Autorzy: Maciej Pawłowski, dr Aleksander Olech.
Maghreb to wspólnota państw w regionie powszechnie określanym jako Afryka Północna. Kraje te graniczą bezpośrednio z Morzem Śródziemnym i Oceanem Atlantyckim. Przed uzyskaniem przez wiele państw w Afryce niepodległości w XX wieku określenie „Maghreb” najczęściej odnosiło się do mniejszego obszaru, znajdującego się między Morzem Śródziemnym na północy a górami Atlas na południu. Termin ten był używany w odniesieniu do zachodniego regionu Morza Śródziemnego w przybrzeżnej Afryce Północnej, a w szczególności do Algierii, Maroka i Tunezji. Obecnie jest zamieszkiwany w większości przez Arabów oraz skoligaconych z nimi Berberów. Postrzeganie regionu przez państwa z Europy zaczęło zmieniać się dopiero po 1989 r., kiedy Libia, Tunezja, Algieria, Maroko i Mauretania podpisały w Marakeszu utworzenie Arabskiej Unii Maghrebu (AUM) – struktury, której celem jest stworzenie wspólnego rynku gospodarczego, swobodnego przepływ osób i towarów, a także unii celnej.
Na przełomie 2010 i 2011 r. w państwach omawianego regionu doszło do fali protestów, które rozbudziły wśród społeczności nadzieje na nowy, demokratyczny okres w ich, mimo wszystko, młodej historii. Jednak nadzieje na demokratyczne przemiany okazały się płonne. Do reform faktycznie doszło, ale przybrały one raczej charakter ogólny. Algierię i Maroko wydarzenia te dotknęły w niewielkim stopniu. W Libii doszło do wybuchu wojny, która trwa już ponad 10 lat. W Tunezji, która dotychczas wydała się pozytywnym przykładem trwałych, demokratycznych przemian, dokonuje się zwrot w kierunku prezydenckiego autorytaryzmu. W związku z powyższym kluczowe jest, aby spojrzeć na problematykę Afryki Północnej z perspektywy wyzwań dla Europy, co posłuży za drogowskaz w procesie kształtowania szans na rzecz współpracy Starego Kontynentu z krajami Maghrebu.
Od 2015 r. tysiące uchodźców migruje z Maghrebu do Europy. Prowadzi to do globalnego impasu w relacji Afryka-Europa, w której niezbędne jest zrozumienie i stała współpraca. Napływ migrantów, głównie ekonomicznych, prowadzi do nieporozumień, gdyż zupełnie inne są interesy gospodarcze i społeczne obu stron. Ponadto państwa europejskie były kilkukrotnie ofiarami ataków terrorystycznych, co również negatywnie wpłynęło na tę relację z uwagi na fakt, że zamachowcami byli obywatele pochodzący z Afryki Północnej. Wewnątrzkontynentalna migracja również stanowi ogromne zagrożenie, gdyż dziesiątki milionów osób koczuje w Afryce Centralnej, przemieszczając się na północ. Zagrożenia terrorystyczne oraz związane z nieuregulowaną migracją powodują, że na terenie Afryki Północnej i Morza Śródziemnego zaangażowane są misje wojskowe zarówno UE, jak i NATO.
Celem niniejszego raportu jest przybliżenie polskim czytelnikom problematyki regionu, który w obliczu rosnącej globalnej rywalizacji między USA i UE z jednej strony a Chinami i Rosją z drugiej, będzie mieć coraz większe znaczenie.
Pod uwagę wzięto zmiany w Algierii, Maroku, Libii oraz Tunezji. Autorzy w opracowaniu starają się odpowiedzieć na pytania, czy Arabska Wiosna faktycznie wpłynęła na sytuację w państwach, jak zmieniają się zagrożenia bezpieczeństwa oraz jak wygląda, i w którą stronę powinna zmierzać współpraca państw Maghrebu z krajami UE. Zdecydowano, iż pod uwagę należy wziąć ostatnie zmiany w polityce wewnętrznej, które są kluczowe dla bieżącego postrzegania problematyki rozwoju politycznego państw Maghrebu. Nie ujęto w badaniach Mauretanii i Sahary Zachodniej ze względu na ich marginalną rolę we współpracy z UE oraz niewielką rolę w procesach zachodzących po Arabskiej Wiośnie. Państwa Maghrebu zostały także przeanalizowane pod kątem ich potencjału w roli rynków zbytu dla europejskich towarów i usług oraz roli dostawcy surowców energetycznych do państw członkowskich UE.
JEŻELI DOCENIASZ NASZĄ PRACĘ, DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!
Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.
Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:
95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”.
Comments are closed.