Email · kontakt@ine.org.pl
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
Instytut Nowej Europy Instytut Nowej Europy
  • O nas
  • Publikacje
    • Analizy
    • Wideo
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
    • Raporty
    • Mapy
    • ZOBACZ WSZYSTKIE PUBLIKACJE
  • Programy
    • Europa
    • Indo-Pacyfik
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
    • Bezpieczeństwo
    • Trójmorze
    • STRONA PROJEKTU
      TRÓJMORZE (ENG)
  • Kontakt – Kariera
  • Polish-Czech Forum
  • PolskiPolski
    • EnglishEnglish
paź 01
Analiza, Armenia, Azerbejdżan, Europa Wschodnia, Gruzja, Kaukaz, Piłka nożna, Publikacje, Rosja

Armenia – Azerbejdżan. Futbol na tle konfliktu

1 października, 2020

Analiza w skrócie:

– Armenia i Azerbejdżan od upadku ZSRR są zaangażowane w konflikt o Górski Karabach, a ostatnie dni przyniosły ponowną eskalację działań;

– Problem istnieje jednak od ponad wieku, a sporny region administracyjnie został przyznany Azerbejdżanowi wbrew faktycznemu składowi etnicznemu regionu;

– Futbol nabiera znaczenia w relacjach między stronami sporu w 1987 roku i jego rola w całym konflikcie okazuje się być na tyle istotna, że UEFA jednoznacznie zabroniła rozgrywania meczów między reprezentacjami oraz klubami z Armenii oraz Azerbejdżanu;

– Na europejskiej arenie sportowej z sukcesami występuje azerski klub Qarabağ FK, którego znaczenie w długofalowej perspektywie buduje tożsamość azerską wokół spornego regionu. Efektem tego staje się postrzeganie problemu Górskiego Karabachu w globalnej opinii publicznej;

– Ormiański piłkarz Henrikh Mkhitaryan nie pojawił się w finale Ligi Europy UEFA, który w 2019 roku był rozgrywany w Baku, co zostało odebrane jako manifestacja polityczna ze strony Armenii;

– Ostatnie wydarzenia, które eskalowały 27 września 2020 roku, ugruntowały sojuszniczą pozycję Turcji względem Azerbejdżanu oraz Rosji wobec Armenii. Przeniesione Mistrzostwa Europy w 2020 na przyszły rok również zapowiadają się jako manifestacja polityczna, ze względu na zaplanowane występy reprezentacji Turcji w Baku.

Ostatnie dni przyniosły gwałtowną eskalację konfliktu między Armenią oraz Azerbejdżanem. Oba kraje, które nie utrzymują ze sobą stosunków dyplomatycznych, zmobilizowały swoje siły zbrojne wokół Górskiego Karabachu, który dzieli te państwa od dekad. W czwartek 1 października Legia Warszawa rozegra mecz z mistrzem Azerbejdżanu Qarabağ FK w ramach IV rundy eliminacyjnej do Ligi Europy UEFA. Warto z tej okazji przypomnieć czego dotyczy konflikt oraz gdzie na tym tle znajduje się futbol, który wyraża w tym regionie wiele skrajnych emocji.

Sporny region – Górski Karabach

Na liczącej ponad 1000 km granicy azersko-armeńskiej nie ma ani jednego przejścia granicznego. Kraje nie utrzymują stosunków dyplomatycznych i formalnie są w stanie wojny. Taka sytuacja trwa już ponad 25 lat, ale swoje korzenie ma jeszcze wcześniej, bo przed I wojną światową.

Po upadku Imperium Rosyjskiego na Kaukazie zaczęła się batalia zamieszkujących go narodów o niepodległość i granice ich terytoriów. Największy spór toczył się między Azerbejdżanem i Armenią o obszar Górskiego Karabachu – geograficznie uznawany za część Azerbejdżanu, ale zamieszkiwany w ponad 94% przez Ormian.

Po utworzeniu Związku Radzieckiego jego władze zdecydowały o utworzeniu Nagórno-Karabachskiego Obwodu Autonomicznego (NKAO), będącego częścią Azerbejdżańskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Przez kolejne lata Armeńska Socjalistyczna Republika Radziecka ubiegała się o włączenie Górskiego Karabachu w swoje granice, lecz sowieccy dygnitarze nie dali się przekonać nawet 45 tysięcom listów od mieszkańców NKAO, które zostały wysłane w 1965 roku.

Na przestrzeni lat, część zamieszkujących Karabach (Górski Karabach oraz Nizinny Karabach) Ormian decydowała się emigrację. Struktura etniczna zaczęła się też zmieniać z powodu wyższej dzietności w rodzinach azerskich. Ale chociaż do 1989 odsetek Ormian w całym regionie Karabachu spadł do 77%, to pozostali oni dominującą grupą i nie porzucili planów samostanowienia.

