Pomoc analityczna: Jakub Witczak
29 czerwca
Pentagon poinformował, że chiński balon, który w lutym przeleciał nad terytorium kanadyjskim i amerykańskim, nie zebrał żadnych informacji. Szczątki balona po jego zestrzeleniu przez amerykański myśliwiec były zebrane i badane przez amerykańskie agencje wywiadowcze w celu ustalenia jego wyposażenia oraz jakie informacje, jeśli w ogóle, zbierał. Rzecznik prasowy Pentagonu stwierdził, że, według nich, balon nie zebrał informacji, przelatując przez Stany Zjednoczone. Zaznaczył jednak, że balon miał zdolności do zbierania danych wywiadowczych.
https://www.cbsnews.com/news/chinese-spy-balloon-no-information-pentagon/
https://www.bbc.com/news/world-us-canada-66062562
22 czerwca
Dwa dni po określeniu przewodniczącego Chin Xi Jinpinga “dyktatorem” Joe Biden bronił swoich słów, stwierdzając, że nie będą one miały żadnego negatywnego wpływu na relacje chińsko-amerykańskie i że nadal spodziewa się spotkać wkrótce z Xi Jinpingiem. Chińska ambasada w Waszyngtonie wystosowała formalny protest, a chiński ambasador Xie Feng przekazał wyższym urzędnikom Białego Domu i Departamentu Stanu, że Waszyngton “powinien podjąć poważne działania, żeby cofnąć negatywny wpływ” słów Bidena albo “ponieść wszelkie konsekwencje”.
https://apnews.com/article/yellen-biden-china-xi-jinping-dictator-8e3cda8258cac3e9a2ec197a06cffa67
18-19 czerwca
Sekretarz Stanu USA Antony Blinken odbył podróż do stolicy Chin, Pekinu, gdzie spotkał się z Przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej Xi Jinpingiem, Dyrektoremem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi oraz Ministrem Spraw Zagranicznych Chin Qin Gangiem. Odbyto szczere, merytoryczne i konstruktywne rozmowy nt. głównych priorytetów w dwustronnych relacjach chińsko-amerykańskich oraz kwestii globalnych i regionalnych, takich jak rosyjska agresja na Ukrainę, prowokacyjne działania Korei Północnej czy obawy amerykańskie wobec chińskich działań wywiadowczych na Kubie. Antony Blinken podkreślił znaczenie utrzymywania otwartych kanałów komunikacji w celu zmniejszenia ryzyka błędnej kalkulacji. Stwierdził, że, chociaż USA będą konkurować z Chinami, będą odpowiedzialnie zarządzać konkurencją, aby relacje nie przerodziły się w konflikt. Podczas dyskusji Qin Gang zwrócił uwagę na fakt, że stosunki między Chinami a USA znalazły się w najniższym punkcie od czasu ich ustanowienia. Potwierdził on zdecydowane stanowisko Chin i przedstawił jasne żądania w kwestii Tajwanu oraz innych podstawowych interesów Pekinu.
https://www.state.gov/secretary-blinkens-visit-to-the-peoples-republic-of-china-prc/
https://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/zxxx_662805/202306/t20230619_11099469.html
11 czerwca
Stany Zjednoczone potwierdziły, że Chiny posiadają bazę szpiegowską na terytorium Kuby. Amerykański wywiad poinformował, że kwestia chińskiego szpiegostwa z Kuby trwa od lat.
https://www.dw.com/en/us-confirms-china-has-had-a-spy-base-in-cuba-since-at-least-2019/a-65882096
6 czerwca
Departament Skarbu Stanów Zjednoczonych nałożył sankcje na siedem osób oraz sześć podmiotów w Iranie, Chinach oraz Hong Kongu w związku z irańskim programem rakiet balistycznych. Sieć ta przeprowadzała transakcje finansowe oraz ułatwiała pozyskiwanie krytycznych części oraz technologii dla głównych aktorów zaangażowanych w rozwój irańskich pocisków balistycznych.
https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy1524
5 czerwca
Generał Li Shangfu, chiński minister obrony, powiedział w pierwszym ważnym przemówieniu od objęcia funkcji ministerialnej, że wojna ze Stanami Zjednoczonymi byłaby “katastrofą nie do zniesienia”. Zaznaczył, że świat jest wystarczająco duży zarówno dla Chin, jak i USA oraz, że oba supermocarstwa powinny szukać wspólnej płaszczyzny. Przemówienie miało miejsce na konferencji Shangri-La Dialogue w Singapurze.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65803311
3 czerwca
W Cieśninie Tajwańskiej miał miejsce niebezpieczny incydent z udziałem amerykańskiego oraz chińskiego okrętu wojennego. Do zdarzenia doszło w czasie wykonywania przez amerykański niszczyciel USS Chung-Hoon oraz kanadyjską fregatę HMCS Montreal tranzytu przez wody oddzielające Tajwan i Chiny w ramach misji zabezpieczania wolności żeglugi. Chiński niszczyciel rakietowy wyprzedził amerykański okręt, aby następnie przepłynąć mu przed dziobem w odległości 140 metrów. USS Chung-Hoon utrzymał kurs, ale zwolnił, by uniknąć kolizji.
