Zebrane dane* mają przedstawić jak prezentują się perspektywy firmy Huawei na udział w tworzeniu sieci 5G w Europie oraz wyszczególnić które kraje – lub firmy w nich działające –są skłonne do współpracy z chińskim gigantem telekomunikacyjnym. Poniższa analiza nie ma na celu szczegółowego przedstawienia problemu, lecz zarysowanie nastawienia i narracji wiodących graczy. Przydatnym źródłem informacji było zestawienie przygotowane przez Brookings Institution[1]. Do analizy dodano też państwa niebędące członkami UE, czyli Wielką Brytanię, Norwegię, Islandię i Szwajcarię które stanowią jednak część szeroko rozumianego Zachodu. Na zbadanych 31 państw, 3 są zdecydowanie przeciwko, 17 raczej nie przyjmie Huawei, 6 ma neutralne stanowisko, a 5 raczej może przyjąć usługi chińskiego giganta w procesie rozwoju sieci 5G. Autor podczas analizy danych zauważył, że stanowiska państw wcześniej neutralnych, przesuwają się coraz bardziej w stronę niekorzystną dla Huawei, co przedstawiono poniżej. Należy przypuszczać, że kolejne tygodnie i miesiące mogą przynieść większe lub mniejsze zmiany i stale obserwować rozwój zdarzeń.
Austria (stanowisko raczej negatywne)
Kanclerz Sebastian Kurz powiedział, że Austria „chce być neutralna technologicznie i jednocześnie zagwarantować maksymalne bezpieczeństwo” oraz ściśle współpracować z UE i Komisją Europejską[2].
Austriackie Ministerstwo Technologii wydało oświadczenie, w którym uznało za pożyteczne zajęcie się kwestią budowy sieci 5G przez Huawei na szczeblu europejskim i określenie wspólnego podejścia. Dodało, że należy zagwarantować, aby konkurencja w Europie i Austrii nie była ograniczona[3].
Belgia (stanowisko raczej negatywne)
Minister telekomunikacji Philippe De Backer w rozmowie z dziennikiem „De Standaard” powiedział, że „nie ma powodu, aby być bardziej rygorystycznym. Analiza ryzyka wykazała, że jesteśmy bezpieczni”[4].
Rada Bezpieczeństwa Narodowego Belgii stwierdziła, że dostawcy „o wysokim ryzyku” – Huawei nie jest wymieniony z nazwy – nie powinni być częścią „rdzenia” przyszłej sieci telekomunikacyjnej 5G i mogą stanowić maksymalnie 35% całej sieci. Ich obecność nie powinna być również dozwolona w niektórych wrażliwych obszarach np. w pobliżu terenów wojskowych[5].
Belgijskie Centrum ds Cyberbezpieczeństwa nie znalazło dowodów świadczących o możliwym szpiegowaniu przez Huawei. „Do tej pory nie znaleźliśmy technicznych syptomów, które wskazywałyby na zagrożenie szpiegowskie” – powiedział rzecznik agencji[6].
Według najnowszych informacji z października 2020 r., firmy Orange i Proximus wybrały Nokię, aby pomogła w budowie sieci 5G w Belgii[7], co wskazuje na to, iż Huawei będzie miał małe sznase na rozbudowę siec w tym kraju.
Bułgaria (stanowisko raczej negatywne)
Początkowo władze Bułgarii nie przedstawiały stanowiska w sprawie sieci 5G i ewentulanego wykluczenia Huawei z prac[8]. Jednak firmy telekomunikacyjne, które działają w Bułgarii, mają zamiar współpracować z Huawei[9]. Prawdopodobnie zostanie to zablokowane ponieważ w październiku Bułgaria podpisała porozumienie z USA w sprawie bezpieczeństwa szybkich sieci szerokopasmowych[10].
Chorwacja (stanowisko neutralne)
Brak stanowiska ze strony władz Chorwacji. Chorwacki dostawca usług komunikacyjnych, Hrvatski Telekom (HT), wybrał firmę Ericsson na swojego wyłącznego dostawcę produktów i usług sieci 5G do 2024 roku[11].
Cypr (stanowisko neutralne)
W 2019 roku MTN Cyprus, który jest jednym z największych dostawców telekomunikacyjnych na Cyprze, ogłosiło porozumienie w sprawie strategicznej współpracy z Huawei w zakresie rozwoju sieci 5G w tym kraju[12]. W lipcu 2020 r. zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Nauki, Innowacji i Strategii Cyfrowej, miał być ogłoszony przetarg publiczny ofert budowy sieci 5G. Huawei nie jest wykluczany jako możliwy współpracownik[13].