Na froncie

Powolny, ale jednak zmieniający się na niekorzyść Ormian trend demograficzny sprawił, że głosów nawołujących do przyłączenia regionu do Armeńskiej SRR było coraz więcej. W drugiej połowie lat 80. karabachski parlament opowiedział się za unifikacją z Armenią, ale władze ZSRR ponownie odrzuciły taki scenariusz. W regionie coraz częściej dochodziło do incydentów na tle etnicznym. Wielu Azerów w obawie o swoje życie, zdecydowało się na opuszczenie Górskiego Karabachu. Część z nich została przez władze azerskie przesiedlona do Sumgaitu. W mieście narastały nastroje antyarmeńskie, których efektem były masowe demonstracje. Po jednej z nich, część demonstrantów zaczęła atakować Ormian zamieszkujących miasto, w wyniku czego zginęły 32 osoby.

Kolejne miesiące przynosiły kolejne demonstracje, starcia i ofiary śmiertelne, a konflikt przerodził się z czasem w regularną wojnę. Po początkowych sukcesach wojsk azerskich, wspierani przez Rosję Ormianie przeszli do udanej kontrofensywy. W międzyczasie Azerbejdżan cofnął regionowi status autonomii, z kolei władze spornej republiki proklamowały niepodległość. Negocjacje pokojowe zakończyły się w maju 1994 podpisaniem zawieszenia broni. Konflikt kosztował życie kilkudziesięciu tysięcy osób, a ponad milion został przymusowo przesiedlonych.

Map

Description automatically generated
żródło: opracowanie własne

Koniec wojny, brak pokoju

Pomimo upływu lat, Armenia nadal stoi na stanowisku, że Górski Karabach powinien zyskać niepodległość lub przynajmniej szeroką autonomię; Azerowie nie chcą o tym słyszeć.

Sytuacja w regionie wydawała się być spokojniejsza, lecz mimo to incydentów nie brakowało. Od 2016 roku, kiedy to miała miejsce „czterodniowa wojna” (w której wg różnych szacunków zginęło od 250 do 1800 osób), dochodziło do regularnych aktów przemocy w postaci ostrzeliwania pozycji wojsk drugiej strony spory, a także porwań i zabójstw. W maju 2020 roku siły zbrojne Azerbejdżanu, pomimo pandemii koronawirusa COVID-19, z którą oba kraje sobie nie radzą, rozpoczęły ćwiczenia wojskowe w pobliżu tzw. Linii Kontaktowej (pasmo górskie Murovdag, które jest naturalną granicą pomiędzy Azerbejdżanem i Republiką Górskiego Karabachu, uznawaną przez OBWE).

O tym, że relacje między Armenią a Azerbejdżanem są niekiedy bardzo brutalne świadczy incydent z 2004 roku, który jest jednym z głośniejszych wątków w konflikcie. Chodzi o  zabójstwo porucznika armii armeńskiej Gurgena Margaryana przez oficera azerskiej armii Ramila Seferova. Doszło do tego w pokoju hotelowym, w czasie seminarium szkoleniowego NATO w Budapeszcie. Narzędziem zbrodni był topór, a Seferov został aresztowany i skazany na dożywocie na Węgrzech. Na mocy konwencji strasburskiej został w 2012 roku przekazany do Azerbejdżanu, gdzie powitano go jako bohatera narodowego. W Armenii jest to rzecz jasna jeden z wrogów publicznych numer 1.

Konflikt a futbol

Z piłkarskiej perspektywy problem Górskiego Karabachu przez wiele lat w zasadzie nie istniał. Nie było żadnych przesłanek, by kluby armeńskie i azerskie nie mogły ze sobą rywalizować. Mecze rozgrywano, a trybuny były wolne od złych emocji. Zmiana nastąpiła w 1987 roku, kiedy społeczno-polityczne relacje w regionie uległy zaognieniu.

Znając zdolność futbolu do rozpalania ogniska konfliktów, na najwyższym szczeblu zdecydowano żeby unikać rozgrywania meczów między armeńskimi i azerskimi klubami. Sowieci zrobili z futbolem to samo, czego kilkadziesiąt lat wcześniej dokonano z granicami – piłkarski Górski Karabach podzielono zupełnie nielogicznie.

Poza szczeblem centralnym, kluby z regionu przydzielono do różnych lig regionalnych. Na przykład azerski Araz Nachiczewan zesłano do ligi Azji Centralnej. Armeński Karabach Stepanakert przeniesiono do części centralnej, gdzie grają same rosyjskie drużyny, a kilka innych armeńskich zespołów grało z klubami północno-kaukaskimi. Większość klubów udało się od siebie odseparować minimalizując właściwie do zera ryzyko zaostrzenia konfliktu.

Ale brak rozgrywanych meczów nie oznaczał braku politycznych zagrywek. W 1989 roku Karabach Stepanakert – dopingowany przez Ormian – zmienił wywodzącą się z rosyjskiego, tureckiego i perskiego języka nazwę regionu (Karabach) na Arcach – armeńskie określenie Górskiego Karabachu.

„Sprawiedliwy” remis

Spotkań między drużynami z Armenii i Azerbejdżanu nie dało się uniknąć na szczeblu centralnym w ramach ligi radzieckiej: Ararat Erywań oraz Neftci Baku rywalizowały ze sobą na najwyższym szczeblu piłkarskim przez wiele lat. Ararat spędził w niej 33 lata, a Neftci 27. Kreml znalazł jednak i na to sposób. Zbigniew Rokita przytacza słowa Walerija Mielnikowa z Futbolu na linii ognia „Azerscy i armeńscy zawodnicy byli zmuszeni grać ze sobą na neutralnych boiskach, a z góry przyszło rozporządzenie, że wszystkie ich spotkania mają kończyć się remisem”[1].Porównując wyniki między tymi zespołami widzimy potwierdzenie tych słów. Odgórna dyspozycja była klarowna. Uwagę zwracają nawet same remisowe rezultaty, które nie były wyższe niż 1:1. Każde kolejne dwie bramki mogłyby przecież dostarczyć sporą dawkę emocjonalną, a tego na trybunach armeńskich i azerskich Moskwa nie potrzebowała. Od urwanych krzesełek do wystrzału broni droga jest niedaleka.

Podczas gdy konflikt zmieniał się w wojnę, liga radziecka powoli ulegała destrukcji. Gruzini opuścili ją w 1990 roku i utworzyli własne rozgrywki. Kotajk Abowian i Neftci Baku teoretycznie muszą grać, ale nikt już nie próbuje sterować wynikami. Do meczów po prostu nie dochodzi. Kotajk nie jedzie do Baku, co kończy się walkowerem dla Azerów. Neftci nie jedzie do Abowian, zatem walkower przyznany Ormianom. W następnym roku spotkania zostają po prostu odwołane.

Statystyki meczów między Araratem (Armenia) a Neftci (Azerbejdżan) w ramach wszystkich rozgrywek ZSRR.

StatystykaArarat ErewańNeftci Baku
Zwycięstwa3121
Remisy2424
Porażki2131
Bramki zdobyte9670
Bramki stracone7096
źródło: wildstat.com

Reprezentacje, które nie rywalizują

Piłkarski poziom klubów z Armenii i Azerbejdżanu nie generował ryzyka spotkania w rozgrywkach europejskich, zatem nie analizowano sytuacji, w których to los zestawia drużyny reprezentujące Armenię i Azerbejdżan, dwa niepodległe już państwa.

Do takiego pojedynku nigdy nie doszło, ale po ponad dekadzie od zawieszenia broni, reprezentacje Armenii oraz Azerbejdżanu trafiają do jednej grupy eliminacji do Euro 2008. Zbliżające się dwa mecze miały być pierwszymi w historii. UEFA jeszcze nie identyfikowała spotkania między tymi krajami jako zagrożenia, ale spodziewali się tego sami Ormianie oraz Azerowie. Negocjacje co do rozegrania dwumeczu trwały długo. Ormianie deklarowali chęć przyjazdu do Baku oraz przyjęcie reprezentacji Azerbejdżanu w Erywaniu, przy zapewnieniu całkowitego bezpieczeństwa. Azerowie z kolei wetowali propozycję, ze względu na zbyt duże ryzyko zaognienia konfliktu społecznego po własnej stronie. Ormianie zaproponowali zatem, by rozegrać mecz przy pustych trybunach. Azerowie ponownie odmówili akceptacji takiego rozwiązania. Pojawił się więc pomysł meczu na neutralnym terenie. Azerska strona blokowała także i ten koncept. Parcie Ormian do rozegrania całego dwumeczu nie powinno jednak dziwić. W owym czasie, reprezentacja Armenii była w lepszej formie niż ich rywale. Potrafili w Erywaniu ograć późniejszego triumfatora grupy (Polskę) oraz zremisować z Portugalią 1:1. Azerowie panicznie bali się porażki, której znaczenie mogło wybiec daleko poza stadion. Z drugiej strony nacisk Ormian również nie powinien dziwić, gdyż ewentualne zwycięstwo wykorzystaliby do próby budowy kampanii wizerunkowej opartej o resentymenty powojenne oraz rewanżu w duchu sportowej rywalizacji – a znaczenie społeczne tego typu zabiegu mogłoby na nowo obudzić nastroje narodowe. Ostatecznie do obu spotkań nie doszło. Zbyt duże napięcie oraz brak porozumienia między Ormianami, Azerami i UEFA ostatecznie pogrzebał możliwość rozegrania historycznych pojedynków.          

Biorąc pod uwagę wszystkie możliwe niebezpieczeństwa, UEFA podjęła decyzję, że drużyny narodowe i klubowe Armenii oraz Azerbejdżanu nie mogą zostać wylosowane do jednej grupy w żadnych rozgrywkach. Jest jednak pewien klub, który przywraca Azerbejdżan na mapę klubową Europy.

Klub z kaukaskiej Hiroshimy

Qarabağ FK – bo o tym klubie mowa – pochodzi z Agdam, czyli miasta, które geograficznie znajduje się w granicach spornego regionu, chodź leży tuż obok samego terenu Górskiego Karabachu. Agdam dzisiaj często określane jest jako „kaukaska Hiroshima” lub „miasto duchów”, które nie przetrwało nalotów armeńskiej armii podczas wojny. De iure miasto uznawane jest za azerskie, de facto kontrolowane jest przez Ormian. W takim środowisku ciężko o normalne funkcjonowanie klubu, który za czasów istnienia ZSRR nie dotarł do najwyższego szczebla, jednak zdołał w 1988 i 1990 roku zdobyć mistrzostwo regionu azerskiego. W 1993 roku zespół wyemigrował do stolicy Azerbejdżanu. Istniejący od 1951 klub dzisiaj rozgrywa swoje mecze w Baku i nie zapowiada się, aby w najbliższych latach wrócił do macierzystego miasta.

20-30 lat temu nikt nie przypuszczał, że pierwszym azerskim przedstawicielem w Lidze Mistrzów UEFA, co miało miejsce w sezonie 2017/2018, będzie klub akurat ze spornego regionu. Drużyna ta dzisiaj regularnie występuje w europejskich rozgrywkach i często wspomina się o niej w zachodnich mediach sportowych. Sytuacja sprawiła, że zespół ten stał się ambasadorem konfliktu. Fundamentalne znacznie zyskuje semantyka. Choć formalnie nazwa klubu brzmi Qarabağ FK, to często w relacjach tekstowych lub komentarzu meczowym wspomina się QarabağAgdam. Dodatkowo samo słowo „Qarabağ” oznacza po polsku „Karabach”. Buduje to jednoczesne skojarzenia Azerbejdżanu z miastem, co w ramach azerskich dyplomatycznych działań nation-branding ma ogromne znaczenie. Sukces sportowy łatwo identyfikować z pozycją państwa na świecie, regionem oraz miastem Agdam. Nazwa klubu tworzy zatem tożsamość azerską w miejscu o odmiennej strukturze etnicznej. Choć Agdam jest azerskim miastem, to w ogólnym ujęciu Górski Karabach już nie. W myśl koncepcji soft power w stosunkach międzynarodowych, która mówi, iż cel polityki zagranicznej państwa można uzyskać dzięki atrakcyjności kraju (kulturowej, społecznej lub np. właśnie sportowej), wyniki Qarabağ FK i częsta gra w europejskich pucharach ma bardzo duże znaczenie dla pozycji negocjacyjnej Azerbejdżanu w sprawie spornego regionu. Obok takich sportowych wydarzeń jak Igrzyska Europejskie z 2015 roku w Baku oraz obecność stolicy Azerbejdżanu jako miasta-gospodarza Euro 2020, wyniki najlepszego Azerskiego klubu powodują, że opinia publiczna na świecie jednoznacznie kojarzy Azerbejdżan jako administracyjnego właściciela regionu, choć struktura etniczna sugeruje inne rozwiązania. Sam klub także nie zapomina o konflikcie i na swojej stronie internetowej prezentuje kalendarium oraz przebieg wydarzeń, co jest nietypowym zabiegiem jak na klub piłkarski, jednak w zupełności zrozumiałym z punktu widzenia celów polityki Azerbejdżanu odnośnie Górskiego Karabachu.

Ormianin nie zagrał w finale Ligi Europy w Baku

Górski Karabach pozostaje pod jurysdykcją rządu nieuznawanej na świecie Republiki Górskiego Karabachu (obejmuje tereny dawnego NKAO oraz okupowane tereny – 7 dystryktów), która stale współpracuje w wymiarze politycznym, gospodarczym i wojskowym z Armenią. Polityki Armenii i RGK są ściśle ze sobą powiązane, czego dowodzi fakt, że Robert Kocharyan, pierwszy prezydent Republiki Górskiego Karabachu w latach 1994–1997, został następnie premierem Armenii od 1997 do 1998, a później jej prezydentem od 1998 do 2008 r. Ponadto RGK jest reprezentowana we wszelkich rozmowach pokojowych przez Erywań.

Zgodnie z polityką prowadzoną przez Azerbejdżan, każda osoba chcąca odwiedzić Górski Karabach, musi uzyskać azerską wizę. W przeciwnym razie trafia na czarną listę i staje się w Azerbejdżanie persona non grata. Przy okazji finału Ligi Europy UEFA w 2019 roku mieliśmy do czynienia z tego typu sytuacją. Jeden z klubów, Arsenal FC, nie mógł skorzystać ze swojego zawodnika Henrikha Mkhitaryana. Ormianin kilkukrotnie odwiedził Republikę Arcach, gdzie m.in. spotykał się z armeńskimi żołnierzami.

Przed finałem Ligi Europy UEFA w Baku pojawiły się doniesienia, że Mkhitaryan może po wylądowaniu w Baku zostać aresztowany. I chociaż trudno wyobrazić sobie taką sytuację, a władze Azerbejdżanu – przy osobistym zaangażowaniu ministra sportu – zapewniały, że zawodnikowi nic nie grozi zarówno ze strony służb państwowych, jak i niezadowolonych z jego przyjazdu Azerów, Mkhitaryan ostatecznie w Baku nie zagrał. Bardziej niż w kontekście obaw o własne bezpieczeństwo, należy tę sytuację rozpatrywać jako kolejną manifestację polityczną. Wszak dzięki jego absencji o kaukaskim konflikcie zrobiło się głośno, a w roli antagonisty wystąpił Azerbejdżan. Ormianie z satysfakcją przyjęli decyzję kapitana swojej piłkarskiej reprezentacji.

W sprawie spornego regionu nie brakowało także gestów ze strony armeńskiej. 3 października 2019 roku w ramach meczu fazy grupowej Ligi Europy UEFA między F91 Dudelange a wspomnianym Qarabağ FK doszło do incydentu z flagą Republiki Arcach, która była przyczepiona do drona, który pojawił się nad murawą w trakcie meczu. Ta sama flaga była wywieszona podczas meczu eliminacyjnego do Ligi Europy UEFA 17 lipca 2019 roku między Piastem Gliwice a BATE Borysów. Sprawa jest więc obecna w przestrzeni sportowej również dzięki działaniom strony armeńskiej. Te jednak są niewystarczające w porównaniu do działań działań Azerbejdżanu.

W XXI wieku Azerowie zorganizowali już ponad 30 międzynarodowych imprez sportowych. Każde z tych wydarzeń wpisuje się w politykę wizerunkową Azerbejdżanu, a przestrzeń sportowa jednoznacznie i aksjologicznie generuje pozytywne odczucia. Soft power Azerów przy wykorzystaniu wydarzeń sportowych długofalowo wpływa na globalną opinię publiczną w kwestii Górskiego Karabachu. Dodatkowo, na co warto zwrócić uwagę, w wielu tych wydarzeniach brali udział sportowcy z Armenii. I chociaż trybuny nierzadko reagowały na ich występy gwizdami, to do politycznych czy ksenofobicznych incydentów nie dochodziło.

Ani Armenia, ani Azerbejdżan nie zagrają na przeniesionym na przyszły rok Euro 2020. W Baku zostaną jednak rozegrane cztery turniejowe spotkania. Bardzo interesująco zapowiada się polityczna manifestacja oraz symbolika gestów wokół meczów reprezentacji Turcji, która na pewno rozegra dwa spotkania (z Walią oraz Szwajcarią) właśnie w Baku.

Sojusznicy w Ankarze i Moskwie

Według doniesień strony armeńskiej, czynny udział w obecnych działaniach operacyjnych biorą Turcy, którzy wspierają Azerów. Baku zaprzecza tym informacjom, jednakże i tutaj uwagę zwraca wątek sportowy, a mianowicie wyraz poparcia dla Azerbejdżanu ze strony tureckiego klubu Galatasaray SK. We własnych mediach społecznościowych klub ze Stambułu wyraził poparcie dla walki Azerbejdżanu pisząc: Jeden naród, dwa państwa. Jesteśmy z naszymi braćmi! – sugestia jest wyraźna, po której stronie jest strona turecka – choć to nie powinno dziwić, biorąc pod uwagę uwarunkowania polityczne i historyczne oraz ogólne dobre relacje między Ankarą i Baku.

Z drugiej strony napływają już doniesienia, iż Armenia wystąpiła do Kremla o wsparcie w konflikcie. Choć Rosja utrzymuje poprawne relacje z obiema stronami konfliktu, to ze względu na sojusz między Erywaniem a Moskwą w ramach Organizacji Układu o Zbiorowym Bezpieczeństwie oraz Euroazjatyckiej Unii Gospodarczej wydaje się, że Armenia zyska silnego partnera w sporze.

Konflikt ponownie eskalował, jednak tym razem osiągnął poziom podobny do tego z lat 90. co wiele mówi o obecnym nastawieniu rządów w Baku oraz Erywaniu. Doniesienia z Armenii informują, że tamtejsze ligi zostały zawieszone, a mecz eliminacyjny pomiędzy Araratem-Armenia a Crveną Zvezdą Belgrad może zostać przeniesiony do Belgradu. Z takim samym bagażem emocjonalnym i niewątpliwą presją podejdą do gry zawodnicy Qarabağu FK w meczu z Legią Warszawa. Kolejny ewentualny sukces na arenie europejskiej, jakim niewątpliwie jest awans do fazy grupowej Ligi Europy UEFA, pozwoli kontynuować narrację azerskości spornego regionu mimo jego odmienności etnicznej. Tymczasem na miejscu trwać będą działania militarne przy współudziale głównych sojuszników, a które będą pchały obie strony w kierunku pogłębiania kryzysu. Obserwować będzie zatem można miks hard power – soft power, od wyniku którego zależy przyszłość nie tylko pojedynczych okupowanych/odzyskiwanych miast, lecz całego regionu. Nie ulega bowiem wątpliwości, iż tego rodzaju eskalacja agresji między Armenią oraz Azerbejdżanem nie jest na rękę Ankarze i Moskwie, którym zależy na utrzymaniu dwóch skonfliktowanych państw nie w fazie „aktywnych działań”, lecz tylko „gotowości”.


[1] Z. Rokita, Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec 2018, str. 122

Autorzy:

Michał Banasiak – Dziennikarz Polsat News, współpracownik Instytutu Nowej Europy. Były wysłannik redakcji zagranicznej TVP. Absolwent stosunków międzynarodowych i studiów wschodnich Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Aleksander Olech – Specjalista w dziedzinie terroryzmu i bezpieczeństwa w Europie, a także międzynarodowych konfliktów zbrojnych i migracji. Obecnie doktorant nauk o bezpieczeństwie w Akademii Sztuki Wojennej. Prezentował swoje badania na międzynarodowych konferencjach m.in.: w Wielkiej Brytanii, Francji, Turcji oraz na Ukrainie.

Mieszko Rajkiewicz – Doktorant na Wydziale Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalista z zakresu polityzacji i globalizacji sportu. Prowadzi badania dotyczące dyplomacji sportowej oraz znaczenia „soft power” we współczesnym sporcie.

