprócz Władimira Putina – niewielu pokłada wiarę w historyczną misję Rosji, konserwatywne wartości podniesione do rangi ideologii państwowej, a także celowość ostrej konfrontacji z Zachodem, drastycznego obniżania poziomu życia i ulicznej kaźni, gdyby doszło do wybuchu takich protestów, jak obecnie w Iranie. Nie jest również pewne, jak zachowałaby się wówczas armia czy nawet Federalna Służba Bezpieczeństwa. Z pewnością jednak mandat religijny ani aksjologiczny nie stałby się czynnikiem mobilizującym struktury siłowe i polityków do przeprowadzenia krwawej rozprawy z protestującymi, ponieważ w zdecydowanej większości towarzyszy im cyniczny imperatyw zachowania majątków i władzy. Być może również ochrony integralności terytorialnej państwa, ale jako źródła dochodu. Wszelkie wybory aksjologiczne rosyjskiej elity to postmodernistyczna mimikra szklanego ekranu, w przeciwieństwie do ajatollahów, którzy biorą swą wiarę całkiem poważnie.

Graliśmy uczciwie: ty oszukiwałeś, ja oszukiwałem

Mimo podobieństw w sposobie myślenia o państwie, opłacalność współpracy Iranu i Rosji stoi pod dużym znakiem zapytania. Dla Kremla najważniejsza jest obecnie współpraca wojskowa. Od 2019 roku Iran, Rosja i Chiny przeprowadzają wspólne ćwiczenia okrętów wojennych, do których okazjonalnie dołączają takie kraje jak Kuba i Wenezuela. Od kilku lat irańskie i rosyjskie oddziały specjalne organizują też wspólne ćwiczenia, a instruktorzy wojskowi konsultacje.

Wiemy już, że Rosjanie używają przeciwko Ukrainie irańskich dronów, służących do ataków na infrastrukturę energetyczną i krytyczną – zwłaszcza budynki mieszkalne, podczas których giną cywile. W przyszłym roku w Rosji ruszyć ma wspólna linia produkcyjna dronów. Amerykański wywiad donosi, że do Rosji trafiły też irańskie pociski balistyczne, wyposażone w większe głowice niż drony, wobec których ukraińska armia ma jeszcze mniejsze możliwości obrony.

W zamian Rosja prawdopodobnie już teraz dostarcza irańskiej armii zaawansowany sprzęt i komponenty wojskowe, w tym śmigłowce i systemy obrony powietrznej. Prawdopodobnie w przyszłym roku zostanie uruchomiona sprzedaż rosyjskich myśliwców wielozadaniowych Su-35.

Rosyjsko-irański handel uzbrojeniem to jedno z ważniejszych spoiw współpracy, a irańskie drony i pociski balistyczne pozwalają Rosji terroryzować ludność cywilną Ukrainy. Jednak irański sprzęt wojskowy nie przechyli szali zwycięstwa na korzyść Moskwy, ponieważ nie może on konkurować z uzbrojeniem zachodnim, zwłaszcza amerykańskim. Innymi słowy, Putin nie może oczekiwać, że współpraca wojskowa z Iranem pomoże mu osiągnąć jego imperialne cele w Ukrainie. Z drugiej strony, agresja Rosji do tego stopnia obnażyła zawodność rosyjskiego uzbrojenia i rosyjskiej myśli wojskowej, że wątpliwe, by Iran chciał uczynić z rosyjskich dostaw fundament swojego uzbrojenia, tak jak na przykład Polska ze sprzętu amerykańskiego. Tym bardziej, że dąży do niezależności zbrojeniowej, inwestując we własny przemysł.

Teheran i Moskwa stoją po stronie reżimu Asada w Syrii, który przetrwał tak samo dzięki rosyjskiej interwencji zbrojnej, jak irańskim doradcom wojskowym i zorganizowanym przez Iran milicjom. Jednak wielowektorowa polityka Rosji na Bliskim Wschodzie powoduje, że bierze ona pod uwagę antyirańskie interesy Izraela, dopuszczając chociażby izraelskie naloty na pozycje sponsorowanego przez Iran Hezbollahu i proirańskich milicji.