Czechy (stanowisko raczej negatywne)
W 2018 roku Narodową Agencja ds. Cyberbezpieczeństwa i Bezpieczeństwa Informacji (NCISA) ostrzegała, że produkty Huawei i ZTE stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa[14]. W maju 2020 roku, Republika Czeska wraz z USA podpisały deklarację w sprawie bezpieczeństwa sieci 5G, co wskazuje na bardzo możliwe wykluczenie Huawei z budowy sieci 5G w Czechach[15].
Dania (stanowisko raczej negatywne)
Minister Obrony Trine Bramsen powiedziała w czerwcu 2020 roku, że „aby chronić Danię i Duńczyków, chcemy współpracować z kimś, z kim mamy już sojusze”[16]. Duńska grupa telekomunikacyjna TDC wybrała szwedzką firmę Ericsson zamiast dotychczasowego dostawcy Huawei, do zbudowania i wdrożenia swojej sieci 5G[17].
Estonia (stanowisko raczej negatywne)
Estoński wywiad ostrzega i kwestionuje wykorzystywanie technologii chińskiej, takiej jak sieć 5G, sztuczna inteligencja, inteligentne miasta, które mimo korzystniejszej ceny mogą być długoterminowo mniej bezpieczne[18]. W październiku 2020 roku, Estonia wraz z USA podpisały wspólną deklarację w sprawie bezpieczeństwa sieci 5G[19], co wskazuje na bardzo możliwe wykluczenie Huawei z budowy sieci 5G. W odpowiedzi na deklarację, estońscy operatorzy Telia i Tele2, zaczęli rozważać użycie fińskiej Nokii lub szwedzkiej firmy Ericsson dla wprowadzenia technologii 5G w kraju[20]. 12 maja 2020 r. Estonia wprowadziła tzw. „Huawei law ” – zbiór poprawek do istniejącej ustawy o komunikacji elektronicznej, która gwarantuje przeglądy bezpieczeństwa przeprowadzane przez organy krajowe pod kątem nowego sprzętu telekomunikacyjnego[21].
Finlandia (stanowisko neutralne)
Brak oficjlanego stanowiska rządu przeciwko Huawei. Jedna z fińskich firm telekomunikacyjnych – Elisa – współpracuje z Huawei w budowie sieci 5G[22].
Francja (stanowisko negatywne)
W lipcu 2020 roku Francja zdecydowała o de facto zakazie używania sprzętu 5G od Huawei od 2028 roku. Francuska krajowa agencja ds. cyberbezpieczeństwa ANSSI podała, że przyzna licencje zezwalające na używanie sprzętu Huawei tylko przez trzy do ośmiu lat. Co najważniejsze, te licencje nie zostaną odnowione po wygaśnięciu. Decyzja Francji dała operatorom telekomunikacyjnym czas do 2028 roku na wyeliminowanie sprzętu Huawei z ich sieci 5G. Operatorzy telekomunikacyjni, którzy obecnie nie używają sprzętu chińskiej firmy, nakłaniani są aby unikali nawiązania współpracy z Huawei. Skuteczny zakaz byłby szczególnie kłopotliwy dla Bouygues Telecom i Altice Europe SFR, dwóch francuskich operatorów telekomunikacyjnych, którzy już używają sprzętu Huawei w swojej obecnej sieci komórkowej[23].
Grecja (stanowisko raczej negatywne)
Jak powiedział minister ds. cyfryzacji Kyriakos Pierakakis na początku 2020 roku, grecki rząd czeka, aż Komisja Europejska opublikuje raport na temat rozwoju sieci 5G, zanim zdecyduje się na dostawcę tej technologii[24]. Ericsson został wybrany w marcu 2020 roku przez największego greckiego dostawcę usług telefonii komórkowej COSMOTE jako jedyny dostarczyciel sieci 5G[25]. Według informacji z października 2020 roku, Grecja rozważa wyłączenie sprzętu Huawei z budowy sieci 5G[26].
Hiszpania (stanowisko raczej pozytywne)
Władze Hiszpanii akceptują Huawei jako dostawcę rozwiązań sieci 5G[27]. Hiszpania jako pierwszy kraj przyznała Huawei poświadczenie bezpieczeństwa dla produktu 5G, certyfikat Common Criteria Evaluation Assurance Level 4+ dla produktów 5G (CC EAL4+ Security Certificate). Certyfikat został przyznany 20 maja 2020 roku[28].
