Pomoc analityczna: Jakub Witczak, Bartosz Basiński
5 stycznia
Amerykański okręt wojenny przepłynął przez Cieśninę Tajwańską w ramach zaangażowania Stanów Zjednoczonych na rzecz wolnego i otwartego Indo-Pacyfiku.
10 stycznia
W Izbie Reprezentantów Kongresu USA ustanowiono komisję specjalną ds. strategicznej rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi a Komunistyczną Partią Chin (ang. the Select Committee on the Strategic Competition Between the United States and the Chinese Communist Party). Komisja ma zajmować się budowaniem ponadpartyjnego konsensusu odnośnie do zagrożenia ze strony KPCh oraz opracowywać plan działania na rzecz ochrony amerykańskich obywateli, gospodarki i wartości.
https://www.congress.gov/bill/118th-congress/house-resolution/11
https://selectcommitteeontheccp.house.gov/
26 stycznia
Biały Dom ogłosił, że wydłuża o 24 miesiące tzw. odroczony nakaz wyjazdu ze Stanów Zjednoczonych (Deferred Enforced Departure) dla obywateli Hong Kongu, którzy mieli prawo przebywać na terytorium USA do 5 lutego 2023 roku.
27 stycznia
W notatce wysłanej do podległych mu oficerów, Generał Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych Mike Minihan stwierdził, że konflikt o Tajwan oraz wojna chińsko-amerykańska mogą wybuchnąć już w 2025 roku.
28 stycznia
Chiński balon wleciał w amerykańską strefę powietrzną na Alasce, 30 stycznia pojawił się nad terytorium Kanady, a 31 stycznia po raz drugi ponownie wleciał w strefę powietrzną USA nad północną częścią stanu Idaho.
https://abcnews.go.com/Politics/4-flying-objects-shot-north-america-timeline-key/story?id=97068603
3 lutego
Sekretarz Stanu USA Antony Blinken przełożył planowaną wizytę w Pekinie wobec pojawienia się nad amerykańskim terytorium chińskiego balonu szpiegowskiego, wskazując, że naruszył on suwerenność Stanów Zjednoczonych.
Na mocy porozumienia z Filipinami USA otrzymały dostęp do kolejnych 4 baz wojskowych położonych na terytorium Filipin. Krok ten zacieśnia łańcuch sojuszy na Indo-Pacyfiku celem lepszego zrównoważenia zagrożenia ze strony Chin.
4 lutego
Na rozkaz prezydenta Joe Bidena amerykański myśliwiec F-22 zestrzelił chiński balon szpiegowski nad wybrzeżem Karoliny Południowej. Pekin zaprotestował przeciwko zestrzeleniu balonu, podkreślają, że wielokrotnie przekazywano Waszyngtonowi informację, że jest to obiekt o przeznaczeniu cywilnym, który jedynie zboczył z kursu.
8 lutego
Wobec napięć dotyczących kwestii zestrzelonego balona prezydent Joe Biden podkreślił, że USA nie dążą do konfliktu z Chinami.
Najnowsze dane pokazały, że w 2022 roku handel między Stanami Zjednoczonymi i Chińską Republiką Ludową osiągnął rekordowy poziom mimo ciągłych napięć na linii Pekin-Waszyngton. Wartość eksportu i importu między oboma państwami w poprzednim roku wyniosła 690,6 miliarda dolarów.
https://www.bbc.com/news/business-64563855
13 lutego
Chiny oskarżyły Stany Zjednoczone o to, że amerykańskie balony nielegalnie naruszyły chińską strefę powietrzną 10 razy w ciągu ostatniego roku.
15 lutego
Chińska Komisja Taryfy Celnej Rady Państwa oświadczyła, że Chiny będą nadal zwalniać część dóbr amerykańskich z dodatkowych ceł do września 2023 roku.
18 lutego
Podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa Sekretarz Stanu USA Antony Blinken spotkał się z Dyrektorem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Rozmowa dotyczyła m.in. naruszenia suwerenności USA przez chiński balon szpiegowski.
23 lutego
Waszyngton oznajmił, że w najbliższych miesiącach planowane jest wysłanie od 100 do 200 żołnierzy amerykańskich na Tajwan, którzy będą szkolić siły zbrojne wyspy w obsłudze sprzętu oraz przeprowadzaniu manewrów wojskowych.
1 marca
Administracja Bidena poinformowała Kongres o zaakceptowaniu kolejnego pakietu sprzedaży broni dla Tajwanu o wartości 619 milionów dolarów, w tym pociski do myśliwców F-16.
https://edition.cnn.com/2023/03/01/politics/us-f16-missiles-taiwan/index.html
2 marca
Waszyngton umieścił 28 chińskich organizacji na handlowej “czarnej liście” za rzekome naruszenie amerykańskich sankcji m.in. poprzez wysłanie technologii do programów nuklearnych i rakietowych do państw trzecich.
https://www.ft.com/content/cb5f9c59-b20f-447a-b288-a518e69948b7
7 marca
Minister Spraw Zagranicznych Chin Qin Gang powiedział, że, jeśli USA nie zmienią kursu swojej polityki, dojdzie do konfliktu i konfrontacji. Skrytykował również amerykańskie wsparcie wojskowe dla Tajwanu.