Kontynuuje też współpracę z największym rywalem Teheranu w regionie, czyli Arabią Saudyjską. Dlatego trudno mówić o rosyjsko-irańskiej symfonii, tak w Syrii, jak i na całym regionie Bliskiego Wschodu. To raczej partnerstwo z przymusu, pełne nieufności, wzajemnych pretensji i ciągłych zmian frontu.

Równie instrumentalnie Rosja podchodzi do Wspólnego Kompleksowego Planu Działania (JCPOA) z 2015 roku, mającego odroczyć lub zakończyć zdolność Teheranu do budowy broni jądrowej. Kreml w latach 2014-2015 naciskał na Iran, by powstrzymał się od podejmowania dalszych kroków w kierunku zdobycia broni jądrowej, ponieważ nie chciał rozprzestrzeniania broni nuklearnej na Bliskim Wschodzie. Były minister spraw zagranicznych Iranu Javad Zarif, oskarżał Moskwę o sabotowanie JCPOA i wykorzystywanie irańskich sił lądowych w Syrii. Po wybuchu wojny w Ukrainie, Kreml zmienił taktykę. W marcu groził zerwaniem negocjacji JCPOA w Wiedniu, aby wywrzeć nacisk na państwa zachodnie, by te nie wspierały gospodarczo i militarnie Ukrainy. Następnie Rosjanie zagłosowali w ONZ przeciwko rezolucji Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej, która domagała się współpracy Iranu z ONZ, jednocześnie nie sprzeciwiając się wyłączeniu przez Irańczyków kilku kamer Międzynarodowej Agencji w obiektach jądrowych. Innymi słowy, JCPOA traktowany jest przez Rosję wyłącznie w kategorii tymczasowej dźwigni nacisku na Zachód.

Stąd też elity irańskie mimo współpracy z Rosją, nie ufają jej i mają świadomość, że podpisane kontrakty, zawarte umowy i koalicje mogą w każdej chwili zostać przez nią zerwane. Jak powiedział Ali Szamchani, były sekretarz irańskiej Najwyższej Rady Bezpieczeństwa Narodowego – obecnie koordynator współpracy politycznej i wojskowej irańsko-rosyjskiej:

40 lat doświadczenia nauczyło nasz naród, że poleganie na mocarstwach zachodnich lub wschodnich nie zagwarantuje ani naszych praw, ani naszego bezpieczeństwa.

ali szamchani

Gospodarka: wielkie ambicje, małe możliwości

Jeszcze gorzej wyglądają perspektywy współpracy gospodarczej, mimo hucznych zapowiedzi obu państw. W trakcie kilkunastu rosyjsko-irańskich spotkań 2022 r., podpisano memorandum przewidujące rosyjskie inwestycje w irańskie projekty gazowe o wartości 40 mld USD, z których 1/8 zaczęła być realizowana. Jednak zagospodarowanie irańskich złóż wymaga specjalnych rur, które produkowane są w państwach UE i Japonii, a więc nie mogą być sprzedane ani Rosjanom ani Irańczykom ze względu na sankcje. Jeszcze mniej nadziei budzi zaangażowanie Rosji w tworzenie od podstaw irańskich stacji LNG. Oprócz braku technologii po obu stronach, problemy kadrowe Irańczyków, korupcja i subsydiowane ceny gazu dla ludności powodują, że postawienie na nogi irańskiego sektora LNG wymaga ryzykownych inwestycji, gdzie wątpliwy jest chociażby zwrot poniesionych kosztów.