Holandia (stanowisko neutralne)
Holenderska agencja bezpieczeństwa AIVD (General Intelligence and Security Service of the Netherlands) stwierdziła, że rząd powinien unikać sprzętu lub oprogramowania z krajów, które prowadzą aktywne działania przeciwko holenderskim interesom. Jako główne zagrożenie dla bezpieczeństwa wskazano chińskie i rosyjskie próby szpiegostwa cyfrowego, jednak nie powiedziano wprost o Huawei[29]. Niemniej jednak, premier Mark Rutte w 2019 roku stwierdził, że nie chce wykluczać żadnej firmy w budowie sieci 5G w jego kraju[30]. Prowadzone są też już projekty rozwiązań sieci 5G przy współpracy z Huawei[31].
Irlandia (stanowisko neutralne)
Przedstawiciele rządu iralndzkiego twierdzą, że wprowadzą środki bezpieczeństwa, które obejmą wszystkie obszary określone przez UE[32]. Irlandzka firma telekomunikacyjna Eir, zgodnie ze stanowiskeim z września 2020 roku, nie planuje odrzucać współpracy z Huawei twierdząc, że jakiekolwiek zmiany w obecnym stanowisku ze strony UE byłyby kosztowne dla operatorów i klientów[33]. Rok wcześniej firma potwierdziła współpracę z Huawei w ramach technologii 5G[34].
Islandia (stanowisko raczej pozytywne)
Operator telefonii komórkowej Nova w lutym 2019 r. podpisał umowę z Huawei na pierwszy projekt testów 5G na Islandii[35]. Według informacji z połowy 2020 r. współpraca wciąż trwa[36]. Trzeba mieć na uwadze, że Nova jest najmniejszym dostawcą wśród firm telokomunikacyjnych w Islandii[37]. Wiodący operator islandzki Síminn wybrał do współpracy Ericssona[38]. Ze strony rządu, brak jest decyzji w sprawie wykluczania Huawei[39].
Litwa (stanowisko raczej negatywne)
Departament Bezpieczeństwa Państwowego Litwy, znany pod akronimem VSD, w raporcie z 2019 roku zwracał uwagę na zagrożenie wywiadowcze ze strony Chin[40]. Przedstawiając raport mediom, dyrektor VSD Darius Jauniskis stwierdził, że firma jest powiązana z chińskimi służbami wywiadowczymi[41]. Tego samego roku minister obrony Litwy Raimundas Karoblis powiedział, że do technologicznej i komunikacyjnej działalności wojskowej i państwowej, kraj ten raczej będzie poszukiwać innego partnera niż Huawei[42]. 17 września 2020 roku podpisano protokół ustaleń w sprawie bezpieczeństwa sieci 5G między USA i Litwą[43], co wkazuje na bardzo możliwe ograniczenia dla działaności Huawei.
Luksemburg (stanowisko neutralne)
Premier Luksemburga Xavier Bettel powiedział, że rynek krajowy jest otwarty dla wszystkich dostawców sprzętu – co oznacza, że operatorzy luksemburscy mogą pozyskiwać dostawy od wybranej firmy w celu rozwoju sieci 5G – dodając, że przy poszukiwaniu dostawców należy brać pod uwagę „wrażliwość geostrategiczną”. POST Luxembourg – firma pocztowa i telekomunikacyjna – potwierdziła, że będzie korzystać z rozwiązań 5G Ericssona[44]. Spośród innych głównych operatorów nikt nie zrezygnował ostatecznie z Huawei[45].
Łotwa (stanowisko raczej negatywne)
Według Biuro Ochrony Konstytucji (SAB) – najważniejszej służby specjalnej Łotwy – Chiny na równi z Rosją zostały wymienione jako główne zagrożenie cybernetyczne dla NATO i Unii Europejskiej (UE). Wsród rekomendacji dotyczących bezpieczeństwa technologii informatycznych, uwaga została zwrócona na potrzebę szczególnego sprawdzania i unikania produktów i usług, które są wyprodukowane, lub których dostawcy mieszkają w krajach, prowadzących ofensywne programy cybernetyczne przeciwko członkom NATO i UE. Wśród nich wymieniono m.in Chiny[46]. W lutym 2020 roku łotewski rząd podpisał ze Stanami Zjednoczonymi deklarację dotyczącą bezpieczeństwa sieci 5G[47].
Malta (stanowisko raczej pozytywne)
Malta i Huawei podpisały 14 lipca 2018 r. protokół ustaleń w sprawie testowania sieci 5G w tym kraju[48]. Maltański sekretarz parlamentarny ds. gospodarki cyfrowej Silvio Schembri powiedział, że jest bardzo szczęśliwy, że Huawei wybrał Maltę do przetestowania swojej „awangardowej technologii 5G”, dodając, że relacje te będą nadal zacieśniane w nadchodzących latach[49].
Niemcy (stanowisko raczej negatywne)
Zwolennikiem kompromisowego rozwiązania, które obejmuje zgodę na udział Huawei przy zaostrzonych standardach bezpieczeństwa, jest m. in. kanclerz Angela Merkel. W listopadzie 2019 r. oświadczyła ona, że sprzeciwia się idei całkowitego zakazu: „ufam, że zdołamy zdefiniować wysokie standardy bezpieczeństwa, wyższe niż w przypadku 4G, 3G i 2G, ale nie po to, by wykluczać dostawców od samego początku”[50]. W lipcu 2020 r. głos w dyskusji zabrał minister gospodarki Peter Altmaier, przekonując, że: „międzynarodowe stosunki handlowe nie mogą opierać się tylko na tym, jak demokratyczne jest dane państwo”[51]. Swoje zdanie przedstawił także Bruno Kahl, który jest szefem Federalnej Agencji Wywiadowczej (Bundesnachrichtendienst, BND). W przesłuchaniu przed panelem Bundestagu, Kahl zarekomendował powstrzymanie budowy sieci przez Huawei, przekonując, że 5G stanowić będzie w przyszłości element infrastruktury krytycznej państwa i jako taka nie może angażować „grup, którym nie można w pełni zaufać”[52]. Według najnowszych doniesień, Huawei najprawdopodobniej nie znajdzie się wśród dostawców, którzy rozbudują sieć 5G w Niemczech. Bazując na informacjach Welt Am Sonntag, rząd federalny ma zamiar przedstawić projekt nowej ustawy o bezpieczeństwie IT, której zapisy będę nieprzychylne dla chińskiego dostawcy[53]. Angela Merkel, według informacji z września, jest wciąż przeciwko całkowitemu odrzuceniu oferty Huawei[54].
Norwegia (stanowisko raczej negatywne)
Zgodnie z informacjami z początku 2019 roku, Norwegia rozważa wykluczenie Huawei z budowy części nowej infrastruktury telekomunikacyjnej 5G. „Podzielamy te same obawy, co Stany Zjednoczone i Wielka Brytania, a mianowicie szpiegostwa przeciw podmiotom prywatnym i państwowym w Norwegii” – powiedział agencji Reuters minister sprawiedliwości Tor Mikkel Wara[55]. Także Norweska policyjna agencja wywiadowcza PST (Politiets Sikkerhetstjeneste) wzywała do ostrożności w prowadzeniu interesów z Huawei[56]. Telenor, norweska firma telekomunikacyjna będąca w dużej mierze własnością państwa, pod koniec 2019 roku ogłosiła decyzję o budowie sieci 5G przez Ericssona[57]. Także inny norweski operator telekomunikacyjny, Telia Norge, wybrał tę firmę[58].
Polska (stanowisko raczej negatywne)
Premier Polski Mateusz Morawiecki w wypowiedzi z 15 licpa 2020 roku dla Daily Telegraph przedstawił swoje stanowisko dotyczące rozwoju sieci 5G. Jego zdaniem Europa powinna kontynuować sojusz z USA także na poziomie technologicznym. Dodał, że dostawcy technologii muszą więc pochodzić z krajów szanujących nasze podstawowe wartości: demokrację, transparentność, prawa człowieka i praworządność, inaczej nie da się ich kontrolować[59]. 8 września polskie Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało projekt ustawy otwierający prawną drogę do wykluczenia dostawców sprzętu telekomunikacyjnego, którzy stwarzają potencjalne zagrożenie dla bezpieczeństwa krajowego systemu cybernetycznego. Zmiany te należy rozpatrywać w kontekście próby faktycznego wyeliminowania bądź wyraźnego ograniczenia udziału koncernu Huawei w tworzeniu polskiej infrastruktury 5G[60]. W tym samym miesiącu Polska i USA podpisały wspólną deklarację w sprawie technologii 5G[61].
Portugalia (stanowisko raczej negatywne)
Trzy firmy (NOS, Vodafone, Altice), które dominują na portugalskim rynku telefonów komórkowych, oświadczyły, że nie będą używać technologii Huawei w swoich podstawowych sieciach 5G, mimo że rząd nie zakazał chińskiej grupie dostarczania infrastruktury krytycznej. Minister infrastruktury Pedro Nuno Santos powiedział agencji Reuters, że „nie ma żadnych problemów „a priori” z żadnym producentem”[62].
Rumunia (stanowisko raczej negatywne)
Rumunia wykluczy Huawei z kontraktów na budowę sieci 5G. Wskazują na to przygotowywane przepisy, które zgodnie z postanowieniami wspólnej amerykańsko-rumuńskiej deklaracji o bezpieczeństwie 5G, eliminują dostawców, którzy nie wykazują etycznego zachowania korporacyjnego i nie podlegają przejrzystemu porządkowi prawnemu. Zarówno prezydent Klaus Iohannis, jak i jego sojusznicy w centroprawicowym rządzie wielokrotnie wyrażali sprzeciw wobec udzielenia Huawei kontraktu na wdrożenie technologii 5G w Rumunii[63].
Słowacja (stanowisko raczej negatywne)
W 2019 roku ówczesny premier Peter Pellegrini powiedział, że Słowacja nie uważa chińskiego dostawcy telekomunikacyjnego Huawei za zagrożenie dla bezpieczeństwa. Czterech słowackich operatorów komórkowych decyduje o dostawcach przyszłej sieci 5G[64]. Jak dotychczas dwóch z nich wybrało ofertę Ericssona i Nokii[65]. W paźdierniku tego roku, władze Słowacji zdecydowały się na podpisanie z USA, rezolucji w sprawie bezpieczeństwa sieci 5G[66].
Słowenia (stanowisko raczej negatywne)
Słowenia i USA podpisały w sierpniu 2020 roku, wspólną deklarację w sprawie 5G której celem jest powstrzymanie niezaufanych dostawców usług telekomunikacyjnych[67], co wkazuje na możliwe wykluczenie Huawei z budowy sieci 5G w Słowenii.
Szwajcaria (stanowisko raczej pozytywne)
Rzecznik Urzędu Komunikacji (OFCOM) powiedział, że zgodnie z obowiązującą podstawą prawną rząd nie ma możliwości wpływania na pozyskiwanych dostawców sprzętu przez operatorów sieci[68]. Mimo to kwestia współpracy z Huawei była podjęta przez Zgromadzenie Federalne, które uznało, że dywersyfikacja operatorów jest korzystna oraz nie ma dowdów na działalność szpiegowską chińskiego koncernu[69]. Jeden ze szwajcarskich operatorów, Sunrise współpracuje przy 5G w Huawei[70]. Pozostałe dwa, czyli Salt i Swisscom, współpracują z Nokią[71] i Ericssonem[72]. Co warto dodać, Szwajcaria posiada setki anten 5G w kraju[73], co czyni ją jednym z pionierów wdrażanaia sieci 5G na świecie.
Szwecja (stanowisko negatywne)
Anders Ygeman, szwedzki minister ds. energii i rozwoju cyfrowego, „nie widzi problemu z korzystaniem przez operatora Tele2 z technologii 5G Huawei”[74]. Chińska firma technologiczna Huawei nie zostanie automatycznie wykluczona z procesu przetargowego, ale każda firma, która chce wziąć udział w przetargu, musi najpierw zostać sprawdzona przez szwedzkie siły zbrojne i służby bezpieczeństwa[75].
Jednak według najnowszych informacji z października 2020 r. Urząd poczty i Telekomunikacji Szwecji poinformował, że budowania sieci 5G w Szwecji zakazane będzie korzystanie ze sprzętu chińskich koncernów telekomunikacyjnych Huawei i ZTE lub ich dostawców. Do 2025 roku będzie musiał również zostać wycofany już używany w Szwecji sprzęt produkcji Huawei i ZTE[76]. Decyzja była następstwem opinii sił zbrojnych i służb bezpieczeństwa tego kraju, które określiły Chiny jako „jedno z największych zagrożeń dla Szwecji”[77].
Węgry (stanowisko raczej pozytywne)
W 2018 roku Huawei podpisało umowę o współpracy z rządem Węgier, w celu ulepszenia usług szerokopasmowych oraz sieci 5G[78]. Jak powiedział w 2019 roku minister innowacji i technologii Laszlo Palkovics, „dopóki nie zostanie udowodnione, że Huawei, Cisco lub jakakolwiek inna technologia stwarza jakiekolwiek zagrożenie dla naszej społeczności, czyli Węgier, NATO czy Unii Europejskiej, będziemy traktować technologię Huawei jak każdą inną technologię”[79]. W listopadzie tego samego roku minister spraw zagranicznych Peter Szijjarto powiedział, że Huawei będzie współpracował z Vodafone i Deutsche Telekom w węgierskim rozwoju sieci 5G[80].
Wielka Brytnia (stanowisko negatywne)
14 lipca 2020 roku brytyjski rząd podjął decyzję o wykluczeniu chińskiego koncernu Huawei z możliwości współtworzenia krajowej sieci telekomunikacyjnej 5G. Zgodnie z nowymi przepisami, od 31 grudnia 2020 r. zakup urządzeń 5G marki Huawei będzie całkowicie zakazany, a do końca 2027 r. ma natomiast nastąpić wyeliminowanie wszystkich komponentów, które zostały zakupione w okresie nieobjętym sankcjami. Decyzja zapadła na posiedzeniu Narodowej Rady Bezpieczeństwa (NSC) po przewodnictwem premiera Borisa Johnsona w oparciu o rekomendacje Narodowego Centrum Cyberbezpieczeństwa (NCSC)[81].
Włochy (stanowisko raczej negatywne)
Rząd włoski początkowo nie podjął decyzji o wykluczeniu Huawei z budowy sieci 5G. Trwała dyskusja w tej sprawie[82]. Największa włoska firma Telecom Italia (TIM) wykluczyła Huawei z przetargu na dostawę technologii 5G[83]. Wybrała ona Ericssona do współpracy przy sieci 5G[84]. Według doniesień z października, Rzym przyjmuje twardsze stanowisko wobec chińskiego producenta. Rząd wykorzystał swoje specjalne uprawnienia, aby zablokować Fastweb, który jest włoskim oddziałem Swisscom, możliwość zawarcia umowy na dostawę sieci 5G przez Huawei, prosząc Fastweb o dywersyfikację dostawców[85].
*Stan na 30.10.2020
**Formę graficzną zaprezentowanej mapki przygotwałą Natalia Matiaszczyk.
[1]https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2019/04/Europe-Huawei-Data.xlsx
[2]https://www.reuters.com/article/us-austria-5g-huawei-tech-idUSKBN1ZJ10R
[3]https://www.reuters.com/article/huawei-europe-austria/austria-calls-for-european-stance-on-huawei-to-ensure-competition-idUKL5N2086S7
[4]https://www.brusselstimes.com/news/belgium-all-news/121568/belgium-will-not-join-uk-in-banning-huawei-from-its-telecom-networks/
[5]https://www.hln.be/ihln/belgie-zet-huawei-niet-aan-de-deur~abb1615c/?referer=https%3A%2F%2Fwww.brusselstimes.com%2F oraz https://www.politico.eu/article/belgium-huawei-restrictions/
[6]https://www.euractiv.com/section/5g/news/belgian-cybersecurity-agency-finds-no-threat-from-huawei-as-us-increase-pressure/
[7] https://www.reuters.com/article/us-orange-nokia-security-5g-idUSKBN26U0YY?taid=5f804d3d8911f900016cdeea&utm_campaign=trueAnthem:+Trending+Content&utm_medium=trueAnthem&utm_source=twitter
[8]http://www.themobileglobe.com/5g-in-bulgaria-economic-and-technological-challenges-and-national-security-implications/
[9]https://www.reuters.com/article/us-czech-security/chinas-huawei-excluded-from-czech-tax-tender-after-security-warning-idUSKCN1PO10G
[10] https://www.dw.com/en/us-signs-5g-security-deal-with-bulgaria-north-macedonia-and-kosovo/a-55381594
[11]https://www.insidetelecom.com/ericsson-wins-first-5g-deal-in-croatia/
[12]https://cyprus-mail.com/2019/02/27/%CE%BC%CF%84%CE%BD-cyprus-and-huawei-cooperate-for-5g-roll-out-in-cyprus/
[13]https://knews.kathimerini.com.cy/en/news/cyprus-readies-launch-of-5g-bid
[14]https://www.zdnet.com/article/czech-cyber-security-agency-warns-huawei-and-zte-products-pose-security-threat/
[15]https://www.state.gov/joint-statement-on-united-states-czech-republic-joint-declaration-on-5g-security/
[16]https://uk.reuters.com/article/telecoms-5g-denmark/denmark-wants-5g-suppliers-from-closely-allied-countries-says-defence-minister-idUSC7N2B2016
[17]https://www.thelocal.dk/20190319/denmarks-tdc-shuns-chinas-huawei-for-5g-rollout
[18]https://warsawinstitute.org/pl/o-chinach-w-raporcie-wywiadu-estonii/
[19]https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/united-states-estonia-joint-declaration-5g-security/ oraz https://estonianworld.com/security/estonia-and-the-us-sign-a-memo-on-5g-security-exclude-chinese-huawei/
[20]https://icds.ee/wp-content/uploads/2020/08/ICDS-Brief_Between-the-Chinese-Dragon-and-American-Eagle-5G-development-in-the-Baltic-states_August-2020.pdf
[21]https://www.riigiteataja.ee/en/eli/ee/Riigikogu/act/528052020005/consolide
[22]https://venturebeat.com/2018/06/28/finlands-elisa-is-second-carrier-to-launch-worlds-first-5g-network/
[23]https://www.reuters.com/article/us-france-huawei-5g-security-exclusive-idUSKCN24N26R oraz https://thediplomat.com/2020/08/how-europes-big-3-are-shifting-on-china/
[24]https://www.ekathimerini.com/248241/article/ekathimerini/news/greece-to-wait-for-commission-report-before-deciding-on-5g-says-minister
[25]https://www.ericsson.com/en/press-releases/2020/3/cosmote-greece-selects-ericsson-5g
[26]https://asia.nikkei.com/Spotlight/Huawei-crackdown/Greece-joins-anti-Huawei-camp-as-US-seals-stronger-ties
[27]https://www.expansion.com/empresas/tecnologia/2019/12/06/5de9788e468aebe15a8b45fb.htmloraz https://foreignpolicy.com/2020/01/20/spain-china-usa-washingtons-war-on-huawei-is-causing-angst-in-madrid/
[28]https://business-review.eu/tech/first-security-certification-granted-to-huawei-in-spain-211249
[29]https://www.scmp.com/news/world/europe/article/3004389/dutch-security-agency-warns-against-using-undesirable-chinese
[30]https://www.dw.com/en/eu-leaders-we-wont-follow-trumps-huawei-ban/a-48768000
[31]https://www.overons.kpn/en/news/2018/kpn-shell-and-partners-test-industrial-5g-applications-in-the-port-of-rotterdam
[32]https://www.irishexaminer.com/news/arid-40023479.html
[33]https://www.cnbc.com/2020/09/11/irish-telco-eir-says-it-will-stick-with-huawei.html
[34]https://www.siliconrepublic.com/comms/huawei-eir
[35] https://www.huawei.com/en/news/2019/2/Huawei-Icelandic-Operator-Nova-Agreement-5G-Testing
[36]https://www.chinadaily.com.cn/a/202005/06/WS5eb2279da310a8b2411539f4.html
[37] https://prepaid-data-sim-card.fandom.com/wiki/Iceland
[38] https://www.intelligentcio.com/eu/2019/05/15/siminn-and-ericsson-move-towards-5g-and-massive-iot-in-iceland/
[39] https://www.visir.is/g/20201998191d
[40]https://www.vsd.lt/wp-content/uploads/2019/02/2019-Gresmes-internetui-EN.pdf
[41]https://www.dw.com/en/huaweis-plans-in-lithuania-under-threat-after-spying-allegations/a-47859040
[42]https://www.baltictimes.com/lithuanian_defmin_says_decisions_on_huawei_technologies_must_be_made_at_nato__eu_level/
[43]https://www.state.gov/united-states-republic-of-lithuania-memorandum-of-understanding-on-5g-security/
[44]https://today.rtl.lu/news/luxembourg/a/1559647.html
[45]https://paperjam.lu/article/huawei-ou-pas-huawei-coeur-lux
[46]https://warsawinstitute.org/pl/kontrwywiad-lotwy-o-chinach/
[47]https://www.state.gov/joint-statement-on-united-states-latvia-joint-declaration-on-5g-security/
[48]http://www.xinhuanet.com/english/2018-07/14/c_137324156_2.htm
[49]http://www.xinhuanet.com/english/2018-07/14/c_137324156.htm
[50]https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-11-27/merkel-calls-for-high-5g-security-but-no-full-huawei-ban
[51]https://www.handelsblatt.com/politik/international/beziehungen-zu-china-altmaier-warnt-vor-konsequenzen-wegen-sicherheitsgesetz-in-hongkong/25996370.html?ticket=ST-4999987-dm09r7Cw5GeKuXefWTeA-ap
[52]https://warsawinstitute.org/pl/bitwa-o-5g-w-niemczech/
[53]https://www.welt.de/politik/deutschland/article216111500/5G-Netzausbau-Huawei-besitzt-kaum-Chancen-auf-Beteiligung.html
[54]https://www.bloombergquint.com/china/merkel-resists-full-ban-on-huawei-making-germany-an-outlier
[55]https://www.reuters.com/article/us-norway-huawei-tech/norway-considering-whether-to-exclude-huawei-from-building-5g-network-idUSKCN1P31LJ
[56]https://www.newsinenglish.no/2019/02/04/norways-pst-warns-against-huawei/
[57]https://www.newsinenglish.no/2019/12/13/ericsson-wins-over-huawei-in-norway/
[58]https://www.tnp.no/norway/tech/swedish-ericsson-will-build-norways-5g-technology?fbclid=IwAR0GjmlpsJEHGvg63zGLgTP4czObCkCS25Kzaojl9PnsmsOyHXmJncxMmC8
