Przegląd wydarzeń UE-Chiny (15.02.-28.02.2022)

Autorzy: Łukasz Kobierski i Patryk Szczotka.

Szczyt Unia Europejska-Chińska Republika Ludowa odbędzie się 1 kwietnia

Jak podają źródła dyplomatyczne w strukturach Unii Europejskiej, 1 kwietnia 2022 roku odbędzie się wirtualny szczyt pomiędzy najwyższymi przedstawicielami UE (którą mają reprezentować prezydent Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen i Charles Michel, prezydent Rady Europejskiej) oraz Chińskiej Republiki Ludowej (której zdanie wyrażą prezydent Xi Jinping oraz premier Li Keqiang). Spotkanie z pewnością poruszy najświeższe tematy geopolityczne, na czele z chińsko-litewskim konfliktem wokół Tajwanu, rosyjską agresją w Ukrainie, a także europejskimi pracami nad instrumentami mającymi zwalczać przymus ekonomiczny ze strony zewnętrznych partnerów. Można się też spodziewać rozmów o zamrożonej w zeszłym roku Comprehensive Agreement on Investment, pakcie handlowym mającym „wyrównać” szanse oraz prawa chińskich i europejskich podmiotów gospodarczych.

Unia Europejska konfrontuje się z Chińską Republiką Ludową na forum Światowej Organizacji Handlu

Unia Europejska złożyła pozew przeciwko Chińskiej Republice Ludowej na forum Światowej Organizacji Handlu, jako powód podając chińskie praktyki uniemożliwiające bądź zniechęcające europejskich biznesmenów do pozywania chińskich firm w międzynarodowych sądach za używanie ich technologii bez zezwolenia bądź należytej rekompensaty. Dzieje się to poprzez nałożenie przez ChRL wysokich grzywien na podmioty, które zechciałyby zakładać takie sprawy. Przez takie działania europejskie firmy wysokich technologii znalazły się w bardzo niekorzystnej sytuacji, która uniemożliwia im skuteczne wykorzystywanie mechanizmów zapewniających im technologiczną przewagę. Pierwszym krokiem w sprawie będą konsultacje w ramach procedury rozstrzygania sporów, jednak – jeśli nie przyniosą one efektu – może także zostać powołany zespół orzekający w sprawie.

Komisja Europejska zaostrza zasady obejmujące europejskie łańcuchy dostaw, ze specjalnym uwzględnieniem sytuacji w Chińskiej Republice Ludowej

Komisja Europejska przygotowuje legislację mającą zmusić firmy operujące na terenie Unii Europejskiej do zwracania większej uwagi na kwestie praw człowieka oraz odpowiedzialności za środowisko naturalne. W przypadku naruszeń nowych zasad firmy spotkają się z dotkliwymi karami finansowymi. Komisja będzie dążyć także do wprowadzenia osobnego, specjalnego zakazu na pracę przymusową w chińskim regionie Xinjiang. Jak wskazała jednak Sabine Weyand, dyrektor generalna ds. handlu, takie prawo może okazać się bardzo trudne do wprowadzenia i egzekwowania. Zmiany legislacyjne mogą dotknąć około 13 000 europejskich firm, czyli około 1 procent firm operujących w Europie.

Tajwan, Kanada i Japonia chcą dołączyć do pozwu Unii Europejskiej w Światowej Organizacji Handlu

Unia Europejska złożyła w Światowej Organizacji Handlu pozew przeciwko Chińskiej Republice Ludowej, która użyła narzędzi ekonomicznych w sporze z Litwą, utrudniając handel pomiędzy oboma państwami. Według nieoficjalnych informacji chęć przyłączenia się do sprawy wyraziły rządy Tajwanu, Kanady oraz Japonii, tym samym pokazując, że wszyscy członkowie formatu G7 popierają pozycję Unii Europejskiej w tej sprawie.

Emmanuel Macron rozmawia z Xi Jinpingiem. Wkrótce wspólne projekty infrastrukturalne

16 lutego 2022 r. prezydent Francji, odbył rozmowę telefoniczną z przewodniczący KPCh Xi Jinpingiem. Macron zachęcał Chiny do zniesienia sankcji wobec Litwy i wyraził zaniepokojenie sytuacją w Sinciangu. Tej części zabrakło w chińskiej notatce MSZ ze spotkania. W kontekście Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej Prezydent Francji wezwał do ścisłego dialogu między UE a Chinami w celu omówienia wszystkich tematów, zarówno wspólnych celów, jak i rozbieżności. Potwierdzono też wspólną budowę siedmiu projektów infrastrukturalnych na całym świecie o łącznej wartości ponad 1,7 mld USD. Nie znana jest jeszcze lista projektów, ale mają one zostać zrealizowane w Afryce, Azji Południowo-Wschodniej oraz Europie Środkowo-Wschodniej. Francja jest pierwszym krajem, który ustanowił tego rodzaju mechanizm współpracy międzyrządowej z Chinami.

Szczyt Unia Europejska – Unia Afrykańska. Planowana finansowa konkurencja w stosunku do Chin?

W dniach 17-18 lutego odbył się szczyt przywódców europejskich i afrykańskich w Brukseli. Podczas spotkania potwierdzono dofinansowanie w wysokości 150 miliardów euro od UE dla Afryki w ramach strategii Global Gateway – postrzeganej jako geostrategiczna riposta dla chińskiej inicjatywy Pasa i Szlaku. Jak zauważyły chińskie media, fakt, że Chiny stają się głównym partnerem handlowym i inwestycyjnym Afryki w coraz większej liczbie obszarów niepokoi niektórych europejskich przywódców.

Parlament Europejski w drodze do uznania Tajwanu w organizacjach międzynarodowych

17 lutego Parlament Europejski przyjął Sprawozdanie z realizacji Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, zawierające m.in. postanowienia wspierające znaczący udział Tajwanu w organizacjach międzynarodowych, oraz wzywające do pokoju i stabilności w Cieśninie Tajwańskiej. Zapowiedziano też pogłębianie współpracy UE-Tajwan, w tym pracy nad dwustronną umową inwestycyjną. W sprawozdaniu przytoczono rosnące obawy związane z postawą wojskową Chin, w szczególności coraz częstszymi naruszeniami tajwańskiej strefy identyfikacji obrony powietrznej (ADIZ). Tajwańskie przedstawicielstwo Tajpej w UE i Belgii, podziękowało za przyjęcie sprawozdania w takim kształcie.

Agresja na Ukrainie – implikacje dla Chin

Trwająca wojna na Ukrainie rozpoczęta przez Władimir Putina spotyka się ze wspólną krytyką państw UE i nakładaniem sankcji przez państwa Zachodu na Rosję. W tym samym czasie, Pekin de facto dyplomatycznie i propagandowo wspiera Moskwę. Jeden z dyplomatów europejskich powiedział, że takie zachowanie Chin, podważa ich zaufanie i wiarygodność wobec UE. Trwająca wojna będzie miała zapewne negatywne implikacje dla relacji UE-Chiny.