30 maja
Strona chińska odrzuciła amerykańską propozycję spotkania Sekretarza Obrony USA Lloyda Austina i jego chińskiego odpowiednika Li Shangfu na konferencji Shangri-La Dialogue w Singapurze. Rzecznik MSZ Chin powiedział, że Stany Zjednoczone powinny niezwłocznie “skorygować swoje złe praktyki, okazać szerokość i stworzyć atmosferę oraz warunki niezbędne do dialogu i komunikacji między dwoma siłami zbrojnymi”.
https://www.aljazeera.com/news/2023/5/30/china-declines-meeting-with-us-defence-chief-pentagon
25 maja
Generał Charles Brown, który dotychczas sprawował funkcję dowódcy Sił Powietrznych USA, został wybrany przez Prezydenta Joe Bidena na nowego przewodniczącego Kolegium Połączonych Sztabów. Według jednego z urzędników administracji waszyngtońskiej, Biden uważa Browna za odpowiedniego człowieka na to stanowisko ze względu na jego pracę nad modernizacją amerykańskiego lotnictwa i jej arsenału nuklearnego, a także doświadczenie w kształtowaniu obrony i bezpieczeństwa USA w świetle wzrostu potęgi Chin. Nominacja musi zostać jeszcze zatwierdzona przez Senat.
https://apnews.com/article/biden-cq-brown-jr-air-force-1e348527cc3c95f66eb3cd6ebaa0e6f0
25 maja
W Waszyngtonie odbyło się spotkanie chińskiego ministra handlu Wang Wentao i amerykańskiej sekretarz handlu Giny Raimond. Zgodnie z informacjami Departamentu Handlu USA, dyskutowali szerze oraz merytorycznie na tematy dotyczące stosunków handlowych USA-Chiny. Było to pierwsze spotkanie na szczeblu rządowym między Pekinem a Waszyngtonem w stolicy USA za prezydentury Joe Bidena.
https://www.voanews.com/a/top-us-chinese-trade-officials-meet-in-washington/7110076.html
23 maja
Symulacje przeprowadzone przez zespół chińskich planistów wojskowych pokazały, że siły zbrojne Chin są w stanie zatopić przy pomocy broni hipersonicznej najnowocześniejszy lotniskowiec amerykański USS Gerald R. Ford wraz z jego grupę uderzeniową. Wyniki gry wojennej zostały opublikowane w chińskojęzycznym Journal of Test and Measurement Technology – jest to pierwszy raz, kiedy wyniki symulowanego ataku hipersonicznego na amerykański lotniskowiec zostają przez Chiny upublicznione.
22 maja
Rząd w Pekinie nakazał chińskim wykonawcom projektów infrastrukturalnych zaprzestanie zakupu produktów od amerykańskiej firmy wytwarzającej chipy Micron Technology. Jak wynika z komunikatu opublikowanego na stronie Chińskiej Administracji Cyberprzestrzeni, produkty tej firmy niosą ze sobą poważne zagrożenia dla chińskiej infrastruktury informatycznej oraz bezpieczeństwa narodowego. Chiny ogłosiły przegląd Microna pod kątem przepisów związanych z bezpieczeństwem informacji w kwietniu tego roku.
https://www.theguardian.com/business/2023/may/22/china-bans-us-micron-technology
17 maja
Gubernator Montany podpisał ustawę zakazującą używania aplikacji TikTok, co czyni Montanę pierwszym amerykańskim stanem całkowicie zabraniającym korzystania z niej. Nowe prawo wejdzie w życie w styczniu roku 2024, wprowadzając karę w wysokości 10 tysięcy dolarów na jakikolwiek podmiot pozwalający na pobieranie aplikacji. Tiktok wydał oświadczenie, w którym stwierdza, że ustawa narusza prawa mieszkańców stanu wynikające z Pierwszej Poprawki do Konstytucji USA.
https://www.reuters.com/world/us/montana-governor-signs-bill-banning-tiktok-state-2023-05-17/
15 maja
Chiński sąd skazał 78-letniego obywatela Stanów Zjednoczonych na karę dożywotniego pozbawienia wolności. John Shing-Wan Leung, będący stałym mieszkańcem Hong Kongu, został aresztowany dwa lata temu przez lokalne biuro chińskiej agencji kontrwywiadu i oskarżony o szpiegostwo. Jak donoszą media z Hong Kongu, Leung stał na czele teksańskiego oddziału organizacji Association for the Promotion of the Peaceful Reunification of China, która propaguje chińskie roszczenia wobec Tajwanu zagranicą.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65595221
11 maja
Biały Dom ogłosił, że amerykański doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan rozmawiał w Wiedniu z Dyrektoremem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Dodano, że spotkanie było częścią wysiłków na rzecz utrzymania otwartych kanałów komunikacyjnych i odpowiedzialnego zarządzania konkurencją.
https://edition.cnn.com/2023/05/11/politics/jake-sullivan-wang-yi-meeting/index.html
8 maja
Odbyło się pierwsze publiczne spotkanie Ministra Spraw Zagranicznych Chin Qin Ganga z amerykańskim urzędnikiem od czasu incydentu z balonem szpiegowskim. Podczas rozmowy z Ambasadorem USA w Pekinie Burnsem Qin powiedział, że najważniejszym priorytetem dla obu państw jest stabilizacja stosunków Pekin-Waszyngton oraz zapobieżenie spirali spadkowej relacjach w stosunkach dwustronnych.
https://finance.yahoo.com/news/meet-china-halfway-foreign-minister-093000194.html
2 maja
Ambasador Stanów Zjednoczonych w Chinach Nicholas Burns stwierdził, że USA są “gotowe rozmawiać” z Chinami oraz wyraził również nadzieję, że Pekin “spotka się z nami w połowie drogi”. Burns nie powiedział jednak wyraźnie, kiedy Sekretarz Stanu Antony Blinken odwiedzi Pekin, mówiąc, że wizyta nastąpi, kiedy warunki będą odpowiednie.
https://edition.cnn.com/2023/05/02/politics/nicholas-burns-china-us/index.html
27 kwietnia
Chiny zadeklarowały wzięcie odwetu, jeśli Stany Zjednoczone będą kontynuować postępowanie przeciwko chińskim funkcjonariuszom policji oskarżonym o namierzanie oraz nękanie chińskich dysydentów w USA. Chińskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych zarzuciło Departamentowi Sprawiedliwości Stanów Zjednoczonych upolitycznianie prawa oraz używanie go jako broni.
21 kwietnia
W przemówienia na Uniwersytecie Johna Hopkinsa Sekretarz Skarbu USA Janet Yellen wezwała do poprawy stosunków ekonomicznych z Chinami. Powiedziała, że Pekin i Waszyngton są w stanie i muszą znaleźć sposób na wspólne funkcjonowanie i dzielenie się światowym dobrobytem. Dodała, że USA będą bronić swoich interesów, ale nie zamierzają ograniczać wzrostu Chin.
Ambasador Stanów Zjednoczonych w Chinach Nicholas Burns spotkał się z chińskim dyplomatą Liu Jianchao stojącym na czele Departamentu Łączności Międzynarodowej Komunistycznej Partii Chin. Było to pierwsze spotkanie chińsko-amerykańskie na tak wysokim szczeblu od czasu incydentu z chińskim balonem szpiegowskim nad terytorium USA. Strona chińska podała, że spotkanie odbyło się na zaproszenie strony amerykańskiej, a dyplomaci wymienili poglądy na stosunki amerykańsko-chińskie oraz kwestie regionalne i międzynarodowe.
20 kwietnia
17 kwietnia
W Nowym Jorku aresztowano dwóch mężczyzn podejrzanych o pomoc w założeniu w imieniu rządu Chin tajnego komisariatu chińskiej policji, a ponad trzydziestu funkcjonariuszy chińskiej policji oskarżono o wykorzystywanie mediów społecznościowych do nękania chińskich dysydentów w Stanach Zjednoczonych. Rzecznik chińskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych odrzucił zarzuty, nazywając je “polityczną manipulacją” oraz stwierdził, że Pekin sprzeciwia się oczernianiu Chin przez USA.
8 kwietnia
Wizyta Tsai-Ing wen w USA została odebrana w Pekinie bardzo negatywnie, a w odpowiedzi Chiny zorganizowały manewry wojskowe. Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńczej wysłała na wody oraz strefę powietrzną wokół wyspy okręty wojenne oraz samoloty, a w państwowych mediach chińskich zaakcentowano fakt, że ćwiczenia obejmują symulację okrążenia i blokady Tajwanu. https://www.theguardian.com/world/2023/apr/08/china-launches-military-drills-around-taiwan-after-us-house-speaker-meeting
5 kwietnia
Spiker Izby Reprezentantów Kongresu USA Kevin McCarthy spotkał się w Kaliforni z Prezydent Tajwanu Tsai Ing-wen, która wracała z Ameryki Łacińskiej. Było to pierwsze spotkanie tak wysoko postawionego urzędnika amerykańskiego z prezydentem Republiki Chińskiej na terytorium Stanów Zjednoczonych od 1979 roku. Rozmowy odbyły się za zamkniętymi drzwiami, lecz po spotkaniu McCarthy podkreślił wartość przyjaźni Amerykanów i Tajwańczyków, a Tsai zaznaczyła, że “jesteśmy silniejsi, gdy jesteśmy razem”.
29 marca
Japonia, Filipiny i USA wyraziły chęć utworzenia trójstronnych ram bezpieczeństwa skierowanych przeciwko Chinom, które w niedalekiej przyszłości mogłyby zostać przekształcone we współpracę w zakresie obronności
18-26 marca
Rick Waters, zastępca asystenta sekretarza stanu USA ds. Chin i Tajwanu, odbył podróż do Hong Kongu, Szanghaju i Pekinu. Jest to pierwszy dyplomata amerykański tak wyższego szczebla, który odwiedził Chiny od grudnia 2022. Źródła podają, że podczas wizyty Waters omawiał ze stroną chińską m.in. możliwość rozmowy telefonicznej Joe Bidena z Xi Jinpingiem.
24 marca
Doradca ds. bezpieczeństwa narodowego Jake Sullivan odbył rozmowę z Dyrektorem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Biały Dom nie odpowiedział jednak na prośbę o komentarz w tej sprawie, a strona chińska oświadczyłą, że nic nie wie o żadnej rozmowie.
24 marca
Chińskie władze zatrzymały 5 lokalnych pracowników amerykańskiej firmy Mintz Group oraz zamknęły jej biuro w Pekinie. Oficjalne powody nie są znane. Jednym z partnerów w firmie jest Randal Phillips, były główny przedstawiciel CIA w Chinach, który w 2018 roku zeznawał przed Kongresem w sprawie chińskich prób wywierania międzynarodowej presji.
https://www.bbc.com/news/world-asia-china-65061116
23 marca
Dowództwo Teatru Południowego Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej poinformowało, że ostrzegło amerykański niszczyciel rakietowy USS Milnus, który wpłynął na wody wokół Wysp Paracelskich uważanych przez Chiny za część swojego terytorium. USA utrzymują, że okręt opuścił obszar z własnej woli, nie pod presją chińskich statków.
https://www.aljazeera.com/news/2023/3/23/china-warns-away-a-us-warship-in-south-china-sea
13 marca
Półtora roku po podpisaniu porozumienia AUKUS Wielka Brytania, Australia oraz Stany Zjednoczone przedstawiły szczegóły pozyskania przez Australię okrętów podwodnych o napędzie atomowym oraz konstrukcji nowego modelu okrętu podwodnego przez Wielką Brytanię i Australię.
https://www.ft.com/content/b4d7a277-095a-4e33-9fbc-d05395885522
9 marca
Xi Jinping został zaprzysiężony w chińskim parlamencie na trzecią kadencję jako przewodniczący Chińskiej Republiki Ludowej.
7 marca
Minister Spraw Zagranicznych Chin Qin Gang powiedział, że, jeśli USA nie zmienią kursu swojej polityki, dojdzie do konfliktu i konfrontacji. Skrytykował również amerykańskie wsparcie wojskowe dla Tajwanu.
2 marca
Waszyngton umieścił 28 chińskich organizacji na handlowej “czarnej liście” za rzekome naruszenie amerykańskich sankcji m.in. poprzez wysłanie technologii do programów nuklearnych i rakietowych do państw trzecich.
https://www.ft.com/content/cb5f9c59-b20f-447a-b288-a518e69948b7
1 marca
Administracja Bidena poinformowała Kongres o zaakceptowaniu kolejnego pakietu sprzedaży broni dla Tajwanu o wartości 619 milionów dolarów, w tym pociski do myśliwców F-16.
https://edition.cnn.com/2023/03/01/politics/us-f16-missiles-taiwan/index.html
23 lutego
Waszyngton oznajmił, że w najbliższych miesiącach planowane jest wysłanie od 100 do 200 żołnierzy amerykańskich na Tajwan, którzy będą szkolić siły zbrojne wyspy w obsłudze sprzętu oraz przeprowadzaniu manewrów wojskowych.
18 lutego
Podczas Monachijskiej Konferencji Bezpieczeństwa Sekretarz Stanu USA Antony Blinken spotkał się z Dyrektorem Biura Centralnej Komisji Spraw Zagranicznych Komunistycznej Partii Chin Wang Yi. Rozmowa dotyczyła m.in. naruszenia suwerenności USA przez chiński balon szpiegowski.
15 lutego
Chińska Komisja Taryfy Celnej Rady Państwa oświadczyła, że Chiny będą nadal zwalniać część dóbr amerykańskich z dodatkowych ceł do września 2023 roku.
13 lutego
Chiny oskarżyły Stany Zjednoczone o to, że amerykańskie balony nielegalnie naruszyły chińską strefę powietrzną 10 razy w ciągu ostatniego roku.
8 lutego
Wobec napięć dotyczących kwestii zestrzelonego balona prezydent Joe Biden podkreślił, że USA nie dążą do konfliktu z Chinami.
Najnowsze dane pokazały, że w 2022 roku handel między Stanami Zjednoczonymi i Chińską Republiką Ludową osiągnął rekordowy poziom mimo ciągłych napięć na linii Pekin-Waszyngton. Wartość eksportu i importu między oboma państwami w poprzednim roku wyniosła 690,6 miliarda dolarów.
https://www.bbc.com/news/business-64563855
4 lutego
Na rozkaz prezydenta Joe Bidena amerykański myśliwiec F-22 zestrzelił chiński balon szpiegowski nad wybrzeżem Karoliny Południowej. Pekin zaprotestował przeciwko zestrzeleniu balonu, podkreślają, że wielokrotnie przekazywano Waszyngtonowi informację, że jest to obiekt o przeznaczeniu cywilnym, który jedynie zboczył z kursu.
3 lutego
Sekretarz Stanu USA Antony Blinken przełożył planowaną wizytę w Pekinie wobec pojawienia się nad amerykańskim terytorium chińskiego balonu szpiegowskiego, wskazując, że naruszył on suwerenność Stanów Zjednoczonych.
Na mocy porozumienia z Filipinami USA otrzymały dostęp do kolejnych 4 baz wojskowych położonych na terytorium Filipin. Krok ten zacieśnia łańcuch sojuszy na Indo-Pacyfiku celem lepszego zrównoważenia zagrożenia ze strony Chin.
28 stycznia chiński balon wleciał w amerykańską strefę powietrzną na Alasce, 30 stycznia pojawił się nad terytorium Kanady, a 31 stycznia po raz drugi ponownie wleciał w strefę powietrzną USA nad północną częścią stanu Idaho.
https://abcnews.go.com/Politics/4-flying-objects-shot-north-america-timeline-key/story?id=97068603
27 stycznia
W notatce wysłanej do podległych mu oficerów, Generał Sił Powietrznych Stanów Zjednoczonych Mike Minihan stwierdził, że konflikt o Tajwan oraz wojna chińsko-amerykańska mogą wybuchnąć już w 2025 roku.
26 stycznia
Biały Dom ogłosił, że wydłuża o 24 miesiące tzw. odroczony nakaz wyjazdu ze Stanów Zjednoczonych (Deferred Enforced Departure) dla obywateli Hong Kongu, którzy mieli prawo przebywać na terytorium USA do 5 lutego 2023 roku.
10 stycznia
W Izbie Reprezentantów Kongresu USA ustanowiono komisję specjalną ds. strategicznej rywalizacji między Stanami Zjednoczonymi a Komunistyczną Partią Chin (ang. the Select Committee on the Strategic Competition Between the United States and the Chinese Communist Party). Komisja ma zajmować się budowaniem ponadpartyjnego konsensusu odnośnie do zagrożenia ze strony KPCh oraz opracowywać plan działania na rzecz ochrony amerykańskich obywateli, gospodarki i wartości.
https://www.congress.gov/bill/118th-congress/house-resolution/11
https://selectcommitteeontheccp.house.gov/
5 stycznia
Amerykański okręt wojenny przepłynął przez Cieśninę Tajwańską w ramach zaangażowania Stanów Zjednoczonych na rzecz wolnego i otwartego Indo-Pacyfiku.
Foto: PAP/EPA
[…] Czytaj także: Oś czasu rywalizacji USA-Chiny [2023 rok] […]