JEŻELI DOCENIASZ NASZĄ PRACĘ, DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!

Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.

Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:

95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”.

  • Facebook
  • Twitter
  • Tumblr
  • Pinterest
  • Google+
  • LinkedIn
  • E-Mail
Zespół INE Zespół Instytutu Nowej Europy

PODOBNE MATERIAŁY

Zobacz wszystkie Publikacje
Photo by Hugo Heimendinger
  • Analiza, Bezpieczeństwo, Publikacje, Wietnam

Kształtowanie się polityki bezpieczeństwa Wietnamu w regionie Azji Południowo-Wschodniej

Analiza w skrócie: ▪ W przeszłości, Wietnam niejednokrotnie musiał samotnie mierzyć się z silniejszymi rywalami od siebie, co skutkowało specyficznym…
  • Maciej Bojar
  • 5 grudnia, 2023
Pixabay
  • Analiza, Chiny, Publikacje, Rosja, Węgry

Dlaczego Viktor Orbán stawia na Rosję? Prorosyjską postawę Węgier komentuje Eugeniusz Romer

W dniu 17 października 2023 roku Viktor Orbán spotkał się z Władimirem Putinem w Pekinie podczas organizowanego przez Chiny Forum…
  • Eugeniusz Romer
  • 21 listopada, 2023
Karwowski Krzysztof Węgry
  • Analiza, Chiny, Polska, Publikacje, Węgry, Wybory

Czy wciąż bratanki? Polskie wybory parlamentarne w optyce Węgier z Chinami w tle

Analiza w skrócie: ▪ Proeuropejska społeczność akademicka Węgier postrzega wyniki wyborów w Polsce jako pozytywny sygnał, powrót Polski na liberalny…
  • Krzysztof Karwowski
  • 9 listopada, 2023
Zobacz wszystkie Publikacje

Comments are closed.

Zespół INE Zespół Instytutu Nowej Europy
Program Europa tworzą:

Marcin Chruściel

Dyrektor programu. Absolwent studiów doktoranckich z zakresu nauk o polityce na Uniwersytecie Wrocławskim, magister stosunków międzynarodowych i europeistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prezes Zarządu Instytutu Nowej Europy.

dr Artur Bartoszewicz

Przewodniczący Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk ekonomicznych Szkoły Głównej Handlowej. Ekspert w dziedzinie polityki publicznej, w tym m. in. strategii państwa i gospodarki.

Michał Banasiak

Specjalizuje się w relacjach sportu i polityki. Autor analiz, komentarzy i wywiadów z zakresu dyplomacji sportowej i polityki międzynarodowej. Były dziennikarz Polsat News i wysłannik redakcji zagranicznej Telewizji Polskiej.

Maciej Pawłowski

Ekspert ds. migracji, gospodarki i polityki państw basenu Morza Śródziemnego. W latach 2018-2020 Analityk PISM ds. Południowej Europy. Autor publikacji w polskiej i zagranicznej prasie na temat Hiszpanii, Włoch, Grecji, Egiptu i państw Magrebu. Od września 2020 r. mieszka w północnej Afryce (Egipt, Algieria).

Jędrzej Błaszczak

Absolwent studiów prawniczych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na Inicjatywie Trójmorza i polityce w Bułgarii. Doświadczenie zdobywał w European Foundation of Human Rights w Wilnie, Center for the Study of Democracy w Sofii i polskich placówkach dyplomatycznych w Teheranie i Tbilisi.

Program Bezpieczeństwo tworzą:

dr Aleksander Olech

Dyrektor programu. Wykładowca na Baltic Defence College, absolwent Europejskiej Akademii Dyplomacji oraz Akademii Sztuki Wojennej. Jego główne zainteresowania badawcze to terroryzm, bezpieczeństwo w Europie Środkowo-Wschodniej oraz rola NATO i UE w środowisku zagrożeń hybrydowych.

dr Agnieszka Rogozińska

Członek Rady Programowej Instytutu Nowej Europy. Doktor nauk społecznych w dyscyplinie nauki o polityce. Zainteresowania badawcze koncentruje na problematyce bezpieczeństwa euroatlantyckiego, instytucjonalnym wymiarze bezpieczeństwa i współczesnych zagrożeniach.

Aleksy Borówka

Doktorant na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego, Przewodniczący Krajowej Reprezentacji Doktorantów w kadencji 2020. Autor kilkunastu prac naukowych, poświęconych naukom o bezpieczeństwie, naukom o polityce i administracji oraz stosunkom międzynarodowym. Laureat I, II oraz III Międzynarodowej Olimpiady Geopolitycznej.

Karolina Siekierka

Absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku stosunki międzynarodowe, specjalizacji Bezpieczeństwo i Studia Strategiczne. Jej zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną i wewnętrzną Francji, prawa człowieka oraz konflikty zbrojne.

Stanisław Waszczykowski

Podoficer rezerwy, student studiów magisterskich na kierunku Bezpieczeństwo Międzynarodowe i Dyplomacja na Akademii Sztuki Wojennej, były praktykant w BBN. Jego zainteresowania badawcze obejmują m.in. operacje pokojowe ONZ oraz bezpieczeństwo Ukrainy.

Leon Pińczak

Student studiów drugiego stopnia na Uniwersytecie Warszawskim na kierunku stosunki międzynarodowe. Dziennikarz polskojęzycznej redakcji Biełsatu. Zawodowo zajmuje się obszarem postsowieckim, rosyjską polityką wewnętrzną i doktrynami FR. Biegle włada językiem rosyjskim.

Program Indo-Pacyfik tworzą:

Łukasz Kobierski

Dyrektor programu. Współzałożyciel INE oraz prezes zarządu w latach 2019-2021. Stypendysta szkoleń z zakresu bezpieczeństwa na Daniel Morgan Graduate School of National Security w Waszyngtonie, ekspert od stosunków międzynarodowych. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Wiceprezes Zarządu INE.

dr Joanna Siekiera

Prawnik międzynarodowy, doktor nauk społecznych, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Bergen w Norwegii. Była stypendystką rządu Nowej Zelandii na Uniwersytecie Victorii w Wellington, niemieckiego Institute of Cultural Diplomacy, a także francuskiego Institut de relations internationales et stratégiques.

Paweł Paszak

Absolwent stosunków międzynarodowych (spec. Wschodnioazjatycka) na Uniwersytecie Warszawskim oraz stypendysta University of Kent (W. Brytania) i Hainan University (ChRL). Doktorant UW i Akademii Sztuki Wojennej. Jego zainteresowania badawcze obejmują politykę zagraniczną ChRL oraz strategiczną rywalizację Chiny-USA.

Jakub Graca

Magister stosunków międzynarodowych na Uniwersytecie Jagiellońskim; studiował także filologię orientalną (specjalność: arabistyka). Analityk Centrum Inicjatyw Międzynarodowych (Warszawa) oraz Instytutu Nowej Europy. Zainteresowania badawcze: Stany Zjednoczone (z naciskiem na politykę zagraniczną), relacje transatlantyckie.

Patryk Szczotka

Absolwent filologii dalekowschodniej ze specjalnością chińską na Uniwersytecie Wrocławskim oraz student kierunku double degree China and International Relations na Aalborg University oraz University of International Relations (国际关系学院) w Pekinie. Jego zainteresowania naukowe to relacje polityczne i gospodarcze UE-ChRL oraz dyplomacja.

The programme's team:

Marcin Chruściel

Programme director. Graduate of PhD studies in Political Science at the University of Wroclaw and Master studies in International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. President of the Management Board at the Institute of New Europe.

PhD Artur Bartoszewicz

Chairman of the Institute's Programme Board. Doctor of Economic Sciences at the SGH Warsaw School of Economics. Expert in the field of public policy, including state and economic strategies. Expert at the National Centre for Research and Development and the Digital Poland Projects Centre.

Michał Banasiak

He specializes in relationship of sports and politics. Author of analysis, comments and interviews in the field of sports diplomacy and international politics. Former Polsat News and Polish Television’s foreign desk journalist.

Maciej Pawłowski

Expert on migration, economics and politics of Mediterranean countries. In the period of 2018-2020 PISM Analyst on Southern Europe. Author of various articles in Polish and foreign press about Spain, Italy, Greece, Egypt and Maghreb countries. Since September 2020 lives in North Africa (Egypt, Algeria).

Jędrzej Błaszczak

Graduate of Law at the University of Silesia. His research interests focus on the Three Seas Initiative and politics in Bulgaria. He acquired experience at the European Foundation of Human Rights in Vilnius, the Center for the Study of Democracy in Sofia, and in Polish embassies in Tehran and Tbilisi.

PhD Aleksander Olech

Programme director. Visiting lecturer at the Baltic Defence College, graduate of the European Academy of Diplomacy and War Studies University. His main research interests include terrorism, international cooperation for security in Eastern Europe and the role of NATO and the EU with regard to hybrid threats.

PhD Agnieszka Rogozińska

Member of the Institute's Programme Board. Doctor of Social Sciences in the discipline of Political Science. Editorial secretary of the academic journals "Politics & Security" and "Independence: journal devoted to Poland's recent history". Her research interests focus on security issues.

Aleksy Borówka

PhD candidate at the Faculty of Social Sciences in the University of Wroclaw, the President of the Polish National Associations of PhD Candidates in 2020. The author of dozen of scientific papers, concerning security studies, political science, administration, international relations. Laureate of the I, II and III International Geopolitical Olympiad.

Karolina Siekierka

Graduate of International Relations specializing in Security and Strategic Studies at University of Warsaw. Erasmus student at the Université Panthéon-Sorbonne (Paris 1) and the Institut d’Etudes Politique de Paris (Sciences Po Paris). Her research areas include human rights, climate change and armed conflicts.

Stanisław Waszczykowski

Reserve non-commissioned officer. Master's degree student in International Security and Diplomacy at the War Studies University in Warsaw, former trainee at the National Security Bureau. His research interests include issues related to UN peacekeeping operations and the security of Ukraine.

Leon Pińczak

A second-degree student at the University of Warsaw, majoring in international relations. A journalist of the Polish language edition of Belsat. Interested in the post-Soviet area, with a particular focus on Russian internal politics and Russian doctrines - foreign, defense and information-cybernetic.

Łukasz Kobierski

Programme director. Deputy President of the Management Board. Scholarship holder at the Daniel Morgan Graduate School of National Security in Washington and an expert in the field of international relations. Graduate of the University of Warsaw and the Nicolaus Copernicus University in Toruń

PhD Joanna Siekiera

International lawyer, Doctor of social sciences, postdoctor at the Faculty of Law, University of Bergen, Norway. She was a scholarship holder of the New Zealand government at the Victoria University of Wellington, Institute of Cultural Diplomacy in Germany, Institut de relations internationales et stratégiques in France.

Paweł Paszak

Graduate of International Relations (specialisation in East Asian Studies) from the University of Warsaw and scholarship holder at the University of Kent (UK) and Hainan University (China). PhD candidate at the University of Warsaw and the War Studies University. His research areas include the foreign policy of China and the strategic rivalry between China and the US in the Indo-Pacific.

Jakub Graca

Master of International Relations at the Jagiellonian University in Krakow. He also studied Arabic therein. An analyst at the Center for International Initiatives (Warsaw) and the Institute of New Europe. Research interests: United States (mainly foreign policy), transatlantic relations.

Patryk Szczotka

A graduate of Far Eastern Philology with a specialization in China Studies at the University of Wroclaw and a student of a double degree “China and International Relations” at Aalborg University and University of International Relations (国际关系学院) in Beijing. His research interests include EU-China political and economic relations, as well as diplomacy.

Three Seas Think Tanks Hub is a platform of cooperation among different think tanks based in 3SI member countries. Their common goal is to strengthen public debate and understanding of the Three Seas region seen from the political, economic and security perspective. The project aims at exchanging ideas, research and publications on the region’s potential and challenges.

Members

The Baltic Security Foundation (Latvia)

The BSF promotes the security and defense of the Baltic Sea region. It gathers security experts from the region and beyond, provides a platform for discussion and research, promotes solutions that lead to stronger regional security in the military and other areas.

The Institute for Politics and Society (Czech Republic)

The Institute analyses important economic, political, and social areas that affect today’s society. The mission of the Institute is to cultivate the Czech political and public sphere through professional and open discussion.

Nézöpont Institute (Hungary)

The Institute aims at improving Hungarian public life and public discourse by providing real data, facts and opinions based on those. Its primary focus points are Hungarian youth, media policy and Central European cooperation.

The Vienna Institute for International Economic Studies (Austria)

The wiiw is one of the principal centres for research on Central, East and Southeast Europe with 50 years of experience. Over the years, the Institute has broadened its expertise, increasing its regional coverage – to European integration, the countries of Wider Europe and selected issues of the global economy.

The International Institute for Peace (Austria)

The Institute strives to address the most topical issues of the day and promote dialogue, public engagement, and a common understanding to ensure a holistic approach to conflict resolution and a durable peace. The IIP functions as a platform to promote peace and non-violent conflict resolution across the world.

The Institute for Regional and International Studies (Bulgaria)

The IRIS initiates, develops and implements civic strategies for democratic politics at the national, regional and international level. The Institute promotes the values of democracy, civil society, freedom and respect for law and assists the process of deepening Bulgarian integration in NATO and the EU.

The European Institute of Romania

EIR is a public institution whose mission is to provide expertise in the field of European Affairs to the public administration, the business community, the social partners and the civil society. EIR’s activity is focused on four key domains: research, training, communication, translation of the EHRC case-law.

The Institute of New Europe (Poland)

The Institute is an advisory and analytical non-governmental organisation active in the fields of international politics, international security and economics. The Institute supports policy-makers by providing them with expert opinions, as well as creating a platform for academics, publicists, and commentators to exchange ideas.

YouTube

Zachęcamy do subskrypcji!

Co dwa tygodnie będziesz otrzymywać aktualizacje dotyczące najnowszych publikacji INE i dodatkowych materiałów.

Najnowsze publikacje

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
  • Kształtowanie się polityki bezpieczeństwa Wietnamu w regionie Azji Południowo-Wschodniej
    przez Maciej Bojar
    5 grudnia, 2023
  • Dlaczego Viktor Orbán stawia na Rosję? Prorosyjską postawę Węgier komentuje Eugeniusz Romer
    przez Eugeniusz Romer
    21 listopada, 2023
  • Czy wciąż bratanki? Polskie wybory parlamentarne w optyce Węgier z Chinami w tle
    przez Krzysztof Karwowski
    9 listopada, 2023

Kategorie

NAJPOPULARNIEJSZE TAGI:

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org

Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo międzynarodowe Chiny Europa Geopolityka Polityka międzynarodowa Polska Rosja Ukraina Unia Europejska USA

  • About
  • Publications
  • Europe
  • Security
  • O nas
  • Publikacje
  • Europa
  • Bezpieczeństwo
  • Indo-Pacific
  • Three Seas Think Tanks Hub
  • People
  • Contact – Careers
  • Indo-Pacyfik
  • Trójmorze
  • Ludzie
  • Kontakt – Kariera

Financed with funds from the National Freedom Institute - Center for Civil Society Development under the Governmental Civil Society Organisations Development Programme for 2018-2030.

Sfinansowano ze środków Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego w ramach Rządowego Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030.



© 2019-2023 Fundacja Instytut Nowej Europy · Wszystkie prawa zastrzeżone · Wesprzyj nas