Podpisane porozumienia zakładają też, że Rosja będzie przesyłać gaz do Iranu przez Azerbejdżan – być może też Turkmenistan, który następnie zostanie wykorzystany w gęsto zaludnionych regionach północno-zachodniej części Republiki Islamskiej. Z kolei irański gaz miałby trafić do Turcji, Iraku, a w jeszcze dalszej przyszłości do Armenii, Afganistanu, Omanu i Pakistanu. Są to jednak mgliste plany. Azerbejdżan i Turkmenistan, bogate w zasoby gazu, a więc będące bezpośrednią konkurencją dla Iranu, na razie nie wyraziły zgody, by stać się terytorium przesyłowym, i wątpliwe czy tak się stanie. Po drugie, każde państwo będzie obawiało się zakupu gazu z Iranu, ponieważ spowoduje to nałożenie amerykańskich i unijnych sankcji. Ponadto, Iran stanowi bezpośrednią konkurencję także dla Rosji, gdyż oba państwa zajmują pierwsze i drugie miejsce na świecie pod względem rezerw gazu. O ile jednak w 2021 r. Rosja wyeksportowała 241 mld3 gazu, o tyle Teheran zaledwie 17 mld3. Kreml będzie dążyć do tego, by utrzymać ten stan rzeczy – chociażby przez stosowanie dumpingu – zwłaszcza w odniesieniu do bardzo chłonnego rynku tureckiego. Tym bardziej, że zdaje sobie sprawę z tego, że Irańczycy gdyby nie sankcje najchętniej zastąpiliby Rosję na rynku europejskim jako główny dostawca gazu.

W grudniu 2022 roku wszedł w życie unijny zakaz importowania rosyjskiej ropy drogą morską, a od lutego 2023 roku zacznie działać zakaz dostaw rosyjskich produktów ropopochodnych. Rosjanie liczą, że Iran nie zwiększy wydobycia ropy naftowej, tym samym utrzymując jej wysokie ceny na rynkach światowych oraz otwierając długofalową współpracę obu państw w rozwiązywaniu kryzysów energetycznych. Jednak w przypadku ropy naftowej sprawa ma się dokładnie tak samo jak w kwestii gazu. Jeśli zostałby przywrócony JCPOA i zniesione sankcje, ajatollahowie dążyliby do zastąpienia Rosjan na bogatym rynku europejskim.

Moskwa chciałaby, aby irański przemysł lotniczy i samochody podratował rosyjską produkcję samochodów i części do samolotów. Jednak oba przemysły w Iranie znajdują się w głębokim kryzysie z powodu zachodnich sankcji, przestarzałych technologii, niskich standardów bezpieczeństwa, zbyt wysokich kosztów produkcji i deficytu budżetowego. W wyniku tego ostatniego, Iran nadal nie spłacił długu 500 mln USD wobec Rosji za budowę elektrowni atomowej w Buszehr, a tegoroczny plan budowy przez Rosjan elektrowni Sirik i elektryfikacji irańskich kolei, ma zostać sfinansowany z rosyjskiego kredytu w wysokości 5 mld USD.

Biorąc pod uwagę możliwości rosyjsko-irańskiej współpracy gospodarczej, zapowiedzi Putina i Chameiniego zwiększenia wymiany handlowej z 6 mld USD do 30 mld USD, co odpowiadałoby wolumenowi rocznej wymiany Rosji i Turcji, są nierealne.

Obecna wartość rosyjsko-irańskich obrotów handlowych stanowi mniej niż 1 proc. całkowitego handlu zagranicznego Rosji.

Oba państwa mimo ambitnych planów i coraz szerszego handlu uzbrojeniem, nie mają sobie zbyt wiele do zaoferowania, dlatego odwołują się do widowiskowych projektów, których realizacja w większości wymagałyby zmiany sytuacji międzynarodowej i systemowej reformy obu reżimów.