9 marca
Xi Jinping został zaprzysiężony w chińskim parlamencie na trzecią kadencję jako przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej.
13 marca
Półtora roku po podpisaniu porozumienia AUKUS Wielka Brytania, Australia oraz Stany Zjednoczone przedstawiły szczegóły pozyskania przez Australię okrętów podwodnych o napędzie atomowym oraz konstrukcji nowego modelu okrętu podwodnego przez Wielką Brytanię i Australię.
https://www.ft.com/content/b4d7a277-095a-4e33-9fbc-d05395885522
23 marca
Dowództwo Teatru Południowego Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej poinformowało, że ostrzegło amerykański niszczyciel rakietowy USS Milnus, który wpłynął na wody wokół Wysp Paracelskich uważanych przez Chiny za część swojego terytorium. USA utrzymują, że okręt opuścił obszar z własnej woli, nie pod presją chińskich statków.
https://www.aljazeera.com/news/2023/3/23/china-warns-away-a-us-warship-in-south-china-sea
24 marca
Chińskie władze zatrzymały 5 lokalnych pracowników amerykańskiej firmy Mintz Group oraz zamknęły jej biuro w Pekinie. Oficjalne powody nie są znane. Jednym z partnerów w firmie jest Randal Phillips, były główny przedstawiciel CIA w Chinach, który w 2018 roku zeznawał przed Kongresem w sprawie chińskich prób wywierania międzynarodowej presji.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65061116
24 marca
Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan odbył rozmowę z Dyrektorem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Biały Dom nie odpowiedział jednak na prośbę o komentarz w tej sprawie, a strona chińska oświadczyłą, że nic nie wie o żadnej rozmowie.
18-26 marca
Rick Waters, zastępca asystenta sekretarza stanu USA ds. Chin i Tajwanu, odbył podróż do Hong Kongu, Szanghaju i Pekinu. Jest to pierwszy dyplomata amerykański tak wyższego szczebla, który odwiedził Chiny od grudnia 2022. Źródła podają, że podczas wizyty Waters omawiał ze stroną chińską m.in. możliwość rozmowy telefonicznej Joe Bidena z Xi Jinpingiem.
29 marca
Japonia, Filipiny i USA wyraziły chęć utworzenia trójstronnych ram bezpieczeństwa skierowanych przeciwko Chinom, które w niedalekiej przyszłości mogłyby zostać przekształcone we współpracę w zakresie obronności
5 kwietnia
Spiker Izby Reprezentantów Kongresu USA Kevin McCarthy spotkał się w Kaliforni z Prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen, która wracała z Ameryki Łacińskiej. Było to pierwsze spotkanie tak wysoko postawionego urzędnika amerykańskiego z prezydentem Republiki Chińskiej na terytorium Stanów Zjednoczonych od 1979 roku. Rozmowy odbyły się za zamkniętymi drzwiami, lecz po spotkaniu McCarthy podkreślił wartość przyjaźni Amerykanów i Tajwańczyków, a Tsai zaznaczyła, że “jesteśmy silniejsi, gdy jesteśmy razem”.
8 kwietnia
Wizyta Tsai-Ing wen w USA została odebrana w Pekinie bardzo negatywnie, a w odpowiedzi Chiny zorganizowały manewry wojskowe. Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńczej wysłała na wody oraz strefę powietrzną wokół wyspy okręty wojenne oraz samoloty, a w państwowych mediach chińskich zaakcentowano fakt, że ćwiczenia obejmują symulację okrążenia i blokady Tajwanu. https://www.theguardian.com/world/2023/apr/08/china-launches-military-drills-around-taiwan-after-us-house-speaker-meeting
17 kwietnia
W Nowym Jorku aresztowano dwóch mężczyzn podejrzanych o pomoc w założeniu w imieniu rządu Chin tajnego komisariatu chińskiej policji, a ponad trzydziestu funkcjonariuszy chińskiej policji oskarżono o wykorzystywanie mediów społecznościowych do nękania chińskich dysydentów w Stanach Zjednoczonych. Rzecznik chińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych odrzucił zarzuty, nazywając je “polityczną manipulacją” oraz stwierdził, że Pekin sprzeciwia się oczernianiu Chin przez USA.
https://www.nytimes.com/2023/04/17/nyregion/fbi-chinese-police-outpost-nyc.html
21 kwietnia
W przemówienia na Uniwersytecie Johna Hopkinsa Sekretarz Skarbu USA Janet Yellen wezwała do poprawy stosunków ekonomicznych z Chinami. Powiedziała, że Pekin i Waszyngton są w stanie i muszą znaleźć sposób na wspólne funkcjonowanie i dzielenie się światowym dobrobytem. Dodała, że USA będą bronić swoich interesów, ale nie zamierzają ograniczać wzrostu Chin.