[59]https://www.telegraph.co.uk/news/2020/07/15/europe-must-stand-america-5g/ oraz https://warsawinstitute.org/pl/polska-chinska-propozycja-sieci-5g/
[60]https://warsawinstitute.org/pl/polska-o-krok-blizej-od-wyeliminowania-huawei-z-sieci-5g/
[61]https://www.whitehouse.gov/briefings-statements/u-s-poland-joint-declaration-5g/
[62]https://in.reuters.com/article/huawei-5g-portugal/exclusive-portugal-telcos-wont-use-huawei-for-core-5g-networks-though-no-government-ban-idINKCN24W08T?fbclid=IwAR0wtwnxUtNpjd2Qp8iIN3vk3w3RJPJZYWb6PxLc10vZQ8LncA-4JMQ9BPQ
[63]https://balkaninsight.com/2020/08/05/romanian-conditions-for-5g-race-would-rule-out-huawei/
[64]https://martes-specure.com/2020/03/07/slovak-operators-decide-on-5g-suppliers/
[65]https://spectator.sme.sk/c/20698014/slovakia-may-get-5g-network-between-2020-and-2022.html oraz https://www.commsupdate.com/articles/2019/01/25/slovak-telekom-tests-massive-mimo/
[66] https://www.tasr.sk/tasr-clanok/TASR:20201023TBB00055
[67]https://www.scmp.com/news/china/article/3097304/us-secretary-state-mike-pompeo-secures-slovenia-support-clean-network oraz https://www.state.gov/joint-statement-on-united-states-slovenia-joint-declaration-on-5g-security/
[68] https://www.swissinfo.ch/eng/safe-bet-_5g-tests-switzerland-s-limits-on-cybersecurity/45298646
[69] https://www.parlament.ch/en/ratsbetrieb/suche-curia-vista/geschaeft?AffairId=20193051
[70] https://www.huawei.com/en/news/2019/2/switzerland-first-5g-sunrise-commercial-march
[71] https://www.thefastmode.com/technology-solutions/12001-swiss-operator-salt-hits-4-5gbps-in-5g-trial-in-3-5ghz-frequency-band-with-nokia
[72] https://www.rcrwireless.com/20180907/5g/swisscom-ericsson-complete-key-5g-test-switzerland
[73] https://map.geo.admin.ch/?topic=funksender&lang=en&bgLayer=ch.swisstopo.pixelkarte-farbe&layers=ch.bakom.mobil-antennenstandorte-5g,ch.bakom.radio-fernsehsender,ch.bakom.mobil-antennenstandorte-gsm,ch.bakom.mobil-antennenstandorte-umts,ch.bakom.mobil-antennenstandorte-lte&catalogNodes=403,408&layers_visibility=true,false,false,false,false&E=2635545.95&N=1203567.03&zoom=4
[74]http://www.xinhuanet.com/english/2020-05/26/c_139089821.htm
[75]https://news.cgtn.com/news/2020-02-09/No-Huawei-ban-as-Sweden-takes-next-step-toward-5G-rollout-NW5TURnjws/index.html
[76] https://tvn24.pl/biznes/ze-swiata/szwecja-zakazuje-wykorzystywania-sprzetu-huawei-i-zte-w-budowie-sieci-5g-4726093
[77] https://www.reuters.com/article/us-sweden-huawei/sweden-bans-huawei-zte-from-upcoming-5g-networks-idUSKBN2750VZ
[78]https://emerging-europe.com/business/huawei-seals-hungarian-5g-partnership/
[79]https://www.reuters.com/article/us-hungary-telecoms-huawei-idUSKBN1XF12U
[80]Tamże.
[81]https://warsawinstitute.org/pl/brytyjska-siec-5g-bez-udzialu-huawei/
[82]https://www.reuters.com/article/us-huawei-italy-5g-network/italy-government-to-discuss-security-of-key-networks-huawei-in-5g-sources-idUKKCN26F2PZ
[83]https://www.reuters.com/article/us-huawei-italy-idUSKCN24L0IM
[84] https://www.ericsson.com/en/news/2019/7/tim-5g-goes-live-in-italy-with-ericsson
[85] https://uk.reuters.com/article/us-huawei-italy-5g/italy-vetoes-5g-deal-between-fastweb-and-chinas-huawei-sources-idUKKBN2782A5
JEŻELI DOCENIASZ NASZĄ PRACĘ, DOŁĄCZ DO GRONA NASZYCH DARCZYŃCÓW!
Z otrzymanych funduszy sfinansujemy powstanie kolejnych publikacji.
Możliwość wsparcia to bezpośrednia wpłata na konto Instytutu Nowej Europy:
95 2530 0008 2090 1053 7214 0001 tytułem: „darowizna na cele statutowe”.
Comments are closed.