Friends in need are friends ind***

Doświadczenia ostatnich 20 lat pokazują, że i Moskwa i Teheran, gdyby tylko mogły, porzuciłyby wizję „strategicznej współpracy” na rzecz zniesienia sankcji Zachodu, by rozwijać z nim wymianę handlową. Charakterystyczną cechą relacji rosyjsko-irańskich jest to, że oba państwa definiują swoje stosunki jako „bliskie partnerstwo” dopiero wtedy, gdy Zachód spycha je sankcjami do głębokiej defensywy, a ich elity polityczne tracą nadzieję na możliwość poprawy relacji z państwami Unii Europejskiej i Stanami Zjednoczonymi – dokładnie tak jak po rosyjskiej inwazji w Ukrainie. Obecna współpraca wynika z tego, że Putin i ajatollahowie, porzucili wszelkie nadzieję na poprawę relacji z Zachodem. Irańczycy przestali wierzyć w możliwość reaktywowania JCPOA, a tym samym zniesienia sankcji i dostarczania do Europy własnych surowców. Z kolei Putin nie liczy na odbudowę relacji z Zachodem, ponieważ nie wycofa się z Ukrainy, albowiem zagrażałoby to bezpieczeństwu jego samego i jego rodziny. Dlatego też skazane na siebie i pozbawione lepszych alternatyw, Iran i Rosja podejmują współpracę w ograniczonym zakresie ze względu na niewielkie potencjały gospodarcze.

Foto: PAP/Newscom


DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!

Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.

Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:

95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Dr Jakub Benedyczak Dr Jakub Benedyczak. Dziennikarz i analityk zajmujący się Rosją i Europą Wschodnią. Jego teksty ukazują się w Onecie, Magazynie TVN24 i Nowej Europie Wschodniej. Prowadzi audycje w Radiu 357 oraz wykłada na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w Rosji w organizacji praw człowieka oraz jako analityk ds. Rosji w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Obronił doktorat z pogranicza politologii i filmoznawstwa nt. polityki w kinie rosyjskim ery putinowskiej.

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
  • Publikacje, Rosja

Oko na Rosję: Przegląd wydarzeń – maj 2025

Autorzy: Ksawery Stawiński, Adam Jankowski 08.05.25 Umowa Surowcowa Ósmego maja ukraiński parlament ratyfikował tak zwany Mineral Deal. Oficjalna, mniej dźwięczna,…
  • Adam Jankowski
  • 15 czerwca, 2025
  • Chiny, Indo-Pacyfik, Publikacje, Unia Europejska

PRZEGLĄD WYDARZEŃ UE-CHINY MAJ 2025

Autorzy: Mikołaj Woźniak, Konrad Falkowski. Wsparcie merytoryczne: Łukasz Kobierski 9.05. Słowacko-chińskie rozmowy w Moskwie Na tle uroczystości związanych z obchodami…
  • Mikołaj Woźniak
  • 15 czerwca, 2025
  • Analiza, Nowe technologie, Publikacje

Suwerenność technologiczna – nowe wyzwanie dla geopolityki europejskiej

W XXI wieku bardziej niż kiedykolwiek rywalizacja państw przeniosła się do sfery technologii. W związku z tym od kilkunastu lat…
  • dr Tomasz Pawłuszko
  • 8 czerwca, 2025
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Dr Jakub Benedyczak Dr Jakub Benedyczak. Dziennikarz i analityk zajmujący się Rosją i Europą Wschodnią. Jego teksty ukazują się w Onecie, Magazynie TVN24 i Nowej Europie Wschodniej. Prowadzi audycje w Radiu 357 oraz wykłada na Uniwersytecie Warszawskim. Pracował w Rosji w organizacji praw człowieka oraz jako analityk ds. Rosji w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych. Obronił doktorat z pogranicza politologii i filmoznawstwa nt. polityki w kinie rosyjskim ery putinowskiej.
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Oko na Rosję: Przegląd wydarzeń – maj 2025
    przez Adam Jankowski
    15 czerwca, 2025
  • PRZEGLĄD WYDARZEŃ UE-CHINY MAJ 2025
    przez Mikołaj Woźniak
    15 czerwca, 2025
  • Suwerenność technologiczna – nowe wyzwanie dla geopolityki europejskiej
    przez dr Tomasz Pawłuszko
    8 czerwca, 2025

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Geopolityka NATO Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2024 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas