W dniu 20 czerwca 2023 roku odbyła się debata pt. U.S.-Taiwan Relations in a New Era: Responding to a More Assertive China, która została zorganizowana przez Council on Foreign Relations (CFR). Dyskusję przeprowadzono w oparciu o raport sporządzony przez niezależną grupę zadaniową, skupiającą ponadpartyjnych ekspertów, na zlecenie i przy współpracy z CFR. W panelu dyskusyjnym uczestniczyli: Farah Stockman (członek rady redakcyjnej dziennika ,,The New York Times”), Mike Mullen (Admirał Marynarki Wojennej USA, w stanie spoczynku), Harry B. Harris Jr. (Admirał Marynarki Wojennej USA, w stanie spoczynku), Susan M. Gordon (były główny zastępca dyrektora wywiadu narodowego USA) i David Sacks (pracownik naukowy w Radzie ds. Stosunków Zagranicznych).
Raport zawiera analizy aktywności militarnej, politycznej i gospodarczej w Cieśnienie Tajwańskiej. W sprawozdaniu znajdują się propozycje rozwiązań politycznych dla Stanów Zjednoczonych wobec coraz bardziej asertywnej postawy ChRL.
Farah Stockman wskazuje, że
wybuch konfliktu na Tajwanie wywołałby implikacje w każdym państwie na globie, stąd wynika potrzeba wnikliwej analizy procesów zachodzących w obrębie cieśniny, jak i szerzej, całego rejonu Indo-Pacyfiku.
W protokole przebijają się trzy główne tezy. Mianowicie, USA nie ma zdolności militarnych, które pozwalałyby jednocześnie prowadzić wojnę na Pacyfiku i wspierać Ukrainę w starciu z Rosją. Po drugie potencjalny konflikt na Tajwanie wymagałby realnego zaangażowania amerykańskich żołnierzy, w ramach zobowiązań sojuszniczych. Po trzecie skuteczna pomoc w obronie Tajwanu nie odbędzie się bez współdziałania z partnerami USA w rejonie indo-pacyficznym. Przy czym nie ma wystarczającej pewności co do poziomu zaangażowania sojuszników z regionu w sytuacji wybuchu wojny na wyspie.
Mike Mullen również przyznaje, że wojna na Tajwanie przyniosłaby katastrofalne skutki dla świata, głównie z uwagi na silne powiązania między państwami wynikające z globalizacji oraz strategiczny udział Tajwanu w produkcji półprzewodników na świecie. Podkreślił, że oprócz podniesienia zdolności militarnych Tajpej, które ma fundamentalne znaczenie dla skutecznej obrony, Stany Zjednoczone powinny podjąć jak najwięcej działań w ramach całego potencjału dyplomatycznego, wywiadowczego, wojskowego i gospodarczego, którym dysponuje Waszyngton razem z partnerami w rejonie Pacyfiku.
Harry B. Harris Jr. zaznacza, że Chiny w ostatniej dekadzie manifestują coraz bardziej asertywną retorykę w kwestii Tajwanu, eliminując zapowiedzi o ,,pokojowym’’ przejęciu wyspy, za to sugerując gotowość do użycia środków militarnych. W tym celu ChRL ambitnie rozbudowuje i wzmacnia swój potencjał militarny. Tymczasem siły zbrojne Tajpej są w pełni zdeterminowane, szczególnie obserwując sytuację Ukrainy. Harris zwraca uwagę, że brak reakcji ze strony Stanów Zjednoczonych oraz szeroko pojętego Zachodu na próby siłowego zagarnięcia terytoriów państw demokratycznych przez kraje autokratyczne, jak w przypadku Ukrainy czy potencjalnie Tajwanu, wywoła globalny chaos i nieprzewidywalną w skutkach destabilizację świata. Ponadto stwierdził, że motywacją USA do obrony wyspy jest panująca tam – zagrożona – demokracja, innowacyjny naród oraz silna pozycja gospodarcza na globie. W odniesieniu do prowadzonej przez Waszyngton polityki strategicznej dwuznaczności w sprawie Tajwanu, Harris wyraźnie opowiedział się za potrzebą wdrożenia przejrzystości strategicznej w tej kwestii. Jest zdania, że należy jasno sygnalizować amerykańskiemu społeczeństwu powody i konsekwencje zaangażowania (lub braku interwencji) USA w obronę Tajwanu. Widzi także konieczność uświadomienia chińskiej opinii publicznej ceny jaką będą zmuszeni ponieść w sytuacji zaatakowania Tajwanu, czyli rozpoczęcia wojny z USA. Ponadto wskazuje, że sami Tajwańczycy powinni być decyzyjni w sprawie wejścia do wojny w razie ofensywy z kontynentu. Ekspert wyjaśnił, że USA, w myśl ustawy o stosunkach z Tajwanem, popiera pokojowe zjednoczenie ziem po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej, jeśli będzie to wynikało z dobrowolnej aprobaty Tajpej.
Susan M. Gordon sygnalizuje, że sam Xi Jinping postrzega zjednoczenie z Tajwanem jako interes narodowy, a realizacja tej koncepcji leży w jego personalnej ambicji. Z drugiej strony kwestia Tajwanu jest żywotnym interesem Stanów Zjednoczonych. Ekspert wskazuje, że wojna na Ukrainie wywarła istotny wpływ na tajwańskie społeczeństwo oraz rachunek strategiczny Przewodniczącego ChRL.
Natomiast David Sacks sprecyzował stanowisko administracji amerykańskiej wobec Tajwanu, wspominając, że
od czasu ogłoszenia normalizacji stosunków dyplomatycznych z Chinami w 1979 roku, Stany Zjednoczone uznają politykę jednych Chin, ale jej nie popierają.
Badacz podsumował, że USA oceniają status Tajwanu jako nieokreślony, jednocześnie podkreślił, że losy wyspy mają ważny wymiar międzynarodowy. Zniuansowana strategiczna percepcja kwestii Tajwanu, oparta na niejednoznaczności, pozwala zachować Stanom Zjednoczonym swobodę działania i manewru. Sacks proponuje, aby zwiększyć wysiłki na rzecz szkolenia tajwańskiej armii dla wzmocnienia ich zdolności. Poza tym, zaznaczył, że administracja amerykańska jest świadoma swojej asymetrycznej przewagi nad Chinami, w postaci rozbudowanej sieci sojuszników i partnerów. Od Europy może liczyć głównie na wsparcie w zakresie obciążenia sankcyjnego ChRL, w związku z brakiem zdolności wojskowych. Ekspert zaznaczył, że nawet gdyby przyszłoroczne wybory na Tajwanie wygrał przedstawiciel opozycyjnej partii Kuomintang (KMT), okazującej większą przychylność dialogowi z Chinami kontynentalnymi, to problem tkwi w tym, że Pekin odmawia rozmów z demokratycznie wybranym przywódcą Tajwanu.
Reasumując, w przyszłości okaże się czy Stany Zjednoczone, ze swoją przemyślaną dyplomacją i rozszerzoną strategią odstraszania, zdołają utrzymać światowy ład i zachować status globalnego hegemona. Kluczową kwestią w rozstrzygnięciu obecnych napięć będzie m. in. kierunek działania państw tzw. globalnego południa, decyzje mocarstw europejskich w fundamentalnych kwestiach oraz taktyka jaką obiorą Chiny do sprostania wyzwaniom krajowym, i szerzej, na arenie międzynarodowej.
Foto: Zdjęcie dodane przez Belle Co: https://www.pexels.com/pl-pl/zdjecie/zdjecie-wiezowcow-981150/
Link do wydarzenia: https://www.cfr.org/event/us-taiwan-relations-new-era-responding-more-assertive-china
Tekst przygotowany w ramach Akademii INE, cyklu publikacji tworzonych przez młodych analityków i praktykantów Instytutu Nowej Europy.
Comments are closed.