Ambasador Stanów Zjednoczonych w Chinach Nicholas Burns spotkał się z chińskim dyplomatą Liu Jianchao stojącym na czele Departamentu Łączności Międzynarodowej Komunistycznej Partii Chin. Było to pierwsze spotkanie chińsko-amerykańskie na tak wysokim szczeblu od czasu incydentu z chińskim balonem szpiegowskim nad terytorium USA. Strona chińska podała, że spotkanie odbyło się na zaproszenie strony amerykańskiej, a dyplomaci wymienili poglądy na stosunki amerykańsko-chińskie oraz kwestie regionalne i międzynarodowe.
27 kwietnia
Chiny zadeklarowały wzięcie odwetu, jeśli Stany Zjednoczone będą kontynuować postępowanie przeciwko chińskim funkcjonariuszom policji oskarżonym o namierzanie oraz nękanie chińskich dysydentów w USA. Chińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zarzuciło Departamentowi Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych upolitycznianie prawa oraz używanie go jako broni.
2 maja
Ambasador Stanów Zjednoczonych w Chinach Nicholas Burns stwierdził, że USA są “gotowe rozmawiać” z Chinami oraz wyraził również nadzieję, że Pekin “spotka się z nami w połowie drogi”. Burns nie powiedział jednak wyraźnie, kiedy Sekretarz Stanu Antony Blinken odwiedzi Pekin, mówiąc, że wizyta nastąpi, kiedy warunki będą odpowiednie.
https://edition.cnn.com/2023/05/02/politics/nicholas-burns-china-us/index.html
8 maja
Odbyło się pierwsze publiczne spotkanie Ministra Spraw Zagranicznych Chin Qin Ganga z amerykańskim urzędnikiem od czasu incydentu z balonem szpiegowskim. Podczas rozmowy z Ambasadorem USA w Pekinie Burnsem Qin powiedział, że najważniejszym priorytetem dla obu państw jest stabilizacja stosunków Pekin-Waszyngton oraz zapobieżenie spirali spadkowej relacjach w stosunkach dwustronnych.
https://finance.yahoo.com/news/meet-china-halfway-foreign-minister-093000194.html
11 maja
Biały Dom ogłosił, że amerykański doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan rozmawiał w Wiedniu z Dyrektoremem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Dodano, że spotkanie było częścią wysiłków na rzecz utrzymania otwartych kanałów komunikacyjnych i odpowiedzialnego zarządzania konkurencją.
https://edition.cnn.com/2023/05/11/politics/jake-sullivan-wang-yi-meeting/index.html
15 maja
Chiński sąd skazał 78-letniego obywatela Stanów Zjednoczonych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. John Shing-Wan Leung, będący stałym mieszkańcem Hong Kongu, został aresztowany dwa lata temu przez lokalne biuro chińskiej agencji kontrwywiadu i oskarżony o szpiegostwo. Jak donoszą media z Hong Kongu, Leung stał na czele teksańskiego oddziału organizacji Association for the Promotion of the Peaceful Reunification of China, która propaguje chińskie roszczenia wobec Tajwanu zagranicą.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65595221
17 maja
Gubernator Montany podpisał ustawę zakazującą używania aplikacji TikTok, co czyni Montanę pierwszym amerykańskim stanem całkowicie zabraniającym korzystania z niej. Nowe prawo wejdzie w życie w styczniu roku 2024, wprowadzając karę w wysokości 10 tysięcy dolarów na jakikolwiek podmiot pozwalający na pobieranie aplikacji. Tiktok wydał oświadczenie, w którym stwierdza, że ustawa narusza prawa mieszkańców stanu wynikające z Pierwszej Poprawki do Konstytucji USA.
https://www.reuters.com/world/us/montana-governor-signs-bill-banning-tiktok-state-2023-05-17/
22 maja
Rząd w Pekinie nakazał chińskim wykonawcom projektów infrastrukturalnych zaprzestanie zakupu produktów od amerykańskiej firmy wytwarzającej chipy Micron Technology. Jak wynika z komunikatu opublikowanego na stronie Chińskiej Administracji Cyberprzestrzeni, produkty tej firmy niosą ze sobą poważne zagrożenia dla chińskiej infrastruktury informatycznej oraz bezpieczeństwa narodowego. Chiny ogłosiły przegląd Microna pod kątem przepisów związanych z bezpieczeństwem informacji w kwietniu tego roku.
https://www.theguardian.com/business/2023/may/22/china-bans-us-micron-technology
23 maja
Symulacje przeprowadzone przez zespół chińskich planistów wojskowych pokazały, że siły zbrojne Chin są w stanie zatopić przy pomocy broni hipersonicznej najnowocześniejszy lotniskowiec amerykański USS Gerald R. Ford wraz z jego grupę uderzeniową. Wyniki gry wojennej zostały opublikowane w chińskojęzycznym Journal of Test and Measurement Technology – jest to pierwszy raz, kiedy wyniki symulowanego ataku hipersonicznego na amerykański lotniskowiec zostają przez Chiny upublicznione.
25 maja
W Waszyngtonie odbyło się spotkanie chińskiego ministra handlu Wang Wentao i amerykańskiej sekretarz handlu Giny Raimond. Zgodnie z informacjami Departamentu Handlu USA, dyskutowali szerze oraz merytorycznie na tematy dotyczące stosunków handlowych USA-Chiny. Było to pierwsze spotkanie na szczeblu rządowym między Pekinem a Waszyngtonem w stolicy USA za prezydentury Joe Bidena.
https://www.voanews.com/a/top-us-chinese-trade-officials-meet-in-washington/7110076.html
25 maja
Generał Charles Brown, który dotychczas sprawował funkcję dowódcy Sił Powietrznych USA, został wybrany przez Prezydenta Joe Bidena na nowego przewodniczącego Kolegium Połączonych Sztabów. Według jednego z urzędników administracji waszyngtońskiej, Biden uważa Browna za odpowiedniego człowieka na to stanowisko ze względu na jego pracę nad modernizacją amerykańskiego lotnictwa i jej arsenału nuklearnego, a także doświadczenie w kształtowaniu obrony i bezpieczeństwa USA w świetle wzrostu potęgi Chin. Nominacja musi zostać jeszcze zatwierdzona przez Senat.
https://apnews.com/article/biden-cq-brown-jr-air-force-1e348527cc3c95f66eb3cd6ebaa0e6f0
30 maja
Strona chińska odrzuciła amerykańską propozycję spotkania Sekretarza Obrony USA Lloyda Austina i jego chińskiego odpowiednika Li Shangfu na konferencji Shangri-La Dialogue w Singapurze. Rzecznik MSZ Chin powiedział, że Stany Zjednoczone powinny niezwłocznie “skorygować swoje złe praktyki, okazać szerokość i stworzyć atmosferę oraz warunki niezbędne do dialogu i komunikacji między dwoma siłami zbrojnymi”.
https://www.aljazeera.com/news/2023/5/30/china-declines-meeting-with-us-defence-chief-pentagon
3 czerwca
W Cieśninie Tajwańskiej miał miejsce niebezpieczny incydent z udziałem amerykańskiego oraz chińskiego okrętu wojennego. Do zdarzenia doszło w czasie wykonywania przez amerykański niszczyciel USS Chung-Hoon oraz kanadyjską fregatę HMCS Montreal tranzytu przez wody oddzielające Tajwan i Chiny w ramach misji zabezpieczania wolności żeglugi. Chiński niszczyciel rakietowy wyprzedził amerykański okręt, aby następnie przepłynąć mu przed dziobem w odległości 140 metrów. USS Chung-Hoon utrzymał kurs, ale zwolnił, by uniknąć kolizji.
5 czerwca
Generał Li Shangfu, chiński minister obrony, powiedział w pierwszym ważnym przemówieniu od objęcia funkcji ministerialnej, że wojna ze Stanami Zjednoczonymi byłaby “katastrofą nie do zniesienia”. Zaznaczył, że świat jest wystarczająco duży zarówno dla Chin, jak i USA oraz, że oba supermocarstwa powinny szukać wspólnej płaszczyzny. Przemówienie miało miejsce na konferencji Shangri-La Dialogue w Singapurze.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65803311
6 czerwca
Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych nałożył sankcje na siedem osób oraz sześć podmiotów w Iranie, Chinach oraz Hong Kongu w związku z irańskim programem rakiet balistycznych. Sieć ta przeprowadzała transakcje finansowe oraz ułatwiała pozyskiwanie krytycznych części oraz technologii dla głównych aktorów zaangażowanych w rozwój irańskich pocisków balistycznych.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1524
11 czerwca
Stany Zjednoczone potwierdziły, że Chiny posiadają bazę szpiegowską na terytorium Kuby. Amerykański wywiad poinformował, że kwestia chińskiego szpiegostwa z Kuby trwa od lat.
https://www.dw.com/en/us-confirms-china-has-had-a-spy-base-in-cuba-since-at-least-2019/a-65882096
18-19 czerwca
Sekretarz Stanu USA Antony Blinken odbył podróż do stolicy Chin, Pekinu, gdzie spotkał się z Przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinpingiem, Dyrektoremem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi oraz Ministrem Spraw Zagranicznych Chin Qin Gangiem. Odbyto szczere, merytoryczne i konstruktywne rozmowy nt. głównych priorytetów w dwustronnych relacjach chińsko-amerykańskich oraz kwestii globalnych i regionalnych, takich jak rosyjska agresja na Ukrainę, prowokacyjne działania Korei Północnej czy obawy amerykańskie wobec chińskich działań wywiadowczych na Kubie. Antony Blinken podkreślił znaczenie utrzymywania otwartych kanałów komunikacji w celu zmniejszenia ryzyka błędnej kalkulacji. Stwierdził, że, chociaż USA będą konkurować z Chinami, będą odpowiedzialnie zarządzać konkurencją, aby relacje nie przerodziły się w konflikt. Podczas dyskusji Qin Gang zwrócił uwagę na fakt, że stosunki między Chinami a USA znalazły się w najniższym punkcie od czasu ich ustanowienia. Potwierdził on zdecydowane stanowisko Chin i przedstawił jasne żądania w kwestii Tajwanu oraz innych podstawowych interesów Pekinu.
https://www.state.gov/secretary-blinkens-visit-to-the-peoples-republic-of-china-prc/
https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202306/t20230619_11099469.html
22 czerwca
Dwa dni po określeniu przewodniczącego Chin Xi Jinpinga “dyktatorem” Joe Biden bronił swoich słów, stwierdzając, że nie będą one miały żadnego negatywnego wpływu na relacje chińsko-amerykańskie i że nadal spodziewa się spotkać wkrótce z Xi Jinpingiem. Chińska ambasada w Waszyngtonie wystosowała formalny protest, a chiński ambasador Xie Feng przekazał wyższym urzędnikom Białego Domu i Departamentu Stanu, że Waszyngton “powinien podjąć poważne działania, żeby cofnąć negatywny wpływ” słów Bidena albo “ponieść wszelkie konsekwencje”.
https://apnews.com/article/yellen-biden-china-xi-jinping-dictator-8e3cda8258cac3e9a2ec197a06cffa67
29 czerwca
Pentagon poinformował, że chiński balon, który w lutym przeleciał nad terytorium kanadyjskim i amerykańskim, nie zebrał żadnych informacji. Szczątki balona po jego zestrzeleniu przez amerykański myśliwiec były zebrane i badane przez amerykańskie agencje wywiadowcze w celu ustalenia jego wyposażenia oraz jakie informacje, jeśli w ogóle, zbierał. Rzecznik prasowy Pentagonu stwierdził, że, według nich, balon nie zebrał informacji, przelatując przez Stany Zjednoczone. Zaznaczył jednak, że balon miał zdolności do zbierania danych wywiadowczych.
https://www.cbsnews.com/news/chinese-spy-balloon-no-information-pentagon/
https://www.bbc.com/news/world-us-canada-66062562
3 lipca
Ministerstwo handlu Chin oznajmiło, że ogranicza eksport galu i germanu, czyli metali kluczowych dla produkcji półprzewodników. Tłumacząc się względami bezpieczeństwa narodowego ministerstwo będzie od 1 sierpnia wymagało pozwolenia na transport niektórych związków galu i germanu. Ruch ten można postrzegać jako element trwającej globalnej walki o technologiczną supremację. Jednak zdaniem analityków z Eurasia Group decyzja ta będzie miała ograniczony rezultat w porównaniu do docelowego zakresu.
6 lipca
Sekretarz skarbu Janet Yellen rozpoczyna 4-dniową wizytę w Pekinie celem złagodzenia napięć pomiędzy oboma krajami. Krótko po przybyciu zadeklarowała chęć do prowadzenia z Chinami zdrowej konkurencji gospodarczej oraz współpracy w rozwiązywaniu globalnych wyzwań.
7 lipca
Odbyło się planowane spotkanie Janet Yellen z premierem Chin Li Qiangiem. Amerykańska sekretarz skarbu stanęła w obronie działań Stanów Zjednoczonych które mają prowadzić do ochrony ich bezpieczeństwa. Jednocześnie zadeklarowała, że obie strony nie powinny dopuścić do nieporozumień, które pogorszyłyby wzajemne ekonomiczne i finansowe relacje. Przed spotkaniem z Li Qiangiem Janet Yellen spotkała się jeszcze z wicepremierem Liu He oraz byłym dyrektorem Ludowego Banku Chin Yi Gangiem, z którym omawiała globalne perspektywy gospodarcze.
http://gr.china-embassy.gov.cn/eng/zgyw/202307/t20230717_11114018.htm
16-19 lipca
Sekretarz Prezydenta USA ds. Zmian klimatu John Kerry odbywa wizytę w Chinach podczas której spotyka się ze swoim chińskim odpowiednikiem Xie Zhenhua. Amerykański dyplomata zadeklarował, że obie strony dokonują starań by znaleźć sposoby na współprace w zaadresowaniu problemów wynikających ze zmian klimatu. Xie Zhenhua zadeklarował, że współpraca ta nie powinna być oderwana od innych aspektów relacji między USA a Chinami i mieć charakter całościowy.
https://apnews.com/article/china-us-kerry-xie-climate-talks-66ed4246c70ff3cb51124397d02910aa
https://time.com/6295941/us-china-climate-cooperation-challenge/
18-20 lipca
Niespodziewana wizyta powszechnie znanego byłego Sekretarza Stanu USA Henryego Kissinger w Chinach. 18 lipca amerykański dyplomata spotkał się z ministrem obrony Chin Li Shangfu. Dwa dni później amerykański dyplomata odbył spotkanie z Xi Jinpingiem. Chiński przywódca podczas spotkania podkreślił doniosłość obecnych zmian doświadcanych przez świat i system międzynarodowy. Stwierdził, że zarówno Chiny jak i USA powinny oprzeć swoje relacje o zasadach współpracy, wzajemnego szacunku i pokojowego współistnienia. Z kolei Henry Kissinger podziękował chińskiemu przywódcy za przyjęcie oraz powiedział, że relacje chińsko-amerykańskie są niezbędne dla utrzymania pokoju między oboma narodami a także świata jako całości. Warto podkreślić, że wizyta Kissingera miała charakter prywatny i nie została wcześniej nagłośniona
http://gy.china-embassy.gov.cn/eng/zgyw/202309/t20230918_11144614.htm
http://eng.mod.gov.cn/xb/Ministry/News_213077/16238329.html https://www.nbcnews.com/news/world/china-xi-jinping-henry-kissinger-rcna95251
31 lipca
Potencjalny kandydat Republikanów na urząd prezydenta Ron DeSantis prezentuje program polityczny mający być “Deklaracją Ekonomicznej Niepodległości”. W dokumencie DeSantis zapowiada odebranie Chinom preferencyjnego statusu handlowego, zakaz importu towarów stworzonych w oparciu o skradzioną własność intelektualną oraz uniemożliwienie firmom dzielenia się z chińskimi firmami technologiami krytycznymi.
7 sierpnia
Chiny i Rosja wysyłają 11 okrętów bojowych w okolice wód Alaski. W odpowiedzi USA wysyłają 4 niszczyciele w stronę wysp Aleuckich.
9 sierpnia
Prezydent Biden podpisuje rozporządzenie wykonawcze odnośnie zagrożenia bezpieczeństwa narodowego wynikającego z podejrzanych krajów które wykorzystują technologie i produkty krytyczne dla wojska, wywiadu, nadzoru lub technologii cybernetycznych.
https://home.treasury.gov/system/files/206/Outbound-Fact-Sheet.pdf
11 sierpnia
Chińskie służby zatrzymały pracownika przemysłu zbrojeniowego pod zarzutem szpiegostwa na rzecz CIA. Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego Chin oznajmiło, że pracownik udostępniał tajemnice wojskowe dla CIA w zamian za dużą sumę pieniędzy. Miał on zostać zwerbowany podczas studiów we Włoszech, w trakcie których miał nawiązać kontakt z amerykańską ambasadą.
https://www.cbsnews.com/news/china-us-espionage-cia-spying/?intcid=CNM-00-10abd1h
19 sierpnia
Dwójka amerykańskich marynarzy została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa. Wojskowi mieli udostępnić za pieniądze informacje kluczowe z punktu widzenia amerykańskiego bezpieczeństwa w obszarze Indo-Pacyfiku a także niedostępne informacje techniczne.
https://www.cbsnews.com/video/2-navy-sailors-accused-of-spying-for-china/?intcid=CNM-00-10abd1h
21 sierpnia
Departament Handlu Stanów Zjednoczonych ogłosił, że usuwa 27 chińskich firm z tzw. “niezidentyfikowanej listy” która ograniczała tym podmiotom dostęp do eksportu z USA.
28 sierpnia
Sekretarz Handlu Stanów Zjednoczonych Gina Raimondo spotkała się z Ministrem Handlu Chin Wangiem Wentao celem rozszerzenia amerykańskich handlowych i strategicznych interesów. Przedstawiciele zgodzili się podjąć szereg działań mających na celu usprawnienie wymiany informacji, kontrolę eksportu czy ochrony tajemnic handlowych.
6 września
Biuro Reprezentantki Handlowej Stanów Zjednoczonych Katherine Tai rozszerzyło chińską “Sekcję 301” czyli listę kategorii produktowych nie objętych taryfami celnymi. Rozszerzenie objęło kilkaset kategorii w tym te powiązane z pandemią COVID-19 i będzie obowiązywało do 31 grudnia.
10 września
Dochodzi do spotkania prezydenta Joe Bidena z premierem ChRL Li Qiangiem będącym drugą najważniejszą osobą w państwie chińskim. Miało ono miejsce podczas cyklicznego szczytu G20 odbywającego się tym razem w New Delhi. W rozmowie z dziennikarzami amerykański prezydent powiedział, że rozmowa dotyczył stabilności i południowej hemisfery oraz nie miała charakteru konfrontacyjnego.
http://de.china-embassy.gov.cn/det/fyrth/202309/t20230911_11141151.htm
16-17 września
Szef chińskiego MSZ Wang Yi oraz doradca ds. Bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan odbywają weekendowe spotkanie na Malcie celem stabilizacji relacji między swoimi krajami. Obie strony oświadczyły, że dyskusje, które się odbyły w ramach spotkania były szczere, merytoryczne i konstruktywne. Padły również deklaracje chęci kontynuowania dialogu na najwyższym poziomie w najbliższych miesiącach. Oprócz tego pod dyskusję została poddana potrzeba kontynuowania wzajemnego dialogu militarnego.
18 września
Sekretarz Stanu Anthony Blinken spotykał się z wiceprezydentem ChRL Han Zhengiem. Spotkanie odbyło się przy okazji 78. sesji Zgromadzenia Ogólnego ONZ. Podczas rozmowy, którą strona amerykańska opisuje jako szczerą i konstruktywną obaj przedstawiciele poglądy na kwestie bilateralne, globalne oraz regionalne. Zarówno USA jak i ChRL wyraził chęć utrzymania otwartych kanałów komunikacji.
22 września
Departament Skarbu USA ogłosił powołanie grup roboczych ds. ekonomii i finansów z Chińską Republiką Ludową. Powstanie podmiotów zostało zainicjowane przez sekretarz skarbu Janet Yellen oraz wicepremiera ChRL He Lifenga. Celem grup jest założenie i utrzymanie kanałów umożliwiających dyskusje na tematy związane z sytuacją makroekonomiczną i finansową. Ich założenie jest wynikiem porozumienia osiągniętego między Yellen a He podczas lipcowej podróży sekretarz do Pekinu.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1760
28 września
Ambasador ChRL w Stanach Zjednoczonych Xie Feng podczas pierwszego po pandemii osobistego przyjęcia z okazji rocznic ustanowienia ChRL wygłosił przemówienie, w którym poruszył kwestię stosunków chińsko-amerykańskich. Wyraził konieczność ich stabilizacji oraz poprawy.
http://us.china-embassy.gov.cn/eng/dshd/202309/t20230928_11152537.htm
28 września
Zastępca sekretarza stanu ds. Azji Wschodniej i Pacyfiku Daniel J. Kritenbrink spotkał się z wiceministrem spraw zagranicznych Chińskiej Republiki Ludowej (ChRL) Sun Weidongiem w Waszyngtonie. Między obiema stronami doszło do wymiany poglądów na temat spraw w obszarze Azji-Pacyfiku a także wspólnego podkreślenia konieczności utrzymania porządku międzynarodowego opartego na zasadach.
7 października
Delegacja z USA pod kierownictwem senatora Chucka Summera przybyła do Chin celem odbycia pierwszej kongresowej wizyty w tym kraju od roku 2019. Senator Schumer, demokrata z Nowego Jorku w odpowiedzi na pytanie odnośnie oczekiwań względem wizyty wyraził nadzieję, że będzie ona owocna. Chiny w oficjalnym oświadczeni wyraziły nadzieję, że wizyta pozwoli na lepsze zrozumienie Chin w Kongresie USA.
9 października
Prezydent Xi Jinping odbywa w Wielkiej Hali Ludowej spotkanie z dwupartyjną delegacją z Senatu USA. W rozmowach z amerykańskimi przedstawicielami podkreślił istotność dwustronnych stosunków chińsko-amerykańskich dla całego świata. W odpowiedzi amerykańscy senatorzy wyrazili oczekiwanie na wzmocnienie współpracy z Chinami w obszarach takich jak zmiany klimatyczne, zwalczanie przestępstw narkotykowych czy konflikty regionalne.
http://us.china-embassy.gov.cn/eng/zmgx/zxxx/202310/t20231009_11158388.htm
23 października
Dochodzi do pierwszego spotkania amerykańsko-chińskiej ekonomicznej grupy roboczej. Spotkanie odbywa się w formie online i było prowadzone przez przedstawicieli chińskiego Ministerstwa Finansów oraz amerykańskiego Departamentu Skarbu. Strony dyskutowały na tematy takie jak obustronne relacje ekonomiczne, rozwój sytuacji makroekonomicznej na świecie czy współpraca w rozwiązywaniu globalnych rozwiązań.
http://us.china-embassy.gov.cn/eng/zmgx/zxxx/202310/t20231024_11166728.htm
25 października
Gubernator Kalifornii Gavin Newsom spotyka się w Pekinie z prezydentem Xi Jinpingiem oraz innymi wysokimi przedstawicielami władz chińskich. W ramach wizyty porusza z chińskimi przywódcami zagadnienia zmian klimatycznych, rozwoju gospodarczego, wymiany kulturowej oraz praw człowieka i demokracji.
https://www.gov.ca.gov/2023/10/25/governor-newsom-meets-with-chinese-president-xi-jinping/
27 października
Sekretarz Stanu USA Anthony Blinken spotyka się w Waszyngtonie z ministrem spraw zagranicznych ChRL Wangiem Yi. Na przestrzeni dwóch dni odbywają około 7 godzin rozmów, w których odbyli szereg dyskusji odnośnie bierzących tematów w stosunkach chińsko-amerykańskich. Pod uwagę wzięte zostały zagadnienia takie jak rozprowadzanie narkotyków syntetycznych, kwestie klimatyczne czy zagrożenia dla bezpieczeństwa takie jak wojna w Ukrainie czy wystrzelenie przez KRLD rakiet będące naruszeniem rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ.
4-7 listopada
Specjalny Wysłannik Prezydenta dla Klimatu spotyka się ze Specjalnym Wysłannikiem Chin w sprawie klimatu. Efektem rozmów jest Sunnlyand Statement w którym oba kraje deklarują rozszerzenie współpracy w obszarze walki ze zmianami klimatu. Deklaracja dotyczy między innymi transformacji energetycznej, gospodarki zasobami czy zanieczyszczeniami powietrza.
http://us.china-embassy.gov.cn/eng/zmgx/zxxx/202311/t20231115_11180471.htm
6 listopada
Chińsko-amerykańskie spotkanie w Waszyngtonie dotyczące kontroli zbrojeń i nieproliferacji. Ze strony chińskiej gościem był dyrektor generalny ds. kontroli zbrojeń Sun Xiaobo w Ministerstwie Spraw Zagranicznych ChRL a USA reprezentował Zastępca Sekretarza Stanu ds. Biura Kontroli Zbrojeń, Weryfikacji i Zgodności (AVC) Mallory Stewart. Było to pierwsze spotkanie poświęcone tym zagadnieniom od 2019 roku.
10 listopada
W czasie szczytu APEC w San Francisco dochodzi do spotkania amerykańskiej Sekretarz Skarbu Janet Yellen z chińskim Ministrem Finansów Lanem Fo. Yellen podkreśliła znaczenie utrzymania komunikacji z Chinami, w tym wspólnej Grupy Roboczej.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1902
15 listopada
W ramach szczytu APEC dochodzi do długo oczekiwanego spotkania prezydenta Joe Bidena z Xi Jinpingiem. Przywódcy Chin i USA spotkali się w Woodside w stanie Kalifornia i omówili szereg istotnych spraw zarówno dla stosunków bilateralnych jak i ważnych z punktu widzenia całej międzynarodowej społeczności. Należały do nich między innymi globalna produkcja narkotyków w tym fentanylu, zagrożenia związane z zaawansowanymi technologiami AI czy zmiany klimatyczne. Liderzy wyrazili również zadowolenie ze wznowienia komunikacji na najwyższym szablu armii obu krajów a także rozwijającej się współpracy w obszarze ochrony klimatu. Prezydent Biden podkreślił uniwersalny charakter praw człowieka a także upomniał się o rozwiązanie spraw amerykańskich obywateli przetrzymywanych w chińskich więzieniach.
16 listopada
Sekretarz Obrony USA Lloyd Austin wyraził swoje zadowolenie z zapowiedzi powrotu do dialogu militarnego między US a ChRL będącej rezultatem spotkania Xi-Biden. Nie podzielił się jednak konkretnymi przewidywaniami co do zachowania Chin w przyszłości. Wyraził również wolę stworzenia mechanizmu zarządzania kryzysowego co będzie szczególnie ważne w wypadku wzmożenia aktywności w regionie.
30 listopada
Planowana przez stan Montana blokada TikToka została unieważniona przez Sąd Federalny na podstawie I poprawki do konstytucji Stanów Zjednoczonych.
https://www.china-briefing.com/news/us-china-relations-in-the-biden-era-a-timeline/
3 grudnia
Sekretarz skarbu USA Gina Raimondo wygłosiła przemówienie podczas Reagan Defence Forum, w którym stwierdziła, że Stany potrzebują większych wydatków poświęconych rywalizacji technologicznej z Chinami. Zdaniem Raimondo jest to niezbędne dla zapewnienia Ameryce bezpieczeństwa i w tym obszarze Departament Handlu powinien współpracować z Departamentem Obrony.
6 grudnia
Anthony Blinken odbył rozmowę z ministrem spraw zagranicznych Wangiem Yi. Sekretarz Stanu USA omówił swoją ostatnią podróż dyplomatyczną na Bliski Wschód. Poruszony został między innymi problem prowadzonych przez plemię Huti ataków na statki handlowe na Morzu Czerwonym a także znaczenie zaangażowania wszystkich stron dla powstrzymania konfliktu na Bliskim Wschodzie.
10 grudnia
Stany Zjednoczone deklarują swoje poparcie dla Filipin w obliczu incydentu z udziałem chińskich statków które podjęły szereg niebezpiecznych manewrów wobec filipińskich jednostek. Zostały one m.in. ostrzelane armatkami wodnymi i doszło do kolizji okrętów.
14 grudnia
Sekretarz skarbu Janet Yellen w przemówieniu na spotkaniu z okazji 50. Rocznicy utworzenia amerykańsko-chińskiej rady biznesu podsumowała dotychczasową współpracę biznesową z ChRL. Nakreśliła również najważniejsze priorytety którym zostanie poświęcona uwaga w roku 2024. Zadeklarowała, że Stany Zjednoczone nadal będą starały się umacniać i rozwijać w sposób przejrzysty współpracę gospodarczą z Chinami.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1994
15 grudnia
Podczas wydarzenia organizowanego przez Brookings Instituion Nicholas Burns, ambasador USA w Chinach wyraził swój pesymizm co do przyszłości stosunków chińsko-amerykańskich. Określił jednak ostatnie spotkanie między Xi a Bidenem jako “produktywne”, ale skrytykował władze w Pekinie za wywołanie ostatniego incydentu z udziałem chińskiej straży przybrzeżnej oraz filipińskich statków.
https://www.c-span.org/video/?532453-1/ambassador-burns-us-china-relations https://www.politico.com/news/2023/12/15/china-us-relations-burns-00132012
Foto: PAP/EPA
[…] Czytaj także: Oś czasu rywalizacji USA-Chiny [2023 